Khẳng định quốc hiệu và kinh đô

Khai mạc triển lãm Quốc hiệu và kinh đô nước Việt trong mộc bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới.

Quốc hiệu là danh xưng chính thức của đất nước, mang niềm tự hào và khẳng định ý chí độc lập. Lịch sử dân tộc trong cả chiều dài đã chứng kiến nhiều lần quốc hiệu thay đổi. Mỗi quốc hiệu ghi dấu một thời kỳ lịch sử dân tộc, gắn liền với những chiến công, những vị anh hùng, những bước phát triển. Từ khi dựng nước cho đến trước khi có quốc hiệu Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tháng 9-1945, nước Việt Nam đã trải qua nhiều lần đổi quốc hiệu. Cho đến nay chúng ta biết được những điều này nhờ những tài liệu lưu trữ còn giữ được. Khối mộc bản triều Nguyễn - di sản tư liệu thế giới được UNESCO công nhận năm 2009 - còn ghi khắc khá đầy đủ những thông tin về quốc hiệu và kinh đô của nước ta trong những giai đoạn lịch sử trước năm 1945.

Các mộc bản sách: Đại Việt sử ký toàn thư; Ngự chế Việt sử tổng vịnh tập; Khâm Định Việt sử thông giám cương mục; Đại Nam thực lục cho biết chúng ta đã từng có 9 quốc hiệu: Xích Qủy thời Kinh Dương Vương; Văn Lang thời Hùng Vương; Âu Lạc thời An Dương Vương; Vạn Xuân thời Tiền Lý; Đại Cồ Việt thời Đinh - Tiền Lê; Đại Việt thời Lý - Trần - Lê; Đại Ngu thời nhà Hồ; Việt Nam thời Gia Long và Đại Nam thời Minh Mệnh. Các mộc bản cũng kể lại tỷ mỷ chuyện định đô qua các đởi vua, tả lại hình thể núi sông, quy mô dài rộng và cả sự xem xét đánh giá địa thế, phong thủy của nhà vua và các quần thần khi quyết định chọn kinh đô cho đất nước.

Nhìn từ góc nhìn di sản văn hóa, triển lãm những tư liệu mộc bản đã phần nào tái hiện lại bức tranh sinh động về lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt từ xa xưa thông qua những lần đặt, đổi quốc hiệu và kinh đô đất nước của các vương triều và ý chí độc lập, tinh thần tự tôn, tự hào dân tộc của các bậc tiền nhân. Các mộc bản, là khuôn bản in gốc của các sách, mang những giá trị lịch sử trong nội dung đồng thời cũng cho công chúng được tiếp cận gần hơn với các hiện vật lưu trữ di sản tư liệu của Việt Nam.