Chuyển biến tư duy trong thực hiện tín dụng chính sách

Ngày 22-11-2014, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 40-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với tín dụng chính sách xã hội (Chỉ thị số 40-CT/TW). Sau 5 năm triển khai thực hiện, những kết quả bước đầu đã minh chứng cho quyết sách đúng đắn của Ðảng, không chỉ giải quyết những vấn đề nội tại trong việc triển khai tín dụng chính sách xã hội, mà hơn thế còn tạo bước đột phá trong việc gắn kết sức mạnh của cả hệ thống chính trị hỗ trợ giúp đỡ người nghèo và các đối tượng chính sách cải thiện từng bước tình trạng đói nghèo.

Nhìn lại từ năm 2014 trở về trước, tín dụng chính sách xã hội dù là một công cụ hữu hiệu trong giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, nhưng ở nhiều địa phương, hoạt động này chưa thật sự được các cấp ủy, chính quyền quan tâm. Chính vì vậy, Chỉ thị số 40-CT/TW đã tạo ra bước chuyển đột phá trong nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương với hoạt động tín dụng chính sách xã hội được đưa vào những nhiệm vụ trong chương trình, kế hoạch, hoạt động thường xuyên của các cấp ủy, các ngành, địa phương và đơn vị. Tại nhiều địa phương như: Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Nghệ An, Hà Tĩnh,... cấp ủy, chính quyền địa phương xem tín dụng chính sách xã hội là một giải pháp quan trọng trong công tác giảm nghèo, giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới. Ðiều này đã tạo thành kim chỉ nam xuyên suốt trong tư tưởng, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền trong việc củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách. Từ những công việc tưởng như đơn giản nhất, như quy trình triển khai tín dụng chính sách xã hội đến người dân hay điều tra đúng, đủ và kịp thời đối tượng được thụ hưởng chính sách vay vốn; phối hợp giữa các hoạt động tập huấn khoa học - kỹ thuật, đào tạo nghề và chuyển giao công nghệ với hoạt động cho vay vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH), giúp người vay sử dụng đồng vốn hiệu quả.

MTTQ nhiều địa phương không chỉ thực hiện tốt vai trò tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về tín dụng chính sách xã hội và cùng người dân giám sát chất lượng hiệu quả nguồn vốn này mà đã tạo thêm những giá trị mới trong công tác tín dụng chính sách. Như ở thị xã Phổ Yên (Thái Nguyên), MTTQ đã tổ chức các cuộc vận động, huy động sự đóng góp của các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và cá nhân, bổ sung nguồn vốn chuyển sang NHCSXH thị xã để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác tại các xã về đích nông thôn mới năm 2017, 2018. Ðến nay, MTTQ thị xã đã chuyển sang NHCSXH 485 triệu đồng cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác vay. Nhìn rộng ra toàn tỉnh Thái Nguyên, đã huy động vốn từ doanh nghiệp được hơn 8,6 tỷ đồng chuyển qua NHCSXH cho vay đối tượng chính sách. Thậm chí ở nhiều địa phương, có những xã dù không được phân công, phân nhiệm song cũng tính tới việc tìm nguồn vốn ủy thác qua NHCSXH để hỗ trợ hộ nghèo. Phó Chủ tịch UBND xã Bình Thạnh Trung, huyện Lấp Vò (Ðồng Tháp) Ðoàn Thanh Hiền cho biết, trước năm 2012, tỷ lệ hộ nghèo của xã cao với 553 trong số 4.100 hộ, chiếm gần 13,5%, trong khi nguồn vốn T.Ư ủy thác qua NHCSXH cho vay chưa bảo đảm nhu cầu vay vốn của các hộ nghèo. Vì vậy, UBND xã tham mưu cho Ban Thường vụ và Ban Chấp hành Ðảng bộ xã tổ chức đêm văn nghệ gây quỹ vì người nghèo được 368 triệu đồng. Nguồn vốn của xã chuyển cho NHCSXH với phương châm không tính lãi và chủ yếu hỗ trợ các hộ nghèo trong xã. Nguồn vốn tuy còn ít nhưng đã cho thấy ý Ðảng, lòng dân hòa quyện, sáu năm qua đã cho vay 42 lượt hộ và giúp 26 hộ thoát nghèo, góp phần cùng các nguồn vốn tín dụng chính sách khác kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã đến cuối năm 2019 còn dưới 3%, vượt xa chỉ tiêu của Nghị quyết Ðảng bộ xã.

Việc tuyên truyền, vận động tận thôn, xóm đã góp phần giúp cho các tầng lớp nhân dân nắm bắt và có nhận thức đúng về hoạt động tín dụng chính sách xã hội. Như trường hợp người đảng viên gương mẫu, kiêm Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn Nguyễn Văn Lượng ở thôn 2, xã Trà Linh (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam). Ðược vay 25 triệu đồng từ NHCSXH huyện Nam Trà My từ mười năm trước để đầu tư trồng cây sâm Ngọc Linh, đến năm 2014, gia đình ông Nguyễn Văn Lượng không những trả hết nợ, thoát nghèo bền vững mà từ đó còn có của ăn, của để, con cái được học hành đầy đủ. Tuy nhiên, trước thực tế vẫn còn nhiều người dân ở trong thôn thiếu gạo vào những ngày giáp hạt, năm 2016, ông Lượng đã cùng cán bộ NHCSXH huyện và Hội Cựu chiến binh xã đến thôn để họp dân tuyên truyền các chính sách tín dụng ưu đãi. Qua một ngày họp bàn, 32 hộ dân đã thống nhất thành lập Tổ tiết kiệm và vay vốn. Ðược bà con tín nhiệm bầu làm Tổ trưởng, ông Lượng tiếp tục vay 50 triệu đồng, một phần để mở rộng đầu tư, phần còn lại để tuyên truyền khuyến khích người dân cùng vay vốn trồng sâm và thành lập nhóm hộ trồng sâm, hướng dẫn cách chăm sóc và căn dặn người dân không được phá rừng. Hộ nào làm tốt, cuối năm ông thưởng 200 cây sâm giống, số cây con được thưởng hiện nay đã lên đến 20 nghìn cây. Nhờ cách này, đến nay đã có 32 hộ dân trong tổ thoát nghèo bền vững, nhiều hộ có của ăn, của để, lại có tiền gửi tiết kiệm tại NHCSXH tới cả tỷ đồng.

Những kết quả từ thực tiễn cho thấy, cùng sự chuyển biến về nhận thức, sự tham gia của từng người dân, doanh nghiệp trong triển khai hoạt động tín dụng chính sách xã hội, giảm nghèo bền vững đã và đang góp phần xã hội hóa hoạt động tín dụng chính sách và giải quyết các vấn đề an sinh xã hội.