Anh hùng Sùng Phái Sinh

Theo chỉ thị của Ban Cán sự Tuần - Lay, Ủy ban Kháng chiến Hành chính các xã Toả Tình và Pú Nhung được thành lập. Dưới sự lãnh đạo của Ủy ban Kháng chiến Hành chính xã, Đội du kích Pú Nhung thành lập, tiền thân là 6 chiến sỹ, trong đó có Sùng Phái Sinh. Sùng Phái Sinh luôn nêu cao tinh thần quyết tâm đánh giặc, bền chí thuyết phục các tổ chức nhân dân, đấu tranh quả cảm, gan dạ, thông minh, chỉ huy quân đội tốt, biết phát huy truyền thống lấy ít đánh nhiều, đồng chí đã tận dụng được địa hình rừng núi để nhằm tiêu diệt quân giặc. Năm 1952, địch liên tục điều quân lên càn với số lượng lớn, dưới sự chỉ huy của đội trưởng Sùng Phái Sinh, đội du kích Pú Nhung đã luồn rừng cắt núi, tiêu diệt được nhiều tên. Trong đó có cả viên quan ba chỉ huy là em trai tên “vua Thái” bán nước Đèo Văn Long cũng phải bỏ mạng dưới đường đạn tỉa của đội du kích. Cuối năm 1952 đội du kích và bộ đội chủ lực bao vây đồn Tuần Giáo. Sùng Phái Sinh đã trực tiếp làm công tác địch vận, vận động được 25 tên giặc ra đầu hàng, nhờ đó mà bộ đội ta đã giành thắng lợi không cần đến một viên đạn nào. Sau đó đồng chí đã chỉ huy đội quân du kích quay về bản để truy lùng bọn tàn binh, bắt được 1 tên giặc Pháp, buộc nó phải chỉ ra nơi cất giấu súng đạn, đồng chí cùng đội quân đã thu được 60 khẩu súng và nhiều đạn.

Năm 1953, một số đơn vị Pháp ở Nà Sản di chuyển bằng đường bộ lên tăng cường cho quân đồn trú ở Lai Châu. Nắm được tin mật, đội du kích đã bí mật phục kích, tiêu diệt được 20 tên địch. Trong suốt những năm tháng hoạt động cách mạng, Sùng Phái Sinh luôn làm tốt công việc dựng xây cơ sở cách mạng trên rẻo cao Tây Bắc, là tấm gương sáng về sự cam chịu, tích cực hoạt động, hết lòng bảo vệ cán bộ và nhân dân, quyết tâm dập tắt âm mưu chia rẽ dân tộc ta của địch. Đội trưởng Sùng Phái Sinh đã thuyết phục, dựng nên cơ sở cách mạng ở 16 bản và lập 50 tổ sản xuất lương thực thực phẩm cứu đói cho dân và cung cấp cho bộ đội ta.

Đồng chí Sùng Phái Sinh đã 2 lần được Quân khu Tây Bắc tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua, tặng thưởng 1 Huân chương Chiến công hạng nhất. Ghi nhận công lao của Sùng Phái Sinh, ngày 7/5/1956, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký quyết định tặng thưởng Huân chương Quân công hạng ba và danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, khi Sùng Phái Sinh đang là Xã đội trưởng xã Pú Nhung (đây là anh hùng thời chống Pháp duy nhất của tỉnh Lai Châu).

Cuộc đời Sùng Phái Sinh dẫu không dài, nhưng những câu chuyện về chiến công của ông và Đội Du kích Pú Nhung vẫn mãi như những truyền thuyết về một thời nước sôi lửa bỏng, tiêu biểu cho ý chí quật cường, tình đoàn kết của đồng bào các dân tộc; là sự thể hiện sinh động đường lối chiến tranh nhân dân, chiến tranh giải phóng, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu.