Diện tích đậu tương giảm mạnh

Người dân xã Quài Nưa sơ chế đậu tương.

Rạng Ðông từng được quy hoạch là 1 trong 6 xã trọng điểm trồng đậu tương, tuy nhiên những năm gần đây người dân đã dần chuyển sang trồng ngô. Hiện nay, toàn xã chỉ còn chưa đến 20ha đậu tương so với gần 1.000ha trước đây. Ông Nguyễn Như Chiến, Chủ tịch UBND xã Rạng Ðông, cho biết: “Những năm gần đây, nhận thấy sản xuất đậu tương mất nhiều công lao động, chi phí giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón cao nhưng năng suất thấp nên hầu hết người dân đã chuyển sang trồng ngô. Mặc dù xã đã khuyến cáo không nên chuyển đổi một cách ồ ạt, tuy nhiên người dân vẫn thực hiện.”

Trước đây, xã Pú Nhung có diện tích cây đậu tương lớn nhất huyện Tuần Giáo (năm 2010 đạt gần 1.500ha). Những năm gần đây, người dân không còn mặn mà trồng đậu tương. Năm 2015, toàn xã chỉ trồng được 125ha, không đạt kế hoạch huyện giao; năm 2017 chưa đạt 50ha… Không chỉ ở xã Rạng Ðông và Pú Nhung giảm diện tích cây đậu tương, mà đó là tình trạng chung trên địa bàn toàn huyện. Qua tìm hiểu, được biết một số nguyên nhân như: Khâu bảo quản, chế biến sau thu hoạch chưa tốt, nhất là đối với cây đậu tương vụ xuân hè thường thu hoạch vào mùa mưa, thiếu sân phơi, máy sấy khô đậu tương nên chất lượng giảm; nhân lý do đó, tư thương lợi dụng ép giá nên hiệu quả sản xuất đậu tương thấp. Một nguyên nhân khác khiến việc trồng đậu tương không hiệu quả là thiếu giống sản xuất, nhất là giống năng suất cao, vì vậy ở nhiều nơi người dân dùng cả giống đậu tương của vụ xuân đem trồng cho vụ thu và ngược lại.

Công sức bỏ ra nhiều, lợi nhuận thu về không cao đã khiến người dân không còn mặn mà với cây đậu tương. Bởi theo tính toán, hiện nay năng suất trung bình 1ha đậu tương đạt từ 1,3 - 1,5 tấn; theo giá thị trường hiện nay, một hécta đậu tương sẽ cho tổng thu khoảng 22 - 25 triệu đồng. Song để có lãi thì ít nhất mỗi héc ta đậu tương phải đạt từ 2 tấn trở lên, đạt giá trị khoảng 28 - 30 triệu đồng; hoặc giá thành bán ra phải cao bởi còn phải trừ chi phí đầu tư. Vì vậy, với cách trồng quảng canh, giống chất lượng không cao như hiện nay năng suất đậu tương chỉ đạt 1,3 - 1,5 tấn/ha nên không còn thu hút người dân tham gia trồng.

Bà Phạm Thị Tuyên, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tuần Giáo, cho biết: Nghị quyết của Ðại hội Ðảng bộ huyện Tuần Giáo nhiệm kỳ 2016 - 2020, xác định cây đậu tương vẫn là cây chủ lực của huyện để giúp người dân xóa đói giảm nghèo bền vững. Song để làm được việc đó, cùng với việc tuyên truyền, vận động nhân dân, thì rất cần chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất cây đậu tương của Nhà nước về khoa học kỹ thuật, phân bón, giống năng suất cao. Từ trước đến nay hầu hết người dân chỉ trồng giống đậu tương truyền thống là DT84 - đây là giống địa phương, năng suất thấp. Ðồng thời, cần hỗ trợ nông dân bảo quản sản phẩm đậu tương sau thu hoạch. Về trách nhiệm của huyện là chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật giúp nông dân tiếp cận các tiến bộ kỹ thuật, mô hình sản xuất đậu tương mới; tiếp cận, kết nối hợp tác với các doanh nghiệp để xây dựng mối liên kết đầu tư kỹ thuật, tiêu thụ sản phẩm, tạo động lực sản xuất.