Chương trình hỗ trợ giống cây ăn quả ở Tủa Chùa chưa phát huy hiệu quả

Thứ Năm 10:38 30/11/2017
ĐBP - Những năm qua đã có nhiều mô hình, chương trình hỗ trợ cây ăn quả được triển khai thực hiện trên địa bàn huyện Tủa Chùa. Tuy nhiên, phần lớn mới dừng lại ở việc chuyển giao cây giống mà chưa chú trọng công tác chăm sóc, bảo vệ nên đạt hiệu quả thấp, ít được nhân rộng. Mặc dù xác định phát triển cây ăn quả là hướng phát triển kinh tế giúp người dân tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo nhưng hiện nay huyện Tủa Chùa vẫn đang loay hoay tìm lời giải cho “bài toán” này.

Mường Báng là xã có nhiều hộ dân được thụ hưởng chính sách hỗ trợ giống cây ăn quả.  Trong 3 năm (2013 - 2015), xã Mường Báng được hỗ trợ 12.525 cây giống ăn quả các loại như: Chuối tiêu hồng, chanh tứ quý, mít Thái Lan… với 157 hộ nghèo được thụ hưởng. Tuy nhiên đến nay, các giống cây ăn quả trên chưa mang lại hiệu quả. Ðiển hình, 2 năm (2013 - 2014), người dân 3 thôn: Huổi Lực 1, Huổi Lực 2 và Phiêng Bung được hỗ trợ giống chuối tiêu hồng với định mức 60 cây giống/hộ. Ðến nay, 100% số lượng cây giống được hỗ trợ đã chết khi người dân chưa một lần được thu hoạch. Trường hợp khác là hộ nghèo 4 đội: 1, 2, 3, 4 được hỗ trợ giống chanh tứ quý từ năm 2013. Sau 3 năm trồng, phần lớn cây đã chết, số còn lại cây còi cọc, không phát triển và chưa cho thu hoạch.

 

Người dân xã Mường Báng trồng dứa theo chính sách hỗ trợ sản xuất.

Anh Vừ A Lử, thôn Từ Ngài 1, xã Mường Báng cho biết: “Năm 2013, gia đình tôi được hỗ trợ giống cây mít và chanh tứ quý với định mức 35 cây/loại. Ðến nay, cây mít được hỗ trợ đã chết hết, chanh tứ quý còn khoảng 3 - 4 cây tuy đã cho quả nhưng chỉ đủ cho gia đình sử dụng. Tôi nhận thấy, 2 loại cây này không phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở Mường Báng. Cây chậm lớn, còi cọc rồi chết. Một vài hộ trong thôn trồng 1 - 2 năm thấy không hiệu quả, họ phá đi để trồng loại cây khác”. Tương tự, hộ anh Sùng A Tùng, thôn Phiêng Bung, năm 2014 được hỗ trợ 60 cây giống chuối tiêu hồng. Chỉ sau 4 - 5 tháng trồng do trồng trên đất nương bỏ hoang, không rào chắn, bảo vệ nên vườn chuối của anh Tùng bị trâu bò phá hoại. Sau đó, vườn chuối lụi dần.

Chị Sùng Thị Trai, cán bộ khuyến nông xã Mường Báng cho biết: Trước khi triển khai hỗ trợ, cán bộ khuyến nông xã đã trực tiếp xuống các thôn, bản để khảo sát nhu cầu và cho bà con đăng ký giống cây ăn quả. Hỗ trợ cây ăn quả theo Chương trình 30a là hình thức hỗ trợ 1 lần (chỉ hỗ trợ cây giống, không hỗ trợ phân bón và chuyển giao khoa học - kỹ thuật). Vì vậy, sau khi nhận cây giống, ít hộ đầu tư phân bón và thuốc bảo vệ thực vật để chăm sóc nên cây trồng không phát triển được, hiệu quả thấp.

Từ năm 2009 - 2015, huyện Tủa Chùa đã hỗ trợ 100.000 cây giống ăn quả cho 992 hộ nghèo thuộc 5 xã: Mường Báng, Xá Nhè, Mường Ðun, Tủa Thàng, Huổi Só và thị trấn Tủa Chùa; tổ chức 4 mô hình khuyến nông về trồng cây ăn quả tại 3 xã: Mường Báng, Mường Ðun và Sính Phình. Song đến nay, tất cả các mô hình, chương trình hỗ trợ đã triển khai đều kém hiệu quả, chưa tạo được sinh kế để người dân tăng thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo.

Năm 2016, huyện Tủa Chùa dự kiến tiếp tục hỗ trợ 12.240 cây ăn quả giống gồm: Cam Vinh, xoài Thái, mít Thái Lan và vải thiều cho 194 hộ nghèo tại 2 xã: Tủa Thàng và Sính Phình. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, đánh giá toàn bộ giai đoạn đối với hạng mục hỗ trợ giống cây ăn quả, nhận thấy kém hiệu quả nên huyện Tủa Chùa đã tạm dừng việc cấp phát giống cây ăn quả. Bà Vũ Ngọc Ánh, Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tủa Chùa cho biết: Do việc hỗ trợ giống cây ăn quả ở giai đoạn trước hiệu quả thấp nên UBND huyện chỉ đạo tạm dừng hạng mục hỗ trợ giống cây ăn quả từ năm 2016 đến nay.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc hỗ trợ giống cây ăn quả ở Tủa Chùa không hiệu quả: Một bộ phận người dân còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại chưa mạnh dạn đầu tư, chưa có ý thức quản lý, bảo vệ; diện tích đất chuyển đổi sang trồng cây ăn quả chủ yếu là đất bạc màu, nghèo dinh dưỡng tốn nhiều chi phí cải tạo đất trong khi những hộ được hỗ trợ đều là hộ nghèo… Ðối với những loại cây như: xoài, mít, chanh tứ quý… đòi hỏi quy trình chăm sóc, bảo vệ chặt chẽ song người dân lại thiếu kiến thức và không được tập huấn, chuyển giao kỹ thuật. Ðể khai thác tiềm năng, phát triển cây ăn quả trên địa bàn, huyện Tủa Chùa cần khảo sát, đánh giá và quy hoạch lại vùng phát triển cây ăn quả đảm bảo phù hợp thổ nhưỡng, khí hậu; chỉ đạo các cơ quan chuyên môn đồng hành cùng nông dân thay vì để nông dân “tự bơi” như giai đoạn 2009 - 2015. UBND huyện nghiên cứu lồng ghép các nguồn vốn phù hợp để tổ chức tập huấn kỹ thuật để khi người dân khi thụ hưởng chính sách không còn bỡ ngỡ, lúng túng trong triển khai, chăm sóc bảo vệ cây trồng. Ðồng thời tạo điều kiện cho người dân vay vốn đầu tư phân bón, vật tư để chăm sóc cây trồng.