Bắt nhịp sản xuất kinh doanh theo cơ chế thị trường

Những năm gần đây, công tác tuyên truyền phát triển kinh tế tập thể theo chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được Liên minh HTX tỉnh chú trọng thực hiện bằng nhiều giải pháp, như: tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, thông qua các hội nghị tập huấn… Nhờ đó, các thành viên, xã viên và người dân thấy được ý nghĩa, vai trò của phát triển kinh tế tập thể trong sự phát triển KT - XH chung của tỉnh. Cùng với đó, các hoạt động tư vấn, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể được đặc biệt quan tâm nhằm phát triển HTX, tổ hợp tác và phát triển thành viên bằng các việc làm cụ thể: phân công cán bộ trực tiếp xuống cơ sở tuyên truyền kết hợp với việc vận động thành lập mới HTX; bồi dưỡng, phổ biến kiến thức Luật HTX năm 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật cho đội ngũ cán bộ chủ chốt HTX… Từ đó, nhiều HTX được thành lập mới, chất lượng quản lý, hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả hơn. Đến nay, toàn tỉnh có 324 tổ hợp tác, 168 HTX thu hút trên 25.700 thành viên tham gia. Chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực nông - lâm - thủy sản; công - thương; xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng; giao thông vận tải. Nhạy bén với cơ chế thị trường, nhiều HTX sau chuyển đổi đã củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động. Nhờ nỗ lực vươn lên, đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động, mở rộng sản xuất kinh doanh theo hướng đa ngành, nghề, từng bước khẳng định được vị trí và đứng vững trong cơ chế thị trường. Riêng trong năm 2014, Liên minh HTX đã tuyên truyền, vận động thành lập mới 18 HTX; vận động 16 HTX tham gia vào thành viên, đưa tổng số thành viên của Liên minh lên 163 HTX, chiếm 97% tổng số HTX trong toàn tỉnh.

Xã viên HTX Thủy sản Thanh Chăn (huyện Điện Biên) khai thác cá thương phẩm. Ảnh: Gia Kiệt

Để các HTX được tiếp cận nguồn vốn đầu tư sản xuất kinh doanh, trong năm 2014 Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Trung tâm Khuyến công tư vấn hỗ trợ giúp các HTX tham gia chương trình hỗ trợ khuyến công; tư vấn xây dựng 2 dự án cho 2 HTX vay vốn từ nguồn Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm với tổng số tiền 390 triệu đồng; tư vấn cho 1 HTX vay vốn từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam với tổng số tiền 2 tỷ đồng. Ngoài ra, Liên minh HTX còn tư vấn cho các HTX trình tự thủ tục và xây dựng hồ sơ đăng ký lại HTX, thay đổi đăng ký HTX; công tác tài chính – kế toán; thuế… Nhờ đó nhiều HTX đã nâng cao được hiệu quả công tác quản lý, hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh thu bình quân của 1 HTX đạt 1,4 tỷ đồng/năm, lợi nhuận bình quân khoảng 100 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân của thành viên và người lao động từ 1,3 – 1,5 triệu đồng/người/tháng.

Nhờ được vay 6 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi 0,6%/năm, HTX khai thác vật liệu Xuân Chính (xã Thanh Xương, huyện Điện Biên) tập trung đầu tư dây chuyền sản xuất vật liệu xây dựng, khai thác cát sỏi tạo việc làm cho hơn 30 thành viên với mức thu nhập 3 - 5 triệu đồng/người/tháng. Ông Dương Đức Chính, Chủ nhiệm HTX khai thác vật liệu Xuân Chính cho biết: HTX thành lập từ năm 2005 với tổng số vốn điều lệ hơn 6 tỷ đồng. Lần thứ nhất là giữa năm 2011, nhờ được Liên minh HTX tư vấn xây dựng dự án sản xuất kinh doanh, HTX được vay 4 tỷ đồng từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam. Lần 2 là cuối năm 2013, HTX chúng tôi tiếp tục được vay 2 tỷ đồng cũng từ quỹ trên để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Làm ăn có lãi đến nay HTX đã hoàn trả 3,5 tỷ đồng cho Quỹ theo đúng thời hạn. Hay từ nguồn vốn Quỹ quốc gia về giải quyết việc làm (Chương trình 120), qua "kênh" ngân hàng chính sách - xã hội, nhiều HTX trên địa bàn đã được vay vốn lãi suất ưu đãi với thời hạn vay từ 2 - 3 năm, thuận lợi cho việc quay vòng vốn phát triển sản xuất kinh doanh đa dạng các ngành, nghề.

Phát huy lợi thế mặt nước rộng có thể phát triển chăn nuôi thủy sản, năm 2010 HTX Thủy sản Thanh Chăn (huyện Điện Biên) được thành lập do ông Trần Văn Yên làm Chủ nhiệm với tổng vốn điều lệ 342 triệu đồng, thu hút 12 xã viên tham gia. Nhận thấy thị trường cá giống, cá thương phẩm tiêu thụ lớn, với hơn 8ha mặt nước được giao khoán, HTX đầu tư nuôi các giống cá chép, cá trôi, rô phi đơn tính... phục vụ nhu cầu giống của người nuôi thủy sản trên địa bàn và cung ứng chài, lưới, thức ăn, đồ câu. Năng động trong cơ chế thị trường và cuối năm 2012 được vay 196 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách – Xã hội với lãi suất ưu đãi, HTX đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh hiệu quả, hoàn trả 96 triệu đồng cho ngân hàng đúng thời gian; thu nhập của các thành viên đạt gần 4 triệu đồng/người/tháng. Vào thời vụ thu hoạch cá giống, cá thương phẩm, HTX còn tạo việc làm cho từ 3 - 5 lao động với mức lương trên 3 triệu đồng/người/tháng.

Thực tế cho thấy, phần lớn các HTX trên địa bàn tỉnh hoạt động trong lĩnh vực nông - lâm - thủy sản (chiếm trên 54%). Lợi thế dễ thấy đó là khai thác được tiềm năng, thế mạnh của địa phương để phát triển, song hoạt động sản xuất kinh doanh trên lĩnh vực này lại chịu nhiều ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thời tiết, dịch bệnh diễn biến bất thường; giá cả bấp bênh, đầu ra sản phẩm không ổn định… Điều đó kìm hãm sự phát triển của HTX nếu không có sự nhạy bén trong các phương án tổ chức sản xuất kinh doanh phù hợp. Để kinh tế tập thể phát triển vững mạnh, khắc phục được những hạn chế về quy mô nhỏ lẻ, thiếu sự liên kết, năng lực cạnh tranh thấp, cùng với sự "trợ lực" từ các chính sách ưu đãi về vốn vay, các HTX cần nâng cao hiệu quả quản lý, vươn lên từ nội lực, mạnh dạn chuyển đổi phương thức sản xuất kinh doanh bắt nhịp với cơ chế thị trường. Cơ hội để kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh phát triển đó là đầu năm 2015 Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh được thành lập với vốn ban đầu từ ngân sách Nhà nước cấp là 1 tỷ đồng. Quỹ đi vào hoạt động là “bà đỡ” cho các HTX, tổ hợp tác cần nguồn lực đầu tư để phát triển trong thời gian tới.