Giảm áp lực thi lớp 10: Thay đổi cách nhìn nhận

Theo các chuyên gia giáo dục, có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự căng thẳng này. Trước hết, chủ trương phân luồng giáo dục cấp Trung học phổ thông của nước ta đã có từ lâu nhưng để làm được điều này, phải mất một thời gian rất dài mới có chuyển biến, làm thay đổi nhận thức của phụ huynh và học sinh.

Đặc biệt, ở các thành phố lớn, cuộc sống đô thị dẫn tới sự lựa chọn của các em và gia đình chủ yếu tập trung vào việc học Trung học phổ thông để tiếp tục học Đại học về sau. Do đó, việc thay đổi nhận thức của xã hội, trong đó có băn khoăn của các bậc phụ huynh về việc học văn hóa hay học nghề… vẫn là bài toán khó.

Để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh, nhiều trường Trung học phổ thông ngoài công lập đã được mở tại các thành phố lớn, nhưng học sinh và phụ huynh không mấy “mặn mà”. Bởi thời gian qua, cách làm, cách nghĩ của chúng ta khiến cho hệ thống giáo dục phổ thông ngoài công lập có khoảng cách lớn với các trường công lập.

TS Lê Viết Khuyến, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) nhận định: Cách làm của trường tư hiện còn tồn tại hai vấn đề, thứ nhất là chất lượng giáo dục của nhiều trường còn thấp, thứ hai là học phí cao. Do vậy, những học sinh không vào được trường công mới… bất đắc dĩ phải học trường tư. Để khắc phục tình trạng này, Nhà nước cần tạo cơ chế bình đẳng với hai hệ thống giáo dục công – tư, từ đó dần khắc phục tâm lý học sinh không thích học trường ngoài công lập.

PGS.TS Trần Thành Nam (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng cần thay đổi nhận thức của xã hội nói chung về vấn đề học tập nhất là từ quan niệm “học để thi” sang học vì nghề nghiệp và thành công trong tương lai, học vì hạnh phúc.

Mỗi học sinh khi học tập sẽ có những đặc điểm riêng, chúng ta không thể kỳ vọng tất cả các em đi thi đều đạt kết quả như nhau, qua đó đánh giá em này giỏi hơn em kia. Thành công của một cá nhân phụ thuộc vào năng lực của các em phù hợp với công việc tương lai mà các em lựa chọn.

Có nhiều con đường dẫn đến hạnh phúc và thành công.  Ngành nghề nào cũng cao quý như nhau, đều cần bỏ sức lao động thật sự của mình. Vì vậy, đến thời điểm hết lớp 9, một số em lựa chọn con đường khác như đi học nghề thì cũng được đánh giá cao như các em lựa chọn con đường học thuật. Từ thực tế kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm nay, tại một số địa phương, nhiều học sinh đã chủ động không đăng ký tham gia kỳ thi mà lựa chọn con đường khác.

Ông Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết: Vài năm trở lại đây, có khoảng 30% học sinh Trung học cơ sở không học lên Trung học phổ thông mà chọn con đường khác như học nghề hoặc giáo dục thường xuyên. Đây là một xu hướng tốt trong phân luồng giáo dục phổ thông. Vì thực tế trong khung đào tạo của các trường nghề đều có phần kiến thức phổ thông bắt buộc, khi tốt nghiệp, nếu đáp ứng đủ điều kiện và kiến thức, học sinh có thể học lên cao… mà không nhất thiết vào học Trung học phổ thông. 

Vì vậy, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận để không tạo áp lực quá lớn cho con, dẫn tới việc định hướng sai, vừa mất thời gian, tiền bạc, sức lực của các em vừa ảnh hưởng đến sự lựa chọn hướng đi của học sinh trong tương lai.