Linh thiêng đất Tổ

Thứ Năm 8:57 11/04/2019

ĐBP - Không chỉ là ngày lễ trọng đại của dân tộc, ngày giỗ tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch) hàng năm còn là dịp để cháu con dòng máu Lạc Hồng bày tỏ lòng biết ơn với các vị Vua Hùng có công xây dựng và bảo vệ bờ cõi đất nước, nhắc nhở cháu con nhớ về cội nguồn, công ơn của những người đi trước.

 

Lễ rước kiệu tại Lễ hội Ðền Hùng. Ảnh: TTXVN

Từ xa xưa giỗ tổ Vua Hùng đã có ý nghĩa đặc biệt trong tâm thức người Việt. Theo ghi chép, đời vua Lê Thánh Tông năm 1470 và đời vua Lê Kính Tông năm 1601 sao chép đóng dấu kiềm để tại Ðền Hùng và chọn ngày 11 và 12/3 âm lịch làm ngày giỗ tổ Vua Hùng. Ðến thời nhà Nguyễn, vào năm Khải Ðịnh thứ 2 đã chính thức chọn ngày 10/3 âm lịch hàng năm là ngày giỗ tổ Hùng Vương để ghi nhớ công ơn khai quốc sinh dân của các Vua Hùng. Về sau này, ngày 10/3 đã được cụ thể hóa trong Nghị định 82/2001/NÐ-CP ngày 6/1/2001 của Chính phủ quy định về quy mô, nghi lễ tổ chức giỗ tổ Hùng Vương và Lễ hội Ðền Hùng. Ðến ngày 2/4/2007, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn sửa đổi, bổ sung Ðiều 73, Luật Lao động cho người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên ngày lương ngày giổ tổ Hùng Vương.  Tại kỳ họp lần thứ 7, ngày 6/12/2012, tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) chính thức công nhận “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Các chuyên gia UNESCO đánh giá “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” đáp ứng được tiêu chí quan trọng là, di sản có giá trị nổi bật mang tính toàn cầu, khích lệ ý thức chung của mọi dân tộc trong việc thúc đẩy giá trị tinh thần đó.

Với ý nghĩa truyền thống đó, bao năm nay, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được trải rộng ra nhiều địa phương trong cả nước. Ngày 10/3 hàng năm đã trở thành điểm hẹn tâm linh đối với mỗi người dân Việt Nam, trở thành ngày hội của toàn dân. Ngày mà con tim bất cứ người dân Việt Nam nào dù sinh sống, học tập, làm việc ở bất cứ nơi đâu vẫn chung một nhịp đập, mọi cặp mắt đều nhìn cùng về một hướng. Tất cả đều hướng về Ðền Hùng (Phú Thọ) - trung tâm tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương lớn nhất, lâu đời nhất dâng hương tưởng nhớ các Vua Hùng. Ngày giỗ tổ Hùng Vương không chỉ được tổ chức trong nước mà còn được bà con kiều bào người Việt sinh sống ở nước ngoài tại nhiều nơi trên thế giới long trọng tổ chức theo nghi lễ truyền thống. 

Lễ hội Ðền Hùng hàng năm diễn ra với phần tế lễ và phần hội mang đậm văn hóa truyền thống dân tộc Việt Nam. Mở đầu là phần tế lễ trọng thể mang tính quốc lễ. Sau lễ rước kiệu là màn dâng các lễ vật truyền thống cúng tiến. Lễ phẩm cúng tế gồm bánh chưng, bánh dày. Thường mỗi loại 18 chiếc, tượng trưng cho 18 đời vua Hùng. Bánh chưng xanh hình vuông tượng trưng cho đất, vạn vật sinh sôi nảy nở. Bánh dày trắng hình tròn tượng trưng cho trời, nguyên khí thịnh vượng của quốc gia. Ngoài ra còn có trầu cau, hương hoa, xôi, gà trống luộc… Sau cùng là các hoạt động tập thể: thi giã bánh dày, thi gói và nấu bánh chưng…

Giỗ tổ Hùng Vương - Lễ hội Ðền Hùng năm 2019 có nhiều điểm mới, chương trình khai hội vào tối 12/4 tại Quảng trường Hùng Vương, TP. Việt Trì với màn bắn pháo hoa tầm thấp. Phần lễ gồm 6 hoạt động chính. Trong đó có Lễ dâng hương tưởng niệm các vị Vua Hùng tại đền Thượng, di tích thờ Hùng Vương và các danh tướng, danh nhân thời Hùng Vương ngày 14/4 (10/3 âm lịch). Tỉnh Phú Thọ cũng vận động mỗi gia đình tổ chức một “mâm cơm tri ân”, đảm bảo tính trang nghiêm nhưng đầm ấm. Không gian phần hội diễn ra với nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn trải dài. Ngoài chương trình thường niên như: Chương trình nghệ thuật và lễ hội văn hóa dân gian đường phố, hội sách Ðất Tổ, hội trại văn hóa… còn có nhiều hoạt động mới: trưng bày hoa cây cảnh, giao lưu hát xoan, các hoạt động văn hóa văn nghệ biểu diễn hàng đêm tại khu vực Quảng trường Hùng Vương…

Ngày giỗ tổ Hùng Vương không chỉ thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, là biểu trưng của lòng thành kính, sự biết ơn và tri ân công đức các Vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền nhân kiên cường chống giặc ngoại xâm giữ nước, mà còn là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam trước bạn bè quốc tế.