Đang bỏ trốn, Nguyễn Thị Thanh Nhàn sẽ bị xét xử như thế nào?

Theo kế hoạch, ngày 21/12, TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (viết tắt là Công ty AIC), là bị cáo giữ vai trò chính trong vụ án: “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, Công ty AIC và các đơn vị liên quan.

Tuy nhiên đến thời điểm này, ngoài việc  bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn vẫn đang bỏ trốn và bị truy nã thì còn 7 bị cáo khác trong vụ án cũng đang bỏ trốn và bị truy nã. Vậy quyền bào chữa của bị cáo đang bị truy nã được thực hiện như thế nào tại phiên tòa?

Theo luật sư Lê Hồng Vân (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), đối với bị cáo bỏ trốn, bị truy nã và bị xét xử vắng mặt thì trong một số trường hợp, cơ quan tiến hành tố tụng bắt buộc phải chỉ định người bào chữa cho bị cáo.

Bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn cùng hai đồng phạm là cựu Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Trần Đình Thành (giữa) và cựu Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Đinh Quốc Thái. 

Khoản 2, Điều 290 Bộ luật TTHS 2015 quy định, Tòa án chỉ có thể xét xử vắng mặt bị cáo trong các trường hợp: Bị cáo trốn và việc truy nã không có kết quả; bị cáo đang ở nước ngoài và không thể triệu tập đến phiên tòa…

Trong vụ án trên, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn và một số bị cáo đồng phạm đã được cơ quan tố tụng kết luận điều tra và bị truy tố vắng mặt (các bị cáo đang bị truy nã) và sẽ bị Tòa án xét xử vắng mặt nếu như không trình diện (đầu thú), hoặc không bị bắt giữ trước ngày mở phiên tòa.

Về quyền bào chữa của bị cáo đang bị truy nã, luật sư Lê Hồng Vân cho biết, quyền tự bào chữa của bị can, bị cáo là một trong những quyền cơ bản được thực hiện bắt đầu từ khi buộc tội cho đến khi vụ án hình sự kết thúc.

“Bị can, bị cáo có quyền tự mình bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa. Nếu bị can, bị cáo bỏ trốn và bị truy nã thì gần như không thực hiện được các quyền mà pháp luật đã ghi nhận, trong đó có quyền tự bào chữa. Còn đối với quyền nhờ người khác bào chữa, thì bị cáo cũng phải thể hiện ý chí của mình với người bào chữa hoặc thông qua người thân để mời người bào chữa”, luật sư nhấn mạnh.

Nhưng với chính sách khoan hồng, nhân đạo, pháp luật hiện hành còn quy định về trường hợp “cử người bào chữa” cho bị can, bị cáo trong một số trường hợp đặc biệt như: Big ị can, bị cáo là người chưa thành niên, có nhược điểm về thể chất tinh thần, người bị xét xử ở khung hình phạt có hình phạt cao nhất là 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.

Với những trường hợp này, pháp luật quy định bắt buộc phải có người bào chữa. Nếu bị can, bị cáo hoặc người thân của họ không nhờ người khác bào chữa thì các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ cử người bào chữa và Nhà nước sẽ chi trả thù lao kèm chi phí cho những người bào chữa cho bị can, bị cáo theo quy định.

Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn và nhiều bị cáo khác bị truy tố ở khung hình phạt có mức cao nhất là 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình. Những người bào chữa theo chỉ định sẽ sử dụng chứng cứ, đưa ra những lập luận để bào chữa theo hướng gỡ tội hoặc giảm nhẹ tội cho các bị cáo.