Hiện nay, biên giới Mỹ - Mexico là hệ thống hàng rào được xây dựng trong chuỗi chiến dịch của Mỹ nhằm ngăn chặn các vụ xâm nhập biên giới bất hợp pháp. Hàng rào được gắn camera, radar và cảm biến để chống buôn lậu cũng như các hoạt động liên quan đến ma túy.

Thế nhưng, ở nhiều nơi, hàng rào không được xây liền mạch; lý do là chi phí rất cao và lấy từ tiền đóng thuế của người dân. Không những thế, nó còn chia cắt các tộc người da đỏ ở biên giới. Tuy nhiên, một số ý kiến lại cho rằng, hàng rào chẳng có mấy ý nghĩa trong việc ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp và thậm chí còn khiến nhiều người chết vì cố gắng vượt qua nó bằng những biện pháp phức tạp.

Trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống, bức tường dài chạy dọc biên giới hai nước Mỹ - Mexico để ngăn không cho người nhập cư, tội phạm tràn sang nước Mỹ là một trong những đề xuất chủ chốt của tỷ phú D.Trump. Theo đó, bức tường dài hơn 1.600km sẽ được dựng lên trên biên giới hai nước với chi phí ước tính lên đến 12 tỷ USD.

Những người ủng hộ cho rằng, biện pháp này sẽ giúp giảm thiểu sự cạnh tranh về việc làm không công bằng tại Mỹ khi giải quyết đáng kể tình trạng nhập cư bất hợp pháp. Sau khi nhậm chức, Tổng thống D.Trump ngay lập tức ban hành chính sách xây dựng bức tường trên, đồng thời khẳng định Mexico phải trả tất cả chi phí.

Tuy nhiên, Chính phủ Mexico tuyên bố sẽ không chịu trách nhiệm cho khoản tiền này, khẳng định đây là vấn đề "không thể thương lượng". Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto chỉ trích quyết định của ông D.Trump làm chia rẽ thay vì giúp đoàn kết hai nước, đồng thời hoãn chuyến công du Washington dự kiến vào ngày 31-1 vừa qua.

Cũng vì lẽ đó, kế hoạch xây dựng bức tường biên giới đã có những thay đổi nhất định. Truyền thông Mỹ cũng vạch rõ những rào cản mà chính quyền D.Trump có thể phải đối mặt như kinh phí và những tranh chấp pháp lý. Ngoài ra, địa hình hiểm trở cũng là thách thức bởi một số nơi được đánh giá là không thể xây dựng.

Bộ An ninh nội địa Mỹ cho biết, bức tường ngăn cách Mỹ - Mexico sẽ cần 21,6 tỷ USD để hoàn thành và xây dựng trong thời gian 3 năm. Con số này cao hơn nhiều so với ước tính mà ông D.Trump đưa ra trong chiến dịch tranh cử (12 tỷ USD) cũng như dự đoán của Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan và lãnh đạo phe Đa số ở Thượng viện Mitch McConnell (15 tỷ USD). Chính quyền Mỹ sau đó tính toán rằng nước này sẽ trả tiền trước cho bức tường rồi sau đó bắt Mexico hoàn lại, bao gồm việc tăng thuế nhập khẩu cho hàng hóa từ quốc gia Trung Mỹ.

Theo Ủy ban Ngân sách Liên bang, trong trường hợp Mexico không chịu thanh toán chi phí xây tường ngăn biên giới thì số tiền không hề nhỏ trên sẽ bị cộng vào gánh nặng nợ công quốc gia, "đè" thêm 120 USD lên vai mỗi hộ gia đình Mỹ. Hiện nay, tổng nợ công của nước Mỹ đã vượt quá 19 nghìn tỷ USD.

Quan trọng hơn, khi công khai kế hoạch xây dựng bức tường biên giới, Tổng thống D.Trump dường như đã làm “mếch lòng” một đối tác chiến lược quan trọng. Theo nhiều nhà phân tích, Mexico hoàn toàn có thể gây hại cho Mỹ bằng một cuộc chiến tranh thương mại và chính sách không hợp tác trong việc kiềm chế nạn nhập cư bất hợp pháp vào xứ Cờ hoa. Hơn nữa, trên thực tế, dòng người "chảy" từ Mexico vào Mỹ đã giảm mạnh từ trước đó rất lâu. Thế nên, các chuyên gia cho rằng việc xây dựng bức tường có mang lại kết quả đúng như mong đợi hay không vẫn còn là một câu hỏi để ngỏ.