Tục nhuộm trứng đầu năm của người Dao Ðỏ

09:18 - Thứ Năm, 13/02/2020 Lượt xem: 8352 In bài viết

ĐBP - Người Dao Ðỏ ở bản Huổi Sâu, xã Pa Tần (huyện Nậm Pồ), có 90 hộ, thuộc 4 dòng họ sinh sống quần cư đã nhiều thế hệ. Những năm gần đây, đời sống bà con có nhiều đổi mới. Tuy vậy, những nét đẹp về văn hóa và phong tục tập quán lâu đời vẫn được gìn giữ, như: Lễ cấp sắc, tết nhảy lửa, cúng cơm mới, cúng cho phụ nữ có thai, cúng đền thờ thổ địa... Trong đó, vào mỗi dịp tết Nguyên đán hàng năm, người Dao đỏ có tục lệ không thể thiếu là nhuộm trứng đỏ vào sáng ngày mùng 1 tết để làm quà tặng cho con cháu, người thân và du khách thập phương đến chúc tết, với mục đích chúc phúc, cầu may cho mỗi người trong năm mới.

Những quả trứng sau khi nhuộm đỏ được làm quà tặng cho trẻ em và người dân trong bản Huổi Sâu, xã Pa Tần (huyện Nậm Pồ).

Có mặt tại nhà của ông Chảo San On, người có uy tín bản Huổi Sâu vào sáng mùng 1 tết Nguyên đán, chúng tôi được chứng kiến tục nhuộm trứng đỏ của gia đình theo đúng phong tục truyền thống. Sáng sớm, dù tất bật chuẩn bị các món ăn ngày tết, nhưng những phụ nữ trong gia đình ông On không quên luộc nhiều trứng gà, trứng vịt để chuẩn bị nhuộm trứng. Ông On kể: “Người Dao Ðỏ có quan niệm màu đỏ tượng trưng cho hạnh phúc, sung túc; quả trứng tròn là biểu tượng của sự đầy đủ, vẹn toàn, viên mãn và mong muốn yên bình. Do đó, vào sáng mùng 1, những người lớn trong gia đình tôi sẽ tiến hành tục nhuộm trứng tặng cho con cháu trong gia đình. Số lượng trứng được nhuộm tùy thuộc vào điều kiện và nhu cầu của gia đình. Tuy nhiên, riêng trẻ nhỏ, thanh, thiếu niên và người chưa lấy chồng, lấy vợ sẽ được tặng 2 quả trứng, theo đúng phong tục”.

Khi những quả trứng đã luộc chín vẫn còn bốc hơi nóng, vợ chồng ông On đem rải lên tấm lá chuối sạch, mang bát đựng dung dịch màu đỏ sẫm ra, nhúng từng quả trứng vào cho đến khi vỏ trứng chuyển thành màu đỏ tươi thì vớt ra phơi khô. “Màu để nhuộm trứng là một loại rễ cây do người Dao chúng tôi lên rừng hái về, đun sôi đến khi gần cạn nước sẽ được dung dịch có màu đỏ sền sệt. Trứng gà, trứng vịt sau khi được nhuộm sẽ cứng vỏ, khó vỡ hơn. Vì thế làm quà tặng cho mọi người có thể giữ được rất lâu không sợ trứng bị vỡ hay hỏng” - ông On chia sẻ thêm.

Sau khi tặng trứng cho con cháu trong gia đình, ông On cũng tặng cho chúng tôi những quả trứng với lời chúc bình an, may mắn cho một năm mới. Cùng tục nhuộm trứng, người Dao Ðỏ ở Pa Tần còn cầu kỳ đan những chiếc giỏ nan tre hoặc giỏ len nhiều màu để đựng trứng làm quà tặng. Sau khi cho trứng vào giỏ, sẽ cột chặt cố định trứng, rồi dùng một sợi dây dài buộc kèm để người được tặng mang về treo trong nhà. Theo quan niệm của người Dao đỏ, treo trứng đỏ trong nhà thì những lời chúc đã nhận được càng linh nghiệm hơn. Chính vì thế, vào sáng mùng 1 tết, trẻ nhỏ, thanh thiếu niên rủ nhau đi chúc mừng năm mới tại nhiều nhà trong bản để được nhận nhiều quà tặng là trứng đỏ. Những nụ cười, lời chúc tụng khiến không khí vui xuân, đón tết đầu năm ở bản Huổi Sâu rộn rã, tươi vui hơn.

Cụ Chảo Tràn Phin, người cao tuổi nhất bản Huổi Sâu (gần 100 tuổi) chia sẻ: “Tục nhuộm trứng đỏ ở bản tôi đã duy trì khá lâu đời. Ngày nhỏ tôi sinh sống cùng bố mẹ thì được bố mẹ nhuộm trứng tặng cho. Ðến khi tôi lập gia đình và ở riêng thì vợ chồng tôi làm tục nhuộm trứng tặng cho các con, cháu mình. Tôi rất vui vì dù qua nhiều thế hệ nhưng phong tục này vẫn được con cháu người Dao Ðỏ gìn giữ nguyên vẹn. Thậm chí, các con, cháu người Dao trong dòng họ tôi sinh sống xa quê hương, nhưng vẫn tiến hành tục nhuộm trứng đỏ vào đầu năm để tưởng nhớ cội nguồn và duy trì phong tục độc đáo của dân tộc mình”.

Phương Liên
Bình luận
Back To Top