Ma túy - Nguyên nhân của mọi nguyên nhân (2)
Buổi trưa một ngày cuối tháng 6 dương lịch, cái nắng giao mùa như hắt từng chảo lửa xuống khu “Nhà tạm giữ” - Công an huyện Mường Ảng. Được sự cho phép của lãnh đạo Công an huyện Mường Ảng, chúng tôi có cuộc tiếp xúc ngắn ngủi với 2 trong số gần 40 bị can ở đây. Người thứ nhất là Vàng A Tủa, dân tộc Mông, sinh năm 1979, trú tại bản Kéo Nánh, xã Búng Lao, huyện Mường Ảng; bị bắt quả tang ngày 06/04/2016 về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, vật chứng thu giữ 15,50 gam heroin, 1 điện thoại di động. Vàng A Tủa là đối tượng nghiện ma túy và số ma túy trên Tủa khai mua của một người đàn ông dân tộc Mông, xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông. Người thứ hai là Cà Văn Khoản, dân tộc Thái, sinh năm 1992, trú tại bản Đông Thấp, xã Mường Thín, huyện Tuần Giáo; bị bắt quả tang ngày 03/06/2016 về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, vật chứng thu giữ 38,15 gam heroin. Giống như bị can Vàng A Tủa, bị can Cà Văn Khoản cũng nghiện ma túy mặc dù tuổi đời còn rất trẻ. Cà Văn Khoản chưa có vợ nhưng Vàng A Tủa thì đã có vợ với 4 đứa con, Tủa bị bắt và đương nhiên sẽ đi tù, đương nhiên 4 đứa con phó mặc cho người đàn bà Mông ít học, tài sản là mấy mảnh nương cằn cỗi và những năm tháng một mình nuôi con trong tủi hận, cô đơn...
Làm việc với chúng tôi, thiếu tá Sùng A Ninh - Đội trưởng đội Phòng chống ma túy, Công an huyện Mường Ảng - cho biết: Tình hình hoạt động của tội phạm ma túy 6 tháng đầu năm 2016 trên địa bàn huyện Mường Ảng vẫn diễn ra phức tạp, đối tượng thường dựa vào mối quan hệ thân thiết trong gia đình, dòng họ, lợi dụng người già, trẻ em, phụ nữ mang thai nuôi con dưới 36 tháng tuổi để tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy; một số đối tượng được tạm hoãn thi hành án do nhiễm HIV giai đoạn cuối về địa phương đã tích cực hoạt động buôn bán trái phép chất ma túy. Bên cạnh đó tội phạm ma túy đã triệt để lợi dụng đường sá đi lại khó khăn, đã cản trở công tác tổ chức tuyên truyền, phòng ngừa, bắt giữ, điều tra. Tình hình trồng, tái trồng cây có chứa chất ma túy tuy tăng so với cùng kỳ năm 2015, vẫn còn tiềm ẩn diễn biến phức tạp, một số đồng bào vùng sâu, vùng cao lợi dụng đường sá đi lại khó khăn và địa hình hiểm trở vẫn lén lút gieo trồng cây thuốc phiện ở các khu rừng hẻo lánh, vùng giáp ranh. Tính đến ngày 15/5/2016, trên địa bàn huyện có 1.136 người nghiện, giảm 12 người so với cùng kỳ. Khi chúng tôi hỏi về nguyên nhân giảm 12 người nghiện, thiếu tá Sùng A Ninh bảo do đối tượng nghiện bị chết hoặc bị bắt giữ vì liên quan đến hoạt động ma túy(!).
Ông Trương Quang Hải - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mường Ảng - nhận xét: “Công an huyện đã tham mưu cho Huyện ủy và UBND huyện chỉ đạo các cấp, các ngành tổ chức phổ biến sâu rộng Chỉ thị 21-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân để phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và đông đảo quần chúng nhân dân tham gia phòng, chống ma túy mà nòng cốt là lực lượng Công an huyện”. Kế hoạch năm 2016, Công an Mường Ảng được giao bắt và khởi tố bị can 40 vụ liên quan đến ma túy; vậy mà mới 6 tháng đầu năm 2016, đã bắt và khởi tố bị can 30/40 vụ (75%). Riêng tháng cao điểm phòng chống ma túy (tháng 6/2016), đã bắt và khởi tố bị can 10 vụ = 10 đối tượng, đạt 25% kế hoạch cả năm. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, 6 tháng đầu năm 2016 công tác tham mưu, chỉ đạo và triển khai các chủ trương, biện pháp thực hiện công tác phòng, chống ma túy được lãnh đạo Công an huyện chỉ đạo quyết liệt. Xác định tệ nạn ma túy là hiểm họa của các quốc gia, là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS.
Nhân nói về HIV/AIDS, hẳn ở Mường Ảng thế hệ hiện nay khoảng 50 - 60 tuổi nhiều người chưa quên một câu chuyện vào loại “đặc hữu”, xảy ra trên địa bàn thị trấn Mường Ảng cuối năm 2002. Số là nhận được tin báo đối tượng truy nã đã về nhà, một tổ công tác Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh Lai Châu cũ) lập tức có mặt tại địa bàn thị trấn Mường Ảng. Làm việc với chính quyền cơ sở, nhà chức trách thông báo: Đối tượng truy nã nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS giai đoạn cuối, không chắc sống được đến hết tuần này, bắt hay không thuộc quyền quyết định của tổ công tác. Mấy anh Cảnh sát hình sự hết nhìn nhau lại nhìn chiếc còng số 8, ớn đến tận... họng súng và xe nổ máy đằng sau quay... Quả thực “ông ủy ban thị trấn bảo như thần bảo”, ngay đêm hôm ấy đối tượng T. V. B trút hơi thở cuối cùng trong vòng tay người vợ đắp đổi tao khang. Với Mường Ảng, T. V. B chỉ là một trong số những người “tự kết thúc mình” từ lúc còn rất trẻ, bằng căn bệnh thế kỷ SIDA. Trước đó, cơ quan chuyên môn tiến hành xét nghiệm 53 mẫu máu thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao, kết quả 23 trường hợp dương tính (xấp xỉ 43,4%). Từ chi tiết này mới thấy trên địa bàn huyện Mường Ảng nói chung và thị trấn Mường Ảng nói riêng, không chỉ nhiệm vụ phòng chống ma túy mà cả nhiệm vụ phòng chống HIV/AIDS, đang làm cho chính quyền và các ngành hữu quan mất nhiều thời gian, công sức và các chi phí khác. Được biết cùng với Công an, các ngành trong khối hành pháp ở Mường Ảng cũng rất nỗ lực trong nhiệm vụ được phân công; tất cả cùng góp công, góp sức trong công tác diệt trừ ma túy. Một trong những hoạt động đó là ngành Tòa án với rất nhiều những phiên tòa xét xử lưu động được đưa về các địa bàn nổi cộm về ma túy, chẳng hạn như xã Mường Lạn, Búng Lao...
Tiến tới từng bước làm trong sạch địa bàn huyện, theo đại tá Nguyễn Ngọc Bội - Trưởng Công an huyện Mường Ảng - 6 tháng cuối năm đơn vị tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, triệt phá các điểm bán lẻ, các đối tượng có dấu hiệu liên quan đến các hoạt động phạm tội về ma túy; tuyên truyền, giáo dục sâu rộng các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước về công tác phòng, chống ma túy và tác hại của tệ nạn ma túy. Phối hợp với các ban ngành, đoàn thể, chính quyền các xã tổ chức các hoạt động tuyên truyền phòng, chống ma túy một cách thiết thực, có hiệu quả như thông qua đài phát thanh; các cuộc mít tinh, ra quân tạo khí thế; thông qua các buổi sinh hoạt tại xã, bản, thị trấn lồng ghép nội dung tuyên truyền, vận động. Mặt khác, tăng cường phối hợp với công an xã, thị trấn, các ban ngành đoàn thể trên địa bàn huyện quản lý chặt chẽ 1.136 đối tượng sử dụng các chất ma túy. Vận động giáo dục để họ tự cai nghiện tại nhà, tại cộng đồng. Phối hợp với trung tâm cai nghiện của tỉnh lập hồ sơ đưa đi cai nghiện tập trung.
Để giúp Công an Mường Ảng hoàn thành tốt hơn nữa nhiệm vụ đấu tranh với tội phạm ma túy, đơn vị có một số kiến nghị, đề xuất về trang cấp vũ khí, công cụ hỗ trợ và phương tiện (xe máy, máy quay phim, máy chụp ảnh, máy ghi âm, bút quay phim chụp ảnh, ống nhòm, camera)... cho phù hợp với yêu cầu thực tế trên địa bàn. Bên cạnh đó là quan tâm đến chế độ, chính sách cho cán bộ chiến sỹ làm công tác phòng chống tội phạm về ma túy. Hy vọng trong tương lai, “địa bàn trung chuyển” Mường Ảng sẽ bớt “nóng” về các hoạt động ma túy, dần lập lại trật tự, đúng với nguyên nghĩa Mường Khoe...
(Đón đọc kỳ 3)