Công trình Thủy điện Nậm Pay thuộc Dự án Phát triển năng lượng tái tạo và mở rộng, cải tạo lưới điện nông thôn vùng sâu, vùng xa, được đầu tư bằng nguồn vốn vay ADB. Năm 2007, công trình chính thức được khởi công do Ban Phát triển điện lực thuộc Tổng Công ty Điện lực miền Bắc làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, do vướng mắc về nguồn vốn nên sau khi làm đường công vụ vào địa điểm xây dựng nhà máy thì phải dừng thi công. Đến năm 2014 Tổng Công ty Điện lực miền Bắc tiếp tục cho triển khai thi công xây dựng công trình và giao cho Công ty Điện lực Điện Biên thực hiện quản lý xây dựng với tổng công suất thiết kế 7,5MW, gồm 3 tổ máy với tổng mức đầu tư hơn 307 tỷ đồng. Nhà máy Thủy điện Nậm Pay khi đưa vào sử dụng có nhiệm vụ sản xuất điện, hòa vào điện lưới quốc gia, phục vụ có hiệu quả nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, tạo nguồn thu trên địa bàn.

 

Đến nay công trình đã hoàn thành khoảng 60% khối lượng công việc. Theo kế hoạch công trình phải hoàn thành và phát điện vào cuối năm 2017. Để đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành đúng kế hoạch, Công ty Điện lực Điện Biên đã đôn đốc, chỉ đạo các nhà thầu tăng ca, tăng cường nhân lực có kinh nghiệm, máy móc. Do Thủy điện Nậm Pay nằm gần khu dân cư và diện tích xây dựng của dự án chủ yếu nằm trên đất trồng lúa, hoa màu của các hộ dân xã Nà Tòng, việc giải phóng mặt bằng, tiền đền bù, tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng còn nhiều vướng mắc. Từ đó dẫn đến tình trạng người dân rào đường ngăn đơn vị vào thi công công trình, ảnh hưởng đến tiến độ.

Người dân rào đường, chặn xe vì cho rằng, phương án bồi thường giải phóng mặt bằng chưa thỏa đáng; việc thi công công trình đã làm mất nước sinh hoạt và nước sản xuất. Anh Cà Văn Định, bản Nậm Pay, xã Nà Tòng, cho biết: “Từ khi công trình thi công đến nay, đường nước sinh hoạt của bản liên tục mất nước, thậm chí nước canh tác cũng bị ảnh hưởng. Để có nước sinh hoạt chúng tôi phải tự khắc phục. Họ thi công làm ảnh hưởng đường nước nhưng lại không khắc phục. Bà con rất bức xúc”.

Hiện nay có 14 hộ dân thuộc các bản Pa Cá và Nậm Pay kiến nghị chủ đầu tư xem xét hỗ trợ, do quá trình thi công đường vào nhà máy năm 2007 làm ảnh hưởng đến ruộng phải cải tạo lại mới canh tác được. Anh Cà Văn Khui, bản Pa Cá, xã Nà Tòng phản ánh: Diện tích đất canh tác của gia đình mình nằm ngoài diện tích thu hồi giải phóng mặt bằng để làm nhà máy thủy điện. Tuy nhiên, khi thi công đường vào nhà máy đất đá đã sạt sụt vào đất canh tác ảnh hưởng đến việc sản xuất nên gia đình kiến nghị chủ đầu tư xem xét giải quyết tiền công cải tạo lại ruộng.

Sau vụ việc người dân trên địa bàn rào đường được cơ quan chức năng vận động tháo dỡ thì lại đến lượt doanh nghiệp thuê người rào đường, chặn xe của các nhà thầu vào công trình thi công. Nguyên nhân, do nhà thầu thi công xây dựng từ năm 2007 là Công ty TNHH Trung Hương (Hà Nội) chưa được thanh lý hợp đồng với chủ đầu tư cũ; nhà thầu phụ thi công cho nhà thầu chính hiện tại chưa được thanh toán hết chi phí nên thuê dân rào đường ngăn không cho phương tiện vào công trường.

Ông Vũ Văn Đông, cán bộ Ban Chỉ huy công trường Thủy điện Nậm Pay, cho biết: Sự việc này diễn ra từ đầu năm 2017 đến nay nhưng vẫn chưa thể giải quyết đã ảnh hưởng đến tiến độ thi công. Đối với 14 hộ dân bị ảnh hưởng trong quá trình thi công từ năm 2007, Công ty Điện lực Điện Biên căn cứ vào danh sách thống kê đền bù mà các hộ dân đã nhận tiền ứng từ chủ đầu tư cũ để chi trả đầy đủ số tiền bồi thường. Tuy nhiên trong quá trình chi trả tiền đền bù vẫn còn nhiều hộ không đồng ý vì cho rằng công trình thi công đã làm ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và sản xuất... nên đã rào đường ngăn cản thi công. Với các gia đình bị ảnh hưởng đến đường nước sinh hoạt và nước sản xuất, Công ty Điện lực Điện Biên đã phối hợp với huyện Tuần Giáo và xã Nà Tòng đi kiểm tra thực địa. Kết quả cho thấy, việc mất nước không phải do thi công công trình, bởi đường nước của người dân cách xa công trình xây dựng. Còn đối với hộ dân bị đất đá sạt sụt vào đất canh tác do thi công từ năm 2007 thì đây là diện tích nằm ngoài phạm vi thu hồi và không có căn cứ (biên bản hoặc đơn đề nghị chính quyền địa phương giải quyết hoặc các giấy tờ có liên quan khác tại thời điểm xảy ra sự việc) nên không có cơ sở để giải quyết. Riêng đối với việc nhà thầu thi công cũ thuê người rào đường chặn xe, máy móc vào công trường thi công, đã nhiều lần Công ty Điện lực Điện Biên phối hợp với cơ quan chức năng để giải quyết nhưng đến nay vẫn chưa xong. Cũng theo ông Đông, việc Công ty TNHH Trung Hương đòi thanh lý hợp đồng đã thực hiện từ năm 2007. Tuy nhiên, thời điểm đó chủ đầu tư là Ban Phát triển điện lực, vì vậy doanh nghiệp phải làm việc với chủ đầu tư cũ chứ không được rào đường chặn xe như vậy.

Bên cạnh đó, việc Công ty TNHH Trung Hương thuê người từ nơi khác đến rào đường ảnh hưởng đến an ninh trật tự trên địa bàn xã Nà Tòng và khu vực thi công thủy điện. Ông Lò Văn Khánh, Phó Chủ tịch UBND xã Nà Tòng, cho biết: Công ty TNHH Trung Hương đưa người lạ vào địa bàn xã mà chưa đăng ký tạm trú là không đúng quy định của pháp luật. Chúng tôi chỉ đạo công an xã phối hợp với đồn công an khu vực Mùn Chung để nắm tình hình đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn và khu vực công trình, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để các đơn vị nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công.