Quyết tâm xóa xã dưới 5 tiêu chí nông thôn mới

Giao thông là một trong những tiêu chí khó thực hiện đối với các xã đặc biệt khó khăn.

Tính đến nay, toàn tỉnh có 13 xã hoàn thành 19/19 tiêu chí (trong đó huyện Ðiện Biên có 9 xã; Mường Ảng 1 xã; TX. Mường Lay 1 xã và TP. Ðiện Biên Phủ 2 xã). Có 3 xã cơ bản đạt chuẩn NTM (đạt từ 15 - 18 tiêu chí); 10 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí; 64 xã đạt từ 5 - 9 tiêu chí. Số tiêu chí bình quân đạt 7,9 tiêu chí/xã. Bên cạnh những nỗ lực đã đạt được trong thời gian qua, việc xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh còn gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê, hiện nay toàn tỉnh vẫn còn 26 xã đạt dưới 5 tiêu chí - tỷ lệ cao nhất và chiếm hơn 20% số xã đạt dưới 5 tiêu chí trong cả nước. Các xã dưới 5 tiêu chí thuộc 6 huyện: Tuần Giáo (2 xã), Mường Ảng (4 xã), Nậm Pồ (8 xã); Ðiện Biên Ðông (10 xã), Mường Chà và Mường Nhé mỗi huyện 1 xã. Số tiêu chí NTM đạt bình quân của các xã này là 3 tiêu chí/xã, chủ yếu là các tiêu chí về tỷ lệ lao động có việc làm; quốc phòng - an ninh và thủy lợi. Có nhiều nguyên nhân nhưng ngoài yếu tố khách quan do địa bàn khó khăn thì phải kể đến yếu tố con người. Ðó là cấp ủy, chính quyền một số xã, huyện chưa tập trung, thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện; chưa chủ động rà soát, đánh giá kết quả cũng như tồn tại, yếu kém. Trong chỉ đạo thực hiện còn tư tưởng chủ quan, chưa tập trung; phân công nhiệm vụ, xây dựng lộ trình công việc, huy động nguồn lực còn chung chung...

Mặc dù thực hiện xây dựng NTM với quyết tâm cao, tuy nhiên do Pú Xi (huyện Tuần Giáo) là xã mới chia tách, thành lập (2012) còn khó đủ mọi bề, vì vậy việc hoàn thành các tiêu chí về xây dựng NTM theo kế hoạch đối với xã là thực sự khó khăn. Hiện nay, xã mới chỉ đạt 4/19 tiêu chí, gồm: Quy hoạch; thủy lợi; tỷ lệ lao động có việc làm và an ninh. Ông Vàng A Mua, Chủ tịch UBND xã Pú Xi, cho biết: Ban Chỉ đạo xây dựng NTM xã đã triển khai nhiều giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM. Do xuất phát điểm của xã thấp, từ cơ sở vật chất đến đội ngũ cán bộ đều thiếu và yếu... vì vậy bắt tay vào việc xây dựng NTM là một chuyện không hề dễ. Theo ông Mua, trong số 19 tiêu chí xây dựng NTM thì khó khăn nhất vẫn là tiêu chí thu nhập và tỷ lệ hộ nghèo. Kết quả rà soát năm 2017, thu nhập bình quân của xã là 7 triệu đồng/người/năm. Trong khi theo quy định của Bộ tiêu chí xã NTM giai đoạn 2017 - 2020, tiêu chí thu nhập được chia thành các chỉ tiêu, như: Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2017 phải đạt 26 triệu đồng/năm; năm 2018 phải đạt 30 triệu đồng/năm; năm 2019 phải đạt 33 triệu đồng/năm và đến năm 2020 đạt 36 triệu đồng/năm. Với tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo cũng vậy. Bởi hiện nay toàn xã còn 78% hộ nghèo; trong khi theo quy định thì tỷ lệ hộ nghèo phải dưới 12%. Theo tính toán, trung bình hàng năm tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm 5%/năm, như vậy nếu như không có bước đột phá thì phải mất 12 năm nữa thì tiêu chí về tỷ lệ hộ nghèo của xã mới đủ điều kiện đạt chuẩn NTM.

Cũng như Pú Xi, hiện nay xã Vàng Ðán (huyện Nậm Pồ) mới chỉ đạt 3/19 tiêu chí NTM, gồm: an ninh trật tự; quy hoạch và số lao động có việc làm; còn lại các tiêu chí khác hầu như chỉ đạt được 1 - 2 nội dung. Bên cạnh tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo cao (67%) thì tiêu chí về y tế trên địa bàn xã cũng khó thực hiện. Bởi trình độ dân trí của một bộ phận người dân còn thấp, chưa quan tâm tới việc khám chữa bệnh và không mặn mà với cơ sở y tế; việc chăm sóc sức khỏe chưa đảm bảo, tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng dưới 7%; trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thấp còi chiếm trên 30%, trong khi theo quy định phải dưới 26,7%.

Tại buổi làm việc với Văn phòng Ðiều phối NTM Trung ương vào đầu tháng 6 vừa qua, đồng chí Lò Văn Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh đánh giá: 26 xã dưới 5 tiêu chí đều là những xã đặc biệt khó khăn. Khó khăn từ địa hình, phát triển kinh tế cho đến trình độ dân trí… Ðể thực hiện được mục tiêu xóa hết các xã dưới 5 tiêu chí trong năm 2018, Ban Chỉ đạo đã triển khai những giải pháp cụ thể để thực hiện. Song song với tuyên truyền, đào tạo, tập huấn, thời gian tới sẽ tập trung nguồn lực cho các xã này. Ðồng thời, rà soát kết quả thực hiện chương trình tại các xã dưới 5 tiêu chí, từ đó giao chỉ tiêu kế hoạch cụ thể cho từng địa phương; tăng cường hoạt động của ban chỉ đạo xây dựng NTM các cấp; định kỳ tổ chức giao ban với ban chỉ đạo cấp huyện, xã để kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong quá trình thực hiện.