Chưa phát sinh khoản vay chương trình hỗ trợ lãi suất phục hồi kinh tế tại ngân hàng thương mại

Ngày 20/5/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Theo đó, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh sẽ được hỗ trợ 2% lãi suất khi vay vốn tại các ngân hàng thương mại (NHTM) trong 2 năm 2022 - 2023. Sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 31/2022/NĐ-CP, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh tỉnh Điện Biên đã kịp thời ban hành văn bản hướng dẫn triển khai chính sách, hướng dẫn hạch toán kế toán; đôn đốc các NHTM khẩn trương đăng ký kế hoạch hỗ trợ lãi suất theo quy định. Đến nay, các NHTM đã hoàn thành đăng ký kế hoạch hỗ trợ lãi suất. Đồng thời, NHNN cũng đã có thông báo hạn mức hỗ trợ lãi suất dự kiến năm 2022 tới từng NHTM để triển khai sớm chính sách; tổ chức Hội nghị toàn ngành Ngân hàng để phổ biến, quán triệt triển khai. Hiện nay, các chi nhánh NHTM trên địa bàn tỉnh đang trong quá trình triển khai chính sách nên chưa phát sinh khoản vay.

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) chi nhánh tỉnh Điện Biên là một trong những NHTM triển khai Nghị định số 31 sớm nhất trên địa bàn tỉnh. Agribank đã có quy định hướng dẫn về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP. Theo đó, Agribank chi nhánh tỉnh Điện Biên đã tổ chức tập huấn về Nghị định 31, Thông tư 03 và Quy định 968; thực hiện báo cáo NHNN, cấp uỷ, chính quyền địa phương về việc triển khai thực hiện chính sách của Nhà nước về hỗ trợ lãi suất; đăng tải công khai, minh bạch đối tượng, điều kiện, danh mục các lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất; tuyên truyền chủ trương hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh đến tất cả các khách hàng, đơn vị trực thuộc. Bên cạnh đó, Ngân hàng đã đăng tải trên Fanpage Agribank chi nhánh tỉnh Điện Biên. Do mới triển khai nên đến thời điểm hiện tại Agribank chi nhánh tỉnh Điện Biên chưa phát sinh khoản vay hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31.

Ông Nguyễn Ngọc Phương, Phó Giám đốc Agribank chi nhánh tỉnh Điện Biên cho biết: Quá trình triển khai chính sách, ngân hàng đã gặp một số khó khăn, vướng mắc từ 2 phía: Khách hàng và thực trạng của ngân hàng. Cụ thể, một số khách hàng có tâm lý e ngại trong trường hợp tham gia chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31 sẽ phải làm việc với các đoàn thanh tra, kiểm tra của Chính phủ, kiểm toán nhà nước và các cơ quan chức năng khác. Vướng mắc về hồ sơ cho vay, báo cáo tài chính của doanh nghiệp do khách hàng gửi cho tổ chức tín dụng trong thời gian vay vốn quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 29 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN là báo cáo tài chính nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc báo cáo tài chính đã kiểm toán đối với trường hợp khách hàng phải lập báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, các chương trình hỗ trợ lãi suất trước đây, khi kiểm toán để quyết toán hỗ trợ lãi suất thì đơn vị kiểm toán chỉ quyết toán đối với báo cáo tài chính nộp cho cơ quan thuế hoặc yêu cầu doanh nghiệp phải cung cấp cả 2 hệ thống báo cáo tài chính. Vướng mắc liên quan đến hồ sơ và chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn vay, trường hợp khách hàng vay vốn để thu mua nông, lâm, thủy hải sản, nguyên vật liệu, thu mua con giống, cây trồng, … của các hộ nông dân để sản xuất, chỉ có bảng kê giao nhận hàng hóa, hóa đơn bán lẻ mà không có hóa đơn tài chính.

Đối với vướng mắc do thực trạng tại Agribank, đối tượng khách hàng hộ sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ thuộc ngành nghề theo quy định tại Khoản 2, Điều 2, Nghị định 31/2022/NĐ-CP là tương đối lớn (chiếm khoảng 40% - 50%/dư nợ khách hàng cá nhân thuộc ngành nghề được hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31) nhưng do không có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh nên không thuộc đối tượng được hỗ trợ lãi suất. Mặt khác, tại Agribank, nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản là ngành có dư nợ lớn nhất trong các ngành được hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31, song đối tượng khách hàng của các ngành này chủ yếu lại là cá nhân, hộ gia đình. Do đó, số lượng thực tế đáp ứng đủ điều kiện được hỗ trợ lãi suất còn hạn chế. Ngoài ra, trước tình hình lạm phát gia tăng, NHNN Việt Nam kiên định với mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, dự kiến việc điều chỉnh kế hoạch tín dụng của NHNN Việt Nam có thể chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu tăng trưởng tín dụng của các chi nhánh trong thời gian tới. Đồng thời, việc tính tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo Thông tư 41 được áp dụng từ ngày 1/1/2023 sẽ gây áp lực về tăng trưởng tín dụng cho Agribank. Để triển khai hiệu quả chính sách theo Nghị định 31, thời gian tới, đơn vị tiếp tục tuyên truyền quảng bá về chương trình hỗ trợ lãi suất và rà soát, nắm bắt nhu cầu vay vốn hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31 của khách hàng, thực hiện hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31 cho các khách hàng kịp thời, đúng đối tượng.

Đối với nguồn vốn Ngân hàng Chính sách xã hội, ngày 17/6/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 36/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất đối với các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Triển khai trên địa bàn tỉnh Điện Biên, đến hết 30/6/2022 đã thực hiện đạt tổng dư nợ thuộc diện được hỗ trợ lãi suất là 866,135 tỷ đồng, với 16.065 khách hàng được hỗ trợ lãi suất.