Xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm cần bước đi, cách làm phù hợp

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga

Quan điểm xử lý đối với tài sản, thu nhập tăng thêm giải trình không hợp lý về nguồn gốc (Điều 52 dự thảo Luật), bà Lê Thị Nga cho biết nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành việc cần thiết phải có các quy định để xử lý nhưng cũng có ý kiến đề nghị không quy định về vấn đề này vì tài sản của cán bộ, công chức, viên chức có thể hình thành từ nhiều nguồn khác nhau mà người có nghĩa vụ kê khai vì lý do nào đó không muốn kê khai. 

Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nhận thấy, đối với tài sản do phạm tội, vi phạm pháp luật mà có thì BLHS, Luật Xử lý vi phạm hành chính đã quy định cụ thể các biện pháp tịch thu sung công hoặc trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp. Luật Phòng chống tham nhũng hiện hành và dự thảo Luật cũng đã quy định tịch thu đối với tài sản do tham nhũng mà có. 

Riêng đối với tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai giải trình không hợp lý về nguồn gốc thì đến nay, pháp luật chưa có quy định để xử lý, trong khi đó, không loại trừ tài sản, thu nhập này có nguồn gốc bất hợp pháp. Nghị quyết của Đảng yêu cầu đẩy mạnh công tác thu hồi tài sản trong phòng chống tham nhũng, nâng cao tính gương mẫu của cán bộ, công chức, người có chức vụ, quyền hạn trong minh bạch tài sản, thu nhập. 

"Đồng thời, thực tiễn xử lý các trường hợp vi phạm nghĩa vụ kê khai và giải trình nguồn gốc tài sản, thu nhập tăng thêm thời gian qua cho thấy, một số cán bộ, công chức, viên chức có tài sản giá trị rất lớn và giải trình không hợp lý về nguồn gốc nhưng cũng chưa có cơ chế để xử lý đối với tài sản này đã gây nghi ngờ trong dư luận. Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng cũng khuyến nghị việc luật hóa hành vi làm giàu bất chính và nhiều nước trên thế giới cũng áp dụng các cách thức khác nhau để xử lý đối với loại tài sản này.

Do đó, để tạo bước tiến mới và nâng cao hiệu quả trong công tác phòng chống tham nhũng, phù hợp với xu thế chung của quốc tế, đề nghị Quốc hội cho tiếp thu ý kiến của nhiều ĐBQH, quy định trong dự thảo Luật việc xử lý đối với tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai giải trình không hợp lý về nguồn gốc" - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nêu.

UBTVQH cũng cho rằng việc xác định tính hợp lý của nguồn gốc tài sản, thu nhập tăng thêm để xử lý là rất phức tạp. Do đó, việc xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc cần được cân nhắc thận trọng, có bước đi, cách làm phù hợp để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống tham nhũng, đồng thời bảo đảm sự hài hòa cả về tính pháp lý, chính trị và thực tiễn xã hội của nước ta.

Trên cơ sở cân nhắc những ưu, nhược điểm 3 phương án xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai giải trình không hợp lý về nguồn gốc, UBTVQH đề nghị lựa chọn phương án 3 (xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai giải trình không hợp lý về nguồn gốc qua thủ tục tố tụng tại Tòa án), vì đây là phương án có nhiều ưu điểm hơn so với hai phương án còn lại.

Tuy nhiên, do đây là vấn đề còn có nhiều ý kiến khác nhau nên UBTVQH đề nghị Quốc hội tiếp tục cho ý kiến về 2 phương án còn lại. Đây cũng là một trong những nội dung được các ĐBQH tập trung thảo luận trong sáng nay.