Nhiều tiêu chí “làm khó” Mường Nhé trong xây dựng NTM

Ðến nay bình quân các xã của huyện Mường Nhé đạt 8,1 tiêu chí/xã (tăng 7,4 tiêu chí/xã so với năm 2010). Trong đó, xã Sín Thầu đạt 17/19 tiêu chí, xã Mường Nhé đạt 13/19 tiêu chí, 9 xã đạt từ 5 - 9 tiêu chí. Tuy đã đạt nhiều thành tựu đáng mừng trên nhiều lĩnh vực, nhưng công cuộc xây dựng NTM ở huyện Mường Nhé vẫn vấp phải muôn vàn khó khăn, trắc trở. Trước nhất là giao thông, do nguồn vốn hạn hẹp, các hạng mục xây dựng của nhiều tuyến đường giao thông tại nhiều xã đã xuống cấp nghiêm trọng, chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ khiến việc đi lại của người dân gặp nhiều khó khăn (toàn huyện mới có 1/11 xã đạt tiêu chí số 2); về nhà ở dân cư (1/11 xã đạt tiêu chí số 9); về điện (5/11 xã đạt tiêu chí 4)... Ðặc biệt, theo kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện là 66,73% vẫn ở mức rất cao, dẫn tới chưa có xã nào đạt tiêu chí số 11 về hộ nghèo. Bởi thế, dù đã rất nỗ lực, đề ra nhiều giải pháp trọng tâm, trọng điểm nhưng tới nay huyện Mường Nhé chưa có xã nào “cán đích” NTM.

Pá Mỳ là một trong những xã khó khăn bậc nhất của huyện Mường Nhé. Ông Giàng A Chống, Phó Chủ tịch UBND xã Pá Mỳ giãi bày: “Ðến nay, mặc dù đã rất nỗ lực, huy động sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, nhưng Pá Mỳ mới chỉ đạt 6/19 tiêu chí về xây dựng NTM. Do địa hình phức tạp, người dân sinh sống theo nhóm, cụm dân cư nên việc hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM đang là thách thức rất lớn đối với địa phương, nhất là các tiêu chí cứng như: Ðường giao thông nông thôn, y tế, giáo dục... tỷ lệ hộ thiếu nhà ở (257 hộ) đã trở thành những rào cản và thách thức không dễ gì vượt qua. Trong khi nhu cầu nguồn lực đầu tư là khá lớn nhưng nguồn vốn ngân sách hàng năm từ cấp trên rất hạn hẹp, việc huy động nguồn lực từ nhân dân gặp nhiều khó khăn do người dân còn quá nghèo”. Thực trạng ở xã Pá Mỳ cũng là “bức tranh” chung của nhiều xã vùng cao, biên giới của cả tỉnh trong quá trình xây dựng NTM.

Là xã điểm trong xây dựng NTM của huyện Mường Nhé, nhưng tới nay xã Sín Thầu mới được công nhận cơ bản đạt chuẩn NTM (do xã mới đạt 17/19 tiêu chí), còn thiếu 2 tiêu chí (tiêu chí số 5: trường học; tiêu chí số 11: hộ nghèo). Theo ông Pờ Chinh Phạ, quyền Chủ tịch UBND xã Sín Thầu: Cũng như các xã vùng cao, biên giới khác, hiện nay xã Sín Thầu vẫn loay hoay gỡ  “nút thắt” về tỷ lệ hộ nghèo. Mặc dù, bà con đã được đầu tư thụ hưởng những chính sách ưu đãi từ các chương trình dự án như: Chương trình 135; 30a... nhưng sản xuất và chăn nuôi ở xã vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ nên việc nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, tổng lương thực bình quân đầu người của xã đạt hơn 400kg/người; thu nhập bình quân của bà con đạt gần 33 triệu đồng/năm (thống kê 2018), nhưng tỷ lệ hộ nghèo toàn xã vẫn ở mức cao 39,08%, trong đó nhiều hộ có nguy cơ tái nghèo. Hơn nữa đa phần bà con vẫn còn mang nặng tư tưởng “trông chờ ỷ lại”, không muốn thoát nghèo. Do vậy, việc giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 12% được xem là nhiệm vụ khó khăn đối với cấp ủy, chính quyền xã.

Ông Thào A Dế, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Nhé cho biết: Ngay khi bắt tay vào thực hiện chương trình xây dựng NTM (năm 2010) huyện Mường Nhé phải đối diện với nhiều khó khăn, bất cập; cơ bản các xã mới chỉ đạt từ 1 - 2 tiêu chí; đặc biệt là nguồn lực để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, phát triển sản xuất không đáp ứng được nhu cầu. Hiện nay, sau 10 năm ròng rã nỗ lực nhưng nhiều tiêu chí rất khó thực hiện được do hệ thống giao thông, hạ tầng, cơ sở nông thôn còn rất thiếu và yếu… Nhà ở dân cư cũng là một trong những tiêu chí khó trong xây dựng NTM ở huyện Mường Nhé. Dù người dân đã được hỗ trợ, đầu tư xây dựng nhà ở nhưng hiện nay toàn huyện vẫn còn 3.253 hộ cần hỗ trợ nhà ở (làm mới hoàn toàn 1.667 hộ; cải tạo nền mái 318 hộ...); toàn huyện mới chỉ có 1/11 xã đạt tiêu chí số 9. Ðặc biệt, đối với huyện Mường Nhé, do phải chịu nhiều ảnh hưởng từ nạn di cư tự do đã phá vỡ quy hoạch, kế hoạch thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nhất là làm gia tăng dân số và hộ nghèo, dẫn tới nhu cầu về ngân sách bố trí cho việc thực hiện các chính sách bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn huyện hàng năm rất lớn.

Cũng theo đánh giá của Ban Chỉ đạo chương trình xây dựng NTM huyện Mường Nhé, thu nhập và hộ nghèo là 2 tiêu chí khó nhất trong quá trình xây dựng NTM. Nhất là hiện nay nhiều xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 50% như Pá Mỳ, Huổi Lếch... Ở những xã này, việc làm thế nào để nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo thực sự là một bài toán khó giải khi người dân thiếu việc làm và đất sản xuất… Mặt khác, một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự mặn mà với công cuộc xây dựng NTM; việc triển khai tổ chức thực hiện còn lúng túng; trình độ năng lực cán bộ làm chuyên môn còn nhiều hạn chế, yếu kém, chưa phát huy được năng lực công việc. Công tác tuyên truyền mặc dù đã được triển khai nhưng chưa thực sự sâu sát, hiệu quả gắn liền với lợi ích của nhân dân, do vậy chưa tập hợp, thu hút được nhân dân tham gia tích cực vào xây dựng NTM, tự giác giữ gìn vệ sinh môi trường, nâng cao ý thức thoát nghèo.

Ðể có thể cán đích NTM theo đúng lộ trình, bên cạnh sự quyết tâm, nỗ lực của chính quyền địa phương và người dân, huyện Mường Nhé rất cần có sự quan tâm, giúp đỡ hơn nữa của các cấp, ngành từ trung ương đến tỉnh và các tổ chức, doanh nghiệp trong việc hỗ trợ vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; đặc biệt là nâng cao đời sống cũng như thu nhập người dân.