Ðánh giá thu nhập cần thực chất
ĐBP - Thu nhập là một trong những tiêu chí cốt lõi, làm nền tảng để thực hiện thành công các tiêu chí còn lại trong xây dựng nông thôn mới và tạo đà cho phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Theo quy định, hàng năm các địa phương (cấp xã đến tỉnh) đều phải thực hiện rà soát, tính toán mức thu nhập bình quân đầu người để đánh giá thực trạng mức sống, đời sống người dân. Song qua kiểm tra, giám sát tại một số địa phương, nhất là ở những xã vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh chưa thực sự quan tâm đến công tác này, một số xã còn “áng chừng” số thu nhập bình quân đầu người. Cùng với đó, trong quá trình triển khai rà soát, đánh giá mức thu nhập bình quân còn phát sinh những bất cập, ảnh hưởng đến công tác xây dựng nông thôn mới và công cuộc giảm nghèo.
Thu nhập là một trong những tiêu chí khó thực hiện nhất trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới đối với các xã trên địa bàn tỉnh. Theo thống kê, đến nay toàn tỉnh mới có 24/115 xã đạt tiêu chí thu nhập; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đến hết năm 2020 ước đạt 19,5 triệu đồng/người/năm. Thực tế kết quả này chưa thực sự phản ánh chính xác mức thu nhập và đời sống của người dân. Bởi qua giám sát của HÐND tỉnh về chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 tại một số địa phương cho thấy, nhiều xã chưa quan tâm đánh giá, tính toán tiêu chí này. Cụ thể theo thống kê của huyện Mường Nhé, xã Sen Thượng năm 2017 đạt mức thu nhập bình quân là 26 triệu đồng/người, năm 2018 là 30 triệu đồng, năm 2019 là 33,7 triệu đồng và năm 2020 đạt 35,5 triệu đồng. Qua đó, xã Sen Thượng đã được huyện Mường Nhé công nhận đạt tiêu chí về thu nhập trong xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, tại buổi giám sát của HÐND tỉnh trên địa bàn xã Sen Thượng cuối tháng 3 vừa qua, lãnh đạo UBND xã Sen Thượng chỉ báo cáo tiêu chí thu nhập đạt và năm sau cao hơn năm trước chứ không nêu mức thu nhập cụ thể. Vị đại diện lãnh đạo xã cũng thừa nhận việc điều tra, đánh giá tiêu chí thu nhập trên địa bàn xã thời gian qua chưa được quan tâm và chỉ khi có việc mới tổ chức rà soát, đánh giá.
Chưa quan tâm, rà soát, đánh giá thu nhập bình quân đầu người dẫn đến số liệu báo cáo chưa phản ánh chính xác thu nhập của người dân. Do đó, nhiều tiêu chí bị ảnh hưởng theo, nhất là tiêu chí về tỷ lệ hộ nghèo có thể bị tác động tăng hoặc giảm. Tại xã Mường Pồn (huyện Ðiện Biên), việc rà soát, tính toán thu nhập bình quân đầu người của xã chưa xác đáng. Một số nguồn thu của người dân như: Thu từ sản phẩm mủ cao su, nhân công làm cho công ty cao su… chưa được xã thống kê để tính toán thu nhập của người dân. Như vậy vô hình trung đã làm giảm mức thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã, kéo theo tiêu chí về tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo không chính xác.
Việc tính toán thu nhập đã có quy định, các địa phương cần điều tra, tính toán xác thực để phản ánh thực chất đời sống của người dân, chứ không nên chạy theo thành tích để được công nhận đạt tiêu chí, hoặc thiếu trách nhiệm làm ảnh hưởng tới kết quả thực hiện.