Những năm trước đây, tình trạng vi phạm quy định về quyết toán vẫn xảy ra ở nhiều dự án, ảnh hưởng không nhỏ đến việc quản lý vốn đầu tư của Nhà nước, gây nợ đọng xây dựng cơ bản kéo dài và không theo dõi, quản lý được tài sản sau đầu tư. Trước thực trạng đó, UBND huyện Điện Biên Đông đã thành lập Ban chỉ đạo quyết toán dự án hoàn thành, trong đó phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng tổ phụ trách các đơn vị chủ đầu tư; đồng thời, chỉ đạo các phòng, ban rà soát, kiểm tra, tổng hợp các công trình chậm quyết toán… Tăng cường kiểm tra, giám sát đối với chủ đầu tư, Ban quản lý dự án về công tác quản lý dự án, trong đó tập trung đối với các đơn vị làm chủ đầu tư có dự án chậm quyết toán. Kiểm tra, giám sát thường xuyên, chặt chẽ các tổ chức tư vấn đầu tư và xây dựng, các nhà thầu trong việc chấp hành quy định về nghiệm thu, lập hồ sơ thanh toán khối lượng hoàn thành, lập hồ sơ quyết toán hợp đồng và quyết toán dự án hoàn thành. Đối với những công trình, dự án thiếu hồ sơ, không đủ căn cứ để thẩm tra quyết toán do một số đơn vị thi công, đơn vị tư vấn giải thể, thay đổi tên, thay đổi con dấu… thì chủ đầu tư tổng hợp báo cáo UBND huyện trình UBND tỉnh xem xét, xử lý.

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, trong năm 2018 số lượng báo cáo quyết toán các dự án hoàn thành được các chủ đầu tư lập, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt tăng; số lượng hồ sơ tồn đọng giảm đáng kể. Theo thống kê, năm 2018 huyện Điện Biên Đông có 171 công trình tiếp chi và khởi công mới do huyện phê duyệt và quyết toán đến nay đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Công tác nghiệm thu, quyết toán đã thực hiện được 151/171 công trình (đạt tỷ lệ 88,3%), cao nhất toàn tỉnh.

Để đạt được kết quả trên ngoài những giải pháp của UBND huyện Điện Biên Đông, phải kể đến sự chủ động, tích cực từ phía các xã, thị trấn có các công trình được giao làm chủ đầu tư. Bởi từ trước đến nay, việc quyết toán dự án hoàn thành cấp xã, thị trấn thường gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa do năng lực, trình độ chuyên môn của người làm công tác quyết toán còn hạn chế. Điển hình, năm 2018 xã Xa Dung được giao làm chủ đầu tư tiếp chi Dự án Nâng cấp đường giao thông bản Thẩm Mỹ A, B - Nà Sản, với tổng mức đầu tư 4 tỷ đồng bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Dự án khởi công từ năm 2016, đến nay đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Ông Chá Chồng Chu, Chủ tịch UBND xã Xa Dung cho biết: Xác định đây là công việc khó khăn, trong khi năng lực, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ xã còn nhiều hạn chế, vì vậy ngay từ khi được giao làm chủ đầu tư dự án, xã đã nhờ cán bộ các phòng ban chuyên môn huyện tập huấn, hướng dẫn về công tác quyết toán. Đặc biệt, trong quá trình triển khai thực hiện dự án tuân thủ chặt chẽ về quy trình, trình tự thủ tục trong đầu tư xây dựng cơ bản, thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ của mình; đồng thời tăng cường sự giám sát cộng đồng trong quá trình triển khai, thực hiện dự án.

Mặc dù đã đạt nhiều kết quả tích cực, công tác quyết toán các công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Điện Biên Đông vẫn còn những khó khăn, vướng mắc do một số công trình, dự án kéo dài ảnh hưởng đến việc lưu giữ hồ sơ, theo dõi. Một số chủ đầu tư, chủ dự án chưa thực sự quan tâm đến công tác quyết toán dự án hoàn thành; chưa xử lý dứt điểm công tác quyết toán. Nguyên nhân là do việc điều chỉnh giá vật liệu của nhiều dự án, công trình chưa được chủ đầu tư hoàn tất thủ tục pháp lý. Năng lực của một số chủ đầu tư còn hạn chế, chưa tuân thủ về quy trình, trình tự thủ tục trong đầu tư xây dựng cơ bản; một số nhà tư vấn năng lực còn hạn chế, không đáp ứng được yêu cầu công việc của chủ đầu tư dẫn đến việc lập dự án, lập dự toán, hồ sơ mời thầu còn sai sót nên phải điều chỉnh, bổ sung nhiều lần đối với một dự án. Mặt khác, do một số nhà thầu nay đã phá sản, hoặc không liên lạc được nên không tập hợp được hồ sơ dự án...