Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trên tuyến biên giới phía Bắc, lực lượng BĐBP tỉnh đã viết lên trang sử vẻ vang, lập nhiều chiến công xuất sắc, tiêu diệt hàng chục toán phỉ, dập tắt các cuộc bạo loạn và đập tan âm mưu lôi kéo dân ta sang Lào; điều tra phát hiện triệt phá một số tổ chức phản động, ổ nhóm ngụy quân, ngụy quyền. Với những chiến công đó: Đồn Biên phòng 405 - Leng Su Sìn, Đồn Biên phòng 429 - Tây Trang vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vào năm 1973.

Với khẩu hiệu "Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt", cán bộ, chiến sỹ biên phòng tỉnh đã thực hiện “4 cùng” với nhân dân (cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc). Vận động nhân dân định canh, định cư, trồng lúa nước, tham gia đóng góp hàng vạn ngày công, xây dựng Thuỷ điện Nậm Cản, Nhà máy cơ khí 7 - 5, mở đường quốc lộ Lai Châu - Mường Tè. Tham gia tích cực phong trào "xoá mù, diệt dốt", phòng chống dịch bệnh, bài trừ hủ tục lạc hậu; đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng củng cố hệ thống cơ sở chính trị địa phương vững mạnh.

Sau năm 1975, BĐBP tỉnh vừa củng cố lực lượng, vừa phải đương đầu với cuộc chiến tranh biên giới hết sức ác liệt nhưng cán bộ, chiến sỹ luôn nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, phối hợp với quân và dân biên giới, tiêu diệt 2.434 tên, nhiều phương tiện chiến tranh khác, đập tan chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch. Được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho tập thể Đồn Biên phòng 421 - Mường Mươn (năm 1978) và BĐBP tỉnh (năm 1979) và 5 cá nhân: Lừu A Phừ, Tòng Văn Kim, Tao Văn Tem, Anh hùng liệt sỹ Nguyễn Phú Tráng, Nguyễn Văn Hiền.

Đất nước ta, chuyển sang thời kỳ đổi mới đòi hỏi công tác bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia cũng phải có sự đổi mới toàn diện để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy - Bộ Tư lệnh BĐBP, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, BĐBP tỉnh đã phát hiện, xử lý kịp thời hàng trăm vụ, hàng nghìn đối tượng vi phạm chủ quyền an ninh biên giới, bảo vệ an toàn đường biên, mốc giới, không để xảy ra đột biến xấu trên biên giới và làm tốt công tác đối ngoại biên phòng. Tham gia phân giới, cắm mốc trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc được 17 mốc/21 vị trí mốc, tăng dày, tôn tạo 144 mốc/156 vị trí mốc trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào. Làm tốt công tác quản lý địa bàn, xuất nhập cảnh qua biên giới; xây dựng phương án, kế hoạch bảo vệ biên giới, kiểm tra sát sao công tác sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị cơ sở, nhất là địa bàn trọng điểm; tham gia diễn tập cứu hộ, cứu nạn, diễn tập cụm tác chiến biên phòng. Đấu tranh hiệu quả với hoạt động tình báo gián điệp, xâm nhập trái phép qua biên giới, các hoạt động lợi dụng tự do tín ngưỡng, tuyên truyền đạo trái pháp luật, di dịch cư tự do và các loại tội phạm hình sự; ngăn chặn việc lôi kéo tập hợp lực lượng tuyên truyền thành lập “Vương Quốc Mông”.

Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về công tác vận động quần chúng, BĐBP tỉnh tăng cường cán bộ trực tiếp giúp các xã biên giới, nhiều đồng chí giữ vị trí chủ chốt trong bộ máy chính quyền cơ sở tích cực vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các chương trình “Kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới”, “Bò giống giúp người nghèo biên giới”, “Nâng bước em tới trường”... do BĐBP chủ trì hiệu quả. Những năm qua, "Ngày Biên phòng toàn dân" đã thật sự trở thành ngày hội truyền thống thể hiện rõ tình quân và dân khu vực biên giới. Nhiều tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến lập công xuất sắc, được các bộ, ban, ngành của Trung ương và địa phương khen thưởng.

Trải qua 54 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, BĐBP tỉnh đã lập nhiều chiến công oanh liệt, vinh dự được Đảng, Quốc hội, Nhà nước tuyên dương 7 tập thể, 7 cá nhân đạt danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 1 huy hiệu hòa bình thế giới; 301 Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công và nhiều cờ thi đua, bằng, giấy khen các loại.

Những năm tới tình hình thế giới và khu vực có nhiều thời cơ, thuận lợi song cũng không ít khó khăn, thách thức đòi hỏi các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân các dân tộc, đặc biệt là BĐBP phải có quyết tâm cao để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới của Tổ quốc, xứng đáng với niềm tin yêu mà Đảng và nhân dân giao cho.

Phát huy kết quả đã đạt được của 28 năm thực hiện “Ngày Biên phòng toàn dân”, truyền thống lịch sử qua 58 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng BĐBP Việt Nam; 54 năm Ngày Truyền thống BĐBP tỉnh, để xây dựng và bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới của tỉnh trong thời gian tới; Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh xác định tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau:

Một là: Tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên. Làm tốt công tác tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP, Bộ Tư lệnh Quân khu 2, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân; trong đó lấy BĐBP là lực lượng nòng cốt, chuyên trách xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh, bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới. Xây dựng thế trận khu vực phòng thủ, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân.

Hai là: Phối hợp với huyện ủy, chính quyền các huyện biên giới xây dựng, củng cố cơ sở chính trị các xã biên giới vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; hoạt động của các tổ chức chính trị thôn, bản; chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại chỗ, tạo nguồn cán bộ là người dân tộc thiểu số.

Ba là: Tham gia phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, xoá đói, giảm nghèo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân các dân tộc khu vực biên giới gắn với củng cố cơ sở chính trị, tăng cường tiềm lực quốc phòng - an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại, xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị, hợp tác và cùng phát triển.

Bốn là: Phối hợp và phát huy sức mạnh tổng hợp của các ngành, các lực lượng và nhân dân các dân tộc trong tỉnh tham gia đấu tranh phòng chống có hiệu quả với các loại tội phạm; đấu tranh ngăn chặn xâm canh, xâm cư, di cư tự do, vượt biên trái phép. Đẩy mạnh chương trình đưa văn hóa thông tin về cơ sở; chất lượng xây dựng điểm sáng văn hóa vùng biên.

Năm là: Tiếp tục quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 11 của Bộ Chính trị về “Xây dựng BĐBP trong tình hình mới”; tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá Hoàng Minh Tuấn

Tỉnh ủy viên - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh