Dư âm hội thuyền

Lễ hội đua thuyền đã thành công tốt đẹp. Song khắp các ngõ xóm đường phố Mường Lay, hai bên bờ sông băng rôn, khẩu hiệu, cờ hoa vẫn ngập sắc trời. Trên dòng sông, nơi diễn ra đua thuyền những mốc tiêu đánh dấu đường đua vẫn còn đó, như thể lễ hội chuẩn bị diễn ra. Để tìm hiểu thêm về hội thuyền, chúng tôi tìm gặp lại anh Chu Văn An - một trong những người tham gia đội đua thuyền của phường Sông Đà. Lý do rất đơn giản, bởi trước đó qua lần trò chuyện hôm thi đấu, chúng tôi đã có được địa chỉ gia đình anh. Như có duyên, chúng tôi gặp anh An ngay trong một bữa cơm tối ở phường Sông Đà, khi còn chưa kịp liên hệ với anh. Tâm sự với chúng tôi, anh An nói: Sau khi hội thuyền kết thúc tôi trở về với công việc hàng ngày trên sông nước. Nhưng mỗi lần đi thuyền đánh bắt tôm cá, hình ảnh không khí sôi nổi của ngày hội thuyền lại hiển hiện trong tôi. Là dân “thổ” ở đây, việc sông nước gắn bó với mình từ nhỏ nên cuộc sống gắn liền với những chiếc thuyền lênh đênh sông nước không có gì mới mẻ. Nhưng dư âm và đặc biệt là cảm giác trên đường đua của lễ hội cứ hiển hiện mãi trong tâm trí tôi, không thể nào quên.

Chung vui hội thuyền.

Với các tay chèo trực tiếp đua là vậy, còn đối với người dân, du khách thì hội thuyền cũng đã để lại nhiều ấn tượng khó quên. Bà Lò Thị Sánh, phường Na Lay thì mong lễ hội đua thuyền được tổ chức thường xuyên để nhiều người trong, ngoài nước biết đến lễ hội cũng như biết đến Mường Lay nhiều hơn... Cụ Lường Văn Hậu, bản Hốc, phường Na Lay - một trong những người cao tuổi, kể cho chúng tôi nghe về lịch sử hội thuyền: Từ bao đời nay người dân tộc Thái trắng gắn bó với sông nước và chèo thuyền là công việc hàng ngày, trở thành thói quen và nhu cầu không thể thiếu trong sinh hoạt và lao động sản xuất của bà con. Đua thuyền giữa các bản làng dịp đầu xuân cũng bắt nguồn từ tập quán sinh sống đó. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, người dân đã trải qua nhiều biến động lớn, như trận lũ ống lịch sử năm 1990 đã tàn phá nhiều công trình công cộng, nhà cửa của người dân sống ven suối. Đến năm 2004, người Thái trắng Mường Lay lại bắt đầu một cuộc thiên di lịch sử, di dời lên khỏi lòng hồ để nhường chỗ cho thủy điện Sơn La. Do đó, nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống bị mai một, trong đó có lễ hội đua thuyền. Đến nay, công tác tái thiết đô thị cơ bản đã xong, thị xã đang khoác lên mình chiếc áo mới. Đời sống người dân đang từng bước ổn định tại nơi ở mới, các nét đẹp trong văn hóa sông nước và thói quen sinh hoạt gắn liền với những chiếc thuyền dần trở lại. Lễ hội đua thuyền đuôi én được khôi phục cũng nhằm góp phần bảo tồn giá trị văn hóa của người Thái trắng trên địa bàn; đồng thời là dịp để người dân cầu yên, cầu thịnh, cầu siêu, là chỗ dựa tinh thần giúp họ có thêm sức mạnh chiến thắng thiên tai, địch họa.

Các đội thuyền trên đường đua.

Lễ hội đua thuyền đuôi én không chỉ khôi phục và bảo tồn nét văn hóa của dân tộc Thái trắng ở Mường Lay, mà còn là hoạt động thiết thực quảng bá hình ảnh, mảnh đất và con người nơi đây. Việc tổ chức khôi phục lễ hội thành công cũng đánh dấu bước phát triển quan trọng trong quan hệ hợp tác, giao lưu phát triển kinh tế, văn hóa giữa thị xã Mường Lay với các tỉnh, các nước trong khu vực, tạo đà để Mường Lay thu hút đầu tư, bảo đảm không ngừng nâng cao đời sống mọi mặt cho nhân dân. Sự thành công và những kết quả đạt được trong tổ chức lễ hội vừa qua là tiền đề quan trọng để Mường Lay tiếp tục tổ chức lễ hội này trong những năm tới với quy mô lớn hơn, tạo động lực to lớn cho phát triển kinh tế du lịch, dịch vụ ở thị xã ngã ba sông.  

Ông Vũ Xuân Linh, Phó Chủ tịch UBND thị xã Mường Lay, Trưởng ban tổ chức lễ hội khẳng định, hội thuyền đã kết thúc, nhưng việc tăng cường gắn kết các hoạt động quảng bá du lịch với các hoạt động liên kết hợp tác phát triển du lịch; thực hiện các cơ chế chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư để phát triển du lịch được chú trọng. Thị xã cũng sẽ tập trung nâng cao chất lượng quản lý trong lĩnh vực du lịch; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, nhân viên làm du lịch. Bên cạnh đó, gắn tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về khai thác các tiềm năng, thế mạnh du lịch tại địa phương, tập huấn cách làm du lịch và xây dựng thương hiệu du lịch.