Triển vọng du lịch Pa Thơm
Động Pa Thơm hay còn có các tên gọi khác như: Thẩm Nang Lai (hang nhiều nàng), động Tiên Hoa được Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch cấp bằng công nhận danh lam thắng cảnh cấp quốc gia năm 2009. Nơi đây không chỉ là vùng biên giới có hang động tự nhiên ẩn chứa trong lòng những nhũ đá óng ánh được gọt dũa qua hàng triệu năm mà còn là vùng mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Lào, Cống và Khơ Mú. Ngoài cơ hội thưởng thức các món ẩm thực độc đáo du khách còn được hòa mình trong điệu múa lăm vông với nhiều lễ hội Bun Pi May (té nước), hội Bun khảu chì (hội lúa mới) và nghe những bài ca dân tộc bên ngọn lửa bập bùng.
Động Pa thơm là điểm lựa chọn của nhiều du khách.
Động còn được biết đến với huyền thoại, truyền thuyết đẹp về tình yêu đôi lứa. Đến đây, du khách không khỏi ngạc nhiên, thích thú bởi động được bao bọc giữa khu rừng nguyên sinh rậm rạp với thảm thực vật đa dạng phong phú giữa lưng chừng núi. Chính giữa lối vào là một khối đá khổng lồ giống như đầu voi đang rủ xuống, chiều sâu động khoảng 350m chạy theo hướng Nam. Động có nhiều nhũ đá mang hình hài sống động, màu sắc huyền ảo, lung linh dưới ánh nến. Bên vách là những khối nhũ đá như những dòng thác lớn đang chảy, óng ánh bạc làm cho cảnh quan càng thêm vẻ huyền bí nhưng cũng không kém phần thơ mộng 9 vòm lớn nhỏ, lối vào giáp với cửa động là ba khối đá lớn chắn ngang nằm uốn lượn như một con trăn khổng lồ ngăn đôi động và tạo thành 2 lối đi. Điều thuận lợi khi đến động Pa Thơm là con đường từ trung tâm xã Pa Thơm đến động đã được rải nhựa. Trước cửa hang có bãi đỗ xe rộng rãi, thoáng mát. Vào những ngày lễ, tết, cuối tuần, nhiều đoàn khách thường chọn Pa Thơm là điểm đến để du lịch sinh thái.
Theo bà Trần Minh Thư, Trưởng phòng Di sản, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết: Nằm trong chương trình khảo sát nhằm tôn tạo trùng tu khu di tích danh thắng Động Pa Thơm, năm 2013, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với các ngành liên quan và chính quyền địa phương kiểm tra thực tế tại khu di tích, danh thắng, khu du lịch sinh thái hang động. Đây là việc làm rất cần thiết để trên cơ sở đó ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch có phương án triển khai các nội dung, hạng mục cần đầu tư xây dựng, để bảo tồn, tôn tạo di tích Khu du lịch sinh thái. Đặc biệt là khoanh vùng, cắm mốc, bảo vệ môi trường cảnh quan; hệ thống đường dẫn từ khu dịch vụ đến cửa động; các điểm dừng chân tham trong động; xây dựng nhà bảo vệ, hệ thống các biển chỉ dẫn... Chú trọng tôn tạo không gian của khu vực trước cửa hang để đảm bảo sự an toàn cho du khách và hệ thống điện chiếu sáng trong động phục vụ khách thăm quan. Cũng trong đợt khảo sát này, đoàn cán bộ nghiên cứu còn phát hiện những công cụ đồ đá cũ của người tiền sử phát lộ trên mặt đất. Gồm: Hòn ghè, phác vật, mảnh tước còn rất nguyên sơ có niên đại cách ngày nay hàng vạn năm, thuộc nền văn hóa Hòa Bình. Như vậy, di tích danh thắng động Pa Thơm còn có thêm giá trị lịch sử.
Năm 2007, xã Pa Thơm được đầu tư làm đường giao thông rải nhựa từ bản Phủ (xã Noong Hẹt) qua trung tâm xã vào đến cửa động. Dù có chủ trương, định hướng song việc phát triển du lịch của địa phương còn khá nhiều khó khăn. Ông Lò Văn Không, Phó Chủ tịch UBND xã Pa Thơm, chia sẻ: Do chưa có đường điện đến động, vào dịp lễ, tết, chính quyền xã phát điện chiếu sáng bằng máy nổ phục vụ du khách, mở dịch vụ trông xe. Thu tiền lệ phí tham quan để chi trả cho người phục vụ. Tuy nhiên, hiện nay xã còn thiếu kinh phí hỗ trợ cho người bảo vệ, trông coi động, vệ sinh môi trường và hướng dẫn du khách.
Tuy nhiên, ông Không cũng chia sẻ thêm tin vui là có doanh nghiệp đã quan tâm xúc tiến đầu tư du lịch tại động Pa Thơm, đó là Công ty Cổ phần Đầu tư tài nguyên và Năng lượng Điện Biên. Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Đặng Tuấn, Giám đốc Công ty cho hay: Vừa qua, Công ty đã xin chủ trương được khảo sát, lập dự án đầu tư khu du lịch sinh thái động Pa Thơm vì hiện nay, Công ty đang triển khai thi công xây dựng Nhà máy Thủy điện Nậm Núa có công suất 10,8MW tại địa bàn xã và cách động Pa Thơm không xa. Khi đi vào vận hành, nơi đây sẽ có lượng nước lớn liên tục chảy về lòng hồ với chiều dài hơn 7km. Đây sẽ là điều kiện thuận lợi để phát triển các hoạt động du lịch như bơi đua thuyền và ngắm cảnh sinh thái hai bên lòng hồ, rừng nguyên sinh, tham quan nhà máy thủy điện và giao lưu với các bản đồng bào dân tộc. Vừa qua, UBND tỉnh đã đồng ý chủ trương khảo sát lập dự án đầu tư khu du lịch sinh thái động Pa Thơm, huyện Điện Biên của Công ty Cổ phần Đầu tư Tài nguyên và Năng lượng Điện Biên. Nếu dự án sẽ sớm đầu tư khu du lịch sinh thái động Pa Thơm đi vào thực hiện thì đây được coi là “đòn bẩy” để du lịch Pa Thơm phát triển. Hy vọng, dự án được triển khai thực hiện để Pa Thơm trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. Đồng thời, góp phần phát triển KT - XH, xóa đói giảm nghèo cho bà con trên địa bàn xã.