Giảm nghèo đa chiều - nhiều thách thức

Trong đó, hộ nghèo theo tiêu chí thu nhập chiếm tới 96,58% tổng số hộ nghèo; còn lại chỉ có 3,42% số hộ nghèo thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Như vậy có thể thấy rằng, vấn đề mấu chốt trong công tác xóa đói giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh ta đó là cần thực hiện các nhóm chính sách về sinh kế hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho các hộ không nghèo về dịch vụ xã hội cơ bản mà nghèo về thu nhập; hỗ trợ hiệu quả cho người nghèo về dịch vụ xã hội cơ bản, ưu tiên thực hiện các dịch vụ thuộc nội dung giảm nghèo đa chiều, như: y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, thông tin; phát triển hạ tầng các vùng khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao.

Đan cót - nghề phụ của nhiều hộ dân trên địa bàn phường Sông Đà (TX. Mường Lay) giúp người dân tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo.

Căn cứ tình hình thực tiễn của địa phương, nhiều giải pháp đồng bộ về xóa đói giảm nghèo đã được các cấp chính quyền trong tỉnh triển khai thực hiện. Nhờ đó công tác xóa đói giảm nghèo đã đạt được những kết quả tích cực, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội trong tỉnh. Với nguồn vốn được phân bổ để thực hiện các Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững tổng số tiền hơn 353,6 tỷ đồng năm 2017 (trong đó, vốn sự nghiệp trên 98,8 tỷ đồng, vốn đầu tư và phát triển gần 254,8 tỷ đồng), tỉnh đã phân bổ vốn cho các địa phương thực hiện 50 công trình (từ nguồn Chương trình 30a và Chương trình 293 của Chính phủ; đồng thời chỉ đạo các địa phương chú trọng thực hiện hỗ trợ sản xuất đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo trên địa bàn các xã ngoài Chương trình 30a và Chương trình 135 của Chính phủ. Tập trung giúp người dân thay đổi nhận thức, tập quán sản xuất đưa các giống cây trồng, vật nuôi mới, năng suất hiệu quả kinh tế cao vào sản xuất, chăn nuôi, nhằm nâng cao thu nhập cho người dân.

Tại huyện Điện Biên Đông, với mục tiêu đặt ra trong năm 2017 giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện xuống còn 62,18%. Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chính sách giảm nghèo để cải thiện điều kiện sống, giúp người nghèo tiếp cận thuận lợi hơn với các dịch vụ xã hội để giảm tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo do thiếu hụt các chiều tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản; cải thiện tốt hơn hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu ở các xã, bản đặc biệt khó khăn theo tiêu chí nông thôn mới. Cùng với tuyên truyền để người nghèo tự giác, tự lực vươn lên thoát nghèo, từ nguồn vốn được phân bổ huyện tập trung nguồn lực, ưu tiên đầu tư về nhà ở, nước sạch, nhà vệ sinh… cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo. Thực hiện có hiệu quả việc hỗ trợ sản xuất, dạy nghề, tạo việc làm cho người nghèo theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho người nghèo tiếp cận các nguồn vốn, gắn với chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn cách làm ăn; hỗ trợ đất ở, đất sản xuất đối với hộ nghèo. Xây dựng và nhân rộng các mô hình sinh kế giảm nghèo bền vững; hỗ trợ kết nối người nghèo với thị trường thông qua việc phát triển các đơn vị cung cấp dịch vụ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đối với hộ nghèo…

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác xóa đói giảm nghèo, song thực tế cho thấy tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn cao (chiếm hơn 44% theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều), công tác giảm nghèo chưa thật bền vững. Đời sống nhân dân dù đã được nâng lên nhưng còn nhiều khó khăn. Do tình hình ngân sách được phân bổ hạn chế nên mới tập trung thực hiện hỗ trợ cho hộ nghèo về thu nhập là chính. Điều này đã ảnh hưởng và tác động không nhỏ đến việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo. Trong khi đó, về văn bản, hướng dẫn triển khai thực hiện, đối với cả cấp Trung ương và cấp tỉnh đều mới chủ yếu là xây dựng chương trình mà chưa tập trung vào nội dung hướng dẫn, đổi mới về cơ chế, hỗ trợ trọn gói về tài chính, phân cấp, trao quyền cho chính quyền các cấp trong việc tổ chức thực hiện...

Ông Trần Thanh Nghị, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: Việc thực hiện chính sách giảm nghèo tiếp cận đa chiều gặp khá nhiều khó khăn. Do đến cuối năm 2016, các bộ, ngành Trung ương mới ban hành văn bản thực hiện chính sách hộ nghèo, hộ cận nghèo hàng năm theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016 - 2020, vì vậy không có căn cứ xác định hộ nghèo đa chiều đã được rà soát trong năm 2015 để thực hiện chính sách năm 2016. Năm 2017, với mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo 3,3%/năm (trong đó 5 huyện nghèo mỗi huyện giảm 4,12%/năm); thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo theo tiếp cận đa chiều theo hướng cải thiện việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo và từng bước thu hẹp dần khoảng cách chênh lệch trong việc hưởng thụ dịch vụ công và phúc lợi xã  hội, trong thu nhập và đời sống giữa thành thị và nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Tỉnh tập trung thực hiện việc giao đất, giao rừng cho hộ nghèo, để thực hiện các chính sách hỗ trợ lương thực, hỗ trợ thông qua khoán, khoanh nuôi bảo vệ rừng, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Triển khai nhân rộng các mô hình sinh kế cho người nghèo, chú trọng phân cấp, trao quyền cho người dân và chính quyền cơ sở tổ chức thực hiện các dự án hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế theo quy hoạch; thực hiện đồng bộ các chính sách về giáo dục, đào tạo, dạy nghề, nâng cao dân trí. Tiếp tục khai thác, huy động thực hiện lồng ghép có hiệu quả nguồn vốn các chương trình, dự án xóa đói giảm nghèo với các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn để xây dựng cơ sở hạ tầng, nhằm tạo điều kiện đẩy mạnh phát triển sản xuất hàng hóa, nâng mức thu nhập cho hộ nghèo. Thực hiện tốt các chính sách tín dụng ưu đãi cho hộ nghèo vay vốn, giải quyết việc làm; kịp thời cấp phát thẻ BHYT để thực hiện chính sách khám, chữa bệnh miễn phí cho trẻ em đưới 6 tuổi và người nghèo; chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập theo Nghị định số 86 của Chính phủ; chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, đời sống khó khăn…

Và để người nghèo chủ động thoát nghèo, không trông chờ, ỷ lại vào chính sách của Đảng, Nhà nước, ngành Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đã đề nghị các bộ, ngành Trung ương nghiên cứu điều chỉnh chính sách theo hướng giảm bớt chính sách trợ cấp cho không, chính sách hỗ trợ nhỏ lẻ, thực hiện chính sách có trọng tâm trọng điểm để tiết kiệm và thực hiện có hiệu quả hơn nguồn lực được đầu tư, nâng cao chất lượng đời sống cho người nghèo.