Dẹp chỗ này, “phình” chỗ khác

Năm 2018, sau khi kết thúc giai đoạn 1 của Kế hoạch 298 về việc lập lại trật tự hành lang an toàn giao thông đô thị trên địa bàn thành phố, các cơ quan chức năng đã dẹp bỏ chợ cóc tại khu vực ngã 3 chợ C13 (phường Thanh Trường). Song chỉ được một thời gian ngắn, tại khu vực bản Che Phai, cách chợ C13 khoảng 1km, trên vỉa hè quốc lộ 12, người dân lại biến vỉa hè thành chợ tự phát, đông đúc hơn trước. Lúc đầu, nơi này chỉ lác đác vài hàng rau, củ, quả tại chợ cóc C13 chuyển lên nhưng rồi theo thời gian, chợ cóc Che Phai ngày càng phình to với đủ các loại hàng hoá, từ đồ ăn sáng cho đến thực phẩm và hàng tiêu dùng. Ðiều đáng nói là, chợ cóc hình thành trên địa bàn phường Thanh Trường nhưng người dân của phường buôn bán ở chợ này chỉ có 15 - 20 người, còn lại gần 200 người khác đến từ các xã: Pom Lót, Sam Mứn, Núa Ngam, Mường Nhà, Nà Nhạn, Thanh Nưa, Nà Tấu, Hua Thanh (huyện Ðiện Biên); Mường Mươn, Na Sang (huyện Mường Chà). Hàng ngày, chợ cóc họp từ 5 giờ - 9 giờ và từ 16 - 19 giờ.

Chị Lường Thị Mến, một người bán rau quả ở xã Thanh Nưa cho biết: Tôi đã bán hàng ở đây được gần 1 năm nhưng không thường xuyên, khoảng 2 - 3 buổi/tuần. Do hàng giá trị nhỏ, tôi không thể mua một suất tại các chợ đã quy hoạch nên phải đưa ra bán tại các chợ tự phát. Cuối năm 2018, thấy người dân họp chợ tại đây nên tôi cũng mang rau quả ra bán.

Có mặt tại chợ cóc Che Phai lúc 18 giờ, trời nhá nhem tối, trên đoạn vỉa hè là gần 1km có khoảng 200 người bán thịt, cá; áo quần, hàng gia dụng. Trên vỉa hè người bán kẻ mua, dưới lòng đường hàng trăm chiếc xe máy của người mua hàng dựng không theo hàng lối; thêm vào đó là nhiều người thiếu ý thức, đi ngược chiều từ C13 lên để mua hàng. Tất cả tạo cảnh tượng giao thông lộn xộn; có thời điểm, do người và phương tiện tràn hết ra đường nên các phương tiện tham gia giao thông, nhất là xe ô tô có trọng tải lớn phải dừng lại, bóp còi inh ỏi mới có thể tiếp tục di chuyển. Theo phản ánh của người dân, từ khi chợ cóc Che Phai hình thành khu vực này xảy ra nhiều vụ va chạm giao thông hơn trước.

Không chỉ liên quan đến vấn đề an toàn giao thông, mỗi buổi họp chợ xả ra một lượng rác thải lớn, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Bà Lò Thị Tiếp, xã Mường Nhà (huyện Ðiện Biên), người thường xuyên bán hàng tại chợ cóc Che Phai cho biết: Thời gian đầu, phần rác thuộc chỗ ngồi của ai thì kết thúc buổi chợ người đấy tự thu dọn và tập kết về nơi quy định. Tuy nhiên cách làm này không thể xử lý được hết rác, người tham gia giao thông và người dân xung quanh ý kiến nhiều nên cả chợ thống nhất mỗi người bán hàng góp 3.000 đồng/ngày để thuê người dọn sạch rác và tập kết đúng nơi quy định cho cả chợ song cũng không dọn triệt để được.

Ông Phạm Minh Tuấn, phường Tân Thanh cho biết: Tôi thường xuyên đạp xe để tập thể dục qua khu vực này và rất bức xúc về tình trạng họp chợ trái phép, gây mất an toàn giao thông. Trước đây đường thông, hè thoáng, mỗi buổi chiều người đi bộ, người đi xe đạp thể dục rất đông. Nhưng 2 năm gần đây, chợ họp đông nên hầu như người đi bộ đã bỏ hẳn, người đi xe đạp như chúng tôi mỗi khi đi qua chợ cóc này phải rất dè chừng; nhiều khi còn ách tắc, di chuyển khó khăn.

Chính quyền địa phương có bất lực?

Ðã gần 2 năm, chợ cóc Che Phai hình thành không có trong quy hoạch, không giấy phép nhưng vẫn tồn tại và ngày càng mở rộng quy mô hoạt động. Dư luận đặt câu hỏi: Vai trò của chính quyền địa phương ở đâu? Trách nhiệm thuộc về ai? Bao giờ thì dẹp bỏ dứt điểm chợ cóc Che Phai?

Ông Lường Văn Thành, Ðội phó Ðội Trật tự đô thị (TP. Ðiện Biên Phủ) cho biết: Hàng ngày, lực lượng liên ngành gồm: Công an giao thông TP. Ðiện Biên Phủ; UBND các phường, xã; đội trật tự đô thị chia thành 4 tổ để tuyên truyền, vận động người dân không tổ chức họp chợ, buôn bán trên vỉa hè, khu vực ngã ba, ngã tư và khu vực đông dân cư. Tuy nhiên, do lực lượng mỏng và trên địa bàn thành phố có nhiều chợ cóc phải xử lý nên lực lượng liên ngành không thể tập trung hết lực lượng vào một điểm cụ thể nào. Ðối với điểm họp chợ không phép tại bản Che Phai, lực lượng liên ngành cũng thường xuyên có một tổ công tác để phối hợp với phường Thanh Trường thực hiện nhiệm vụ. Khi thấy tổ công tác thì người dân tuân thủ quy định nhưng khi tổ công tác rời đi thì đâu lại vào đấy. Cùng với đó, hình thức xử lý chủ yếu là tuyên truyền, nhắc nhở, chưa đủ tính răn đe nên không ít tiểu thương đã “nhờn”.

Trao đổi về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Oanh, Bí thư kiêm Chủ tịch UBND phường Thanh Trường thì nói: Ðể người dân tổ chức họp chợ không phép trên vỉa hè quốc lộ 12 thuộc bản Che Phai và không có giải pháp xử lý, xóa bỏ dứt điểm là trách nhiệm của UBND phường Thanh Trường. Từ năm 2018, UBND phường đã thành lập một tổ công tác gồm 7 người do đồng chí Phó Chủ tịch UBND phường làm tổ trưởng để phối hợp với Ðội Trật tự đô thị thành phố giải quyết điểm chợ tự phát này. Hàng ngày, tổ công tác triển khai thực hiện nhiệm vụ buổi sáng từ 6 giờ 30 phút - 10 giờ 30 phút; buổi chiều từ 15 giờ - 17 giờ. Tuy nhiên, khi có mặt tổ công tác thì người bán hàng tuân thủ và đồng ý không họp chợ tại đây. Nhưng khi hết giờ hành chính, tổ công tác không có mặt thì người dân lại tập trung để buôn bán. UBND Phường đã chỉ đạo các tổ dân phố, bản tăng cường tuyền truyền, vận động người dân song do người buôn bán chủ yếu ngoài địa bàn nên không đạt hiệu quả.  Chính vì vậy, phường đang gặp khó khăn để xử lý dứt điểm trường hợp này. Hiện nay, chợ ngày càng mở rộng quy mô hoạt động nhưng UBND phường vẫn chưa tìm được phương án dứt điểm.

Ði tìm giải pháp xóa bỏ chợ cóc Che Phai nói riêng và các chợ tạm nói chung trên địa bàn TP. Ðiện Biên Phủ, phóng viên đã nhiều lần liên hệ với Phòng Quản lý đô thị TP. Ðiện Biên Phủ nhưng đều bị lãnh đạo phòng từ chối!