Văn hóa ẩm thực các dân tộc Ðiện Biên

Kéo khách về gần, giữ người đi xa

10:08 - Thứ Năm, 14/03/2019 Lượt xem: 7923 In bài viết

ĐBP - Trong số rất nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc của tỉnh nhà, văn hóa ẩm thực góp phần không nhỏ mang đến sự hài lòng cho du khách trong hành trình khám phá vùng đất Ðiện Biên. Những món ăn đậm đà bản sắc, mang hương vị núi rừng, như: Thịt trâu gác bếp, xôi nếp nương, cá nướng, canh bon da trâu... được du khách gần xa ưa thích.

 

Nhân viên Nhà hàng Dân tộc quán chuẩn bị các món ăn truyền thống của dân tộc Thái. Ảnh: Mai Giáp

Văn hóa ẩm thực không chỉ đơn thuần là đồ ăn, thức uống mà xa hơn chính là những nét văn hóa đặc trưng của mảnh đất, con người nơi sản sinh ra những món ăn đó. Và nhắc đến văn hóa ẩm thực của Ðiện Biên là nhắc đến những món ăn mang màu sắc, hương vị của núi rừng với những nguyên liệu dân dã, mộc mạc, qua bàn tay khéo léo của con người mà dậy vị, thơm hương. Trong cộng đồng 19 dân tộc anh em đang sinh sống tại Ðiện Biên, có lẽ văn hóa ẩm thực của dân tộc Thái là đặc trưng và thu hút được nhiều sự quan tâm của du khách. Dân tộc Thái ưa thích các món ăn được chế biến bằng phương pháp nướng. Món thịt trâu, bò, cá, gà nướng được tẩm ướp gia vị rất cầu kỳ. Mắc khén, tỏi, ớt, gừng, muối là những gia vị chủ đạo không thể thiếu trong khi chế biến các món nướng. Trước khi đem ướp với thịt, các gia vị cũng được nướng lên cho chín, dậy hương thơm rồi mới giã nhỏ. Tùy từng món ăn, thịt hoặc cá được gói trong lá chuối rừng, lá dong hoặc kẹp tre nướng trên than củi hồng hay vùi tro bếp nóng, mang lại mùi vị rất riêng cho món ăn. Chẳng thế mà du khách lên Ðiện Biên ai cũng muốn thử qua coóng xôi nếp nương dẻo thơm, kèm miếng thịt trâu hun khói cay mùi mắc khén. Hay tự tay gỡ từng miếng cá nướng (pa pỉnh tộp) nóng hổi, chấm vào bát chẳm chéo mặn mặn, cay cay... Ðể rồi tấm tắc gật gù về cái sự tài tình của những người làm ra những món ăn đặc sắc ấy, ăn một lần là nhớ mãi không quên.

Cứ vào độ đầu tháng ba dương lịch, khi hoa ban bung cánh trắng trời Tây Bắc cũng là lúc du khách gần xa bắt đầu hành trình khám phá vùng lòng chảo Mường Thanh. Trong số những du khách đó, chúng tôi có dịp được chuyện trò với ông Mai Ðức Mật, phường Nam Khê, TP. Uông Bí (tỉnh Quảng Ninh) về trải nghiệm trong những ngày ở Ðiện Biên. Không bất ngờ khi trong câu chuyện chia sẻ với chúng tôi, thứ ông nói đến nhiều nhất là những món ăn truyền thống của dân tộc Thái. Ông Mật chia sẻ: Ðến không ít nơi, thử qua không ít những món ăn hấp dẫn nhưng phải nói rằng ẩm thực Ðiện Biên có sức hút kỳ lạ. Nguyên liệu chế biến đều là những sản vật sẵn có tại địa phương, như: Gạo nếp nương, cá suối, gà đồi… Ðộc đáo hơn, có nhiều nguyên liệu là những loại cây, loại lá, loại hoa mọc hoang dã trên rừng có hương vị khác biệt với các loại rau trồng tại vườn nhà. Cách chế biến các món ăn cũng rất khác biệt, rất ít sử dụng dầu mỡ mà chủ yếu là luộc, nướng nên ăn nhiều cũng không bị ngán. Trong số các món ăn được thử qua trong chuyến tham quan lần này, ông thích nhất là món chẳm chéo bởi sự thơm ngon và tính đa dụng của chúng. Ông đã mua một ít về để dùng dần và làm quà biếu người thân. Kết thúc chuyến tham quan tại Ðiện Biên, nhiều người bạn đồng hành của ông cũng mua một số đặc sản Tây Bắc, như: thịt trâu hun khói, gạo nếp nương, chẳm chéo… để làm quà tặng người thân và bạn bè.

Không chỉ phục vụ thực khách đến với Ðiện Biên, những nét văn hóa ẩm thực dân tộc đã và đang vươn ra khắp nơi trong cả nước và dần ghi dấu ấn trong lòng những người yêu ẩm thực. Chị Lò Thị Tuyến, chủ nhà hàng Dân tộc quán chia sẻ: Trung bình mỗi ngày nhà hàng phục vụ trên 60 mâm khách với các món đặc trưng của dân tộc Thái. Vào dịp cao điểm có lúc nhà hàng phục vụ 100 mâm khách/ngày. Khách đến nhà hàng đều rất ấn tượng với các món ăn, như: Cá nướng, thịt băm cuốn cải nướng, canh bon da trâu… Nhiều người ăn xong còn xin nhà hàng công thức để về tự chế biến tại gia đình. Nhiều vị khách khác lại chọn cách đỡ vất vả hơn là đặt nhà hàng chuyển đồ ăn tới tận nhà mặc dù ở khá xa Ðiện Biên. Không ít lần nhân viên nhà hàng đã phải đóng gói thùng to, thùng nhỏ những món như cá nướng, sườn nướng, thịt trâu gác bếp... để gửi cho những thực khách phương xa.

Quả đúng như chia sẻ của chị Tuyến, nhiều du khách một lần đến với Ðiện Biên đều không thể quên được những món ăn độc đáo ấy. Chỉ cần dạo quanh một vài gian hàng online bán đặc sản dân tộc Thái Ðiện Biên có thể thấy số lượng các đơn hàng đặt thịt trâu gác bếp, chẳm chéo, mắc khén hoặc các loại rau rừng, sâu chít, sâu tre… luôn ở mức cao. Và cũng chính từ những đơn hàng ẩm thực đi khắp nơi trong cả nước đã góp phần quảng bá cho du lịch Ðiện Biên.

Tuy nhiên, để văn hóa ẩm thực có thể trở thành “đại sứ” cho du lịch tỉnh nhà thì còn không ít chuyện phải bàn. Trong những phản hồi của du khách về ẩm thực, cũng có những ý kiến cho rằng các món ăn truyền thống dân tộc Thái thiên về món nướng, lại tẩm ướp nhiều gia vị cay, nóng nên khó có thể chiều lòng được tất cả mọi người. Hơn nữa, cũng với những đặc điểm như vậy, du khách cũng không thể ăn các món trên 2 - 3 ngày liên tiếp dù cho đã có sự thay đổi thực đơn. Ðiều đó đặt ra vấn đề cần đổi mới các món ăn nhưng làm sao vẫn giữ được hương vị truyền thống để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của du khách. Trong thực tế, các nhà hàng, bản văn hóa du lịch cũng đã nhận ra điều này và đang nỗ lực tự làm mới mình để phục vụ thực khách. Chị Lò Thị Tuyến chia sẻ thêm: Trong thực đơn hơn 70 món của nhà hàng có nhiều món đã được cải tiến, thay đổi cho phù hợp với thị hiếu của đại đa số du khách. Ví dụ như món canh bon da trâu, thay vì nguyên liệu da trâu thối như truyền thống, nhà hàng sử dụng da trâu mới để hạn chế mùi khó chịu. Hoặc các món nướng nhà hàng cũng giảm lượng mắc khén, ớt sao cho hài hòa. Cùng với đó, cách bố trí các món ăn trong mâm cũng có sự sáng tạo. Thay vì tất cả đều là món nướng, nhà hàng chọn 3 món nướng, 2 - 3 món không nướng, kết hợp với một số món rau, nộm là đã có thể chiều lòng được đại đa số thực khách nhưng vẫn mang nét riêng có của văn hóa ẩm thực dân tộc mình.

Với sự ưu đãi của thiên nhiên, người dân Ðiện Biên, đặc biệt là đồng bào dân tộc Thái đã xây dựng được cho mình nền văn hóa ẩm thực đa dạng, phong phú và vô cùng hấp dẫn. Mặc dù dưới nhiều tác động của điều kiện ngoại cảnh, nhưng món ăn của người Thái vẫn giữ được nét riêng, tạo nên ấn tượng không giống với bất cứ địa phương nào khác. Khác biệt, chính là những thứ du khách muốn trải nghiệm. Vậy nên, những nét đẹp bình dị ấy đã và đang trở thành kênh quảng bá, thu hút du khách gần xa đến với Ðiện Biên.

Diệp Chi
Bình luận
Back To Top