Ðến với bài thơ hay

Viết cho con ngày chiến thắng

10:11 - Thứ Năm, 07/05/2020 Lượt xem: 9766 In bài viết

Con nhỏ ơi, con xuống đường với mẹ

Giữa dòng người rực rỡ cờ hoa

Chúng ta chiến thắng rồi, đất nước chúng ta

Ðã đoàn tụ, đã không còn bóng giặc

Không còn tiếng đạn bom trên mặt đất

Trời trong xanh như ánh mắt con nhìn

Mẹ bồng con đi giữa phố đông

Niềm vui lớn sáng bừng muôn nét mặt

Tay con vẫy, mẹ cha trào nước mắt

Nhớ những con đường đất nước đi qua

Nhớ những đèo cao, nhớ những bến phà

Nhớ đồng đội những tháng năm gian khổ

Ðất nước thức vạn đêm không ngủ

Cho bầu trời và tiếng hát hôm nay

Con hãy nhìn: thành phố, màu cây

Con hãy nhìn những mặt người xạm nắng

Dẫu chưa quen đã trở thành ruột thịt

Ðã cùng nhau chiến đấu mấy mươi năm

Những anh hùng không thể kể hết tên

Ðã bền bỉ, hi sinh và chiến thắng

Những lớp người nối nhau cầm súng

Như ông bà con mùa thu ấy lên đường

Mái tóc xanh giờ đã trắng hoa râm

Như cô, bác bạn cha, bạn mẹ

Trong lửa đạn hiến dâng tuổi trẻ

Dâng tấm lòng như lửa cháy khôn nguôi.

 

Trời hôm nay trọn vẹn của ta rồi

Khi sinh ra con không còn gặp Bác

Nhưng đường Bác mở ra, giờ tới đích

Con sẽ về thành phố Hồ Chí Minh

Ðất nước không còn hai ngả Bắc, Nam

Con sẽ lớn giữa Việt Nam thống nhất

Con sẽ thấy những ngôi nhà sáng đẹp

Những trái thơm, mỏ lớn, những mùa vui...

Giữa tiếng reo tiếng hát của muôn người

Mẹ nâng con như hoa của tương lai

Chào chiến thắng!

                                                                 30/4/1975

                                                                                      Xuân Quỳnh

Lời bình

Chào chiến thắng giữa Việt Nam thống nhất

Có lẽ trên thế giới này, không có nơi nào mà khát vọng hòa bình, khát vọng thống nhất non sông lại thiết tha và mãnh liệt như dân tộc Việt Nam. Ba mươi năm trường kỳ kháng chiến, lớp lớp người con đã hiên ngang “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/ Mà lòng phơi phới dậy tương lai” (Tố Hữu). Thế nên, ngày 30/4/1975 trở thành mốc son ngời sáng của phút giây đoàn tụ hai miền Nam, Bắc “về chung một nhà”; là nguồn cảm hứng thiêng liêng, vô tận cho thế giới văn chương nghệ thuật. Hàng ngàn bài thơ, bản nhạc, bức vẽ, điệu múa... ra đời mang hào khí chiến thắng vẫn âm vang mãi đến giờ. Bài thơ Viết cho con ngày chiến thắng của nhà thơ Xuân Quỳnh cũng nằm trong mạch cảm xúc chung ấy, là tiếng lòng vui sướng vô biên của người mẹ nói với con mình trong ngày giải phóng núi sông.

Thực ra, tạng thơ của nữ sĩ Xuân Quỳnh chủ yếu gắn với mảng thơ trữ tình - thế sự hơn là cảm hứng sử thi. Tuy vậy, trong niềm hạnh phúc ngất trời, “ôi nỗi mừng hơn mọi nỗi mừng” của ngày toàn thắng, với trái tim nhạy cảm của một nhà thơ, Xuân Quỳnh đã bắt gặp ngay cảm xúc trào dâng rất đỗi đời thường mà cũng vô cùng thiêng liêng về đề tài Tổ quốc. Ngay ở những câu thơ mở đầu, như sự vẫy gọi tận sâu thẳm hồn mình, lời tâm sự cùng con đã hóa thành nỗi niềm chung với non sông, đất nước: Con nhỏ ơi, con xuống đường với mẹ/ Giữa dòng người rực rỡ cờ hoa/ Chúng ta chiến thắng rồi, đất nước chúng ta/ Ðã đoàn tụ, đã không còn bóng giặc.

Nói với con nhỏ mà nói điều to lớn quá, vĩ đại quá liệu có ổn không? Song nhu cầu giãi bày, tâm sự, reo ca cứ bật ra tự nhiên không gì che chắn nổi. Ðường phố đang rực rỡ cờ hoa, những dòng người ngược xuôi mừng chiến thắng tràn ngập khắp nơi, mẹ cũng không sao bình thản được. Lòng mẹ đây, trái tim mẹ đây đang tràn trề ca hát mê say. “Chúng ta chiến thắng rồi, đất nước chúng ta” là câu thơ giàu nhạc điệu, cứ láy đi láy lại, ngân nga, dào dạt. Bởi lẽ hơn ai hết, chính mẹ là người chứng kiến bao cảnh đạn bom giày xéo núi sông nên thấu hiểu niềm vui hôm nay là vô cùng to lớn.

Cứ thế, mạch cảm xúc bài thơ từ đó tuôn trào như dòng thác chảy. Nhà thơ nói với con, tâm sự với con về ngày chiến thắng, nhưng qua đó người đọc cũng nhận ra quá khứ gian khổ, hi sinh của bao lớp người ngã xuống. Con vẫy tay chào rạng rỡ mọi người mà lòng mẹ cha trào nước mắt. Ðó là những giọt nước mắt của hạnh phúc, mừng vui sau tháng ngày đợi chờ nhìn thấy nước non liền một dải. Ðó cũng là giọt nước mắt của niềm cảm thông, sẻ chia với quá khứ, với những con người “Trong lửa đạn hiến dâng tuổi trẻ/ Dâng tấm lòng như lửa cháy khôn nguôi”:

Bài thơ khép lại với ba từ “Chào chiến thắng” nghe có vẻ bất thường về số tiếng, giọng điệu, nhịp điệu nhưng là sự cô đọng của niềm vui được nén gọn để rồi bật ra một cách tự nhiên, đầy hào sảng. Vâng, chào chiến thắng giữa Việt Nam thống nhất là tư tưởng, tình cảm mà tác giả Xuân Quỳnh muốn bày giãi với con mình, với tất cả chúng ta trong ngày 30/4 bất diệt, ngày núi sông ca khúc khải hoàn: “Giữa tiếng reo tiếng hát của muôn người/ Mẹ nâng con như hoa của tương lai/ Chào chiến thắng!”.

Lê Thành Văn
Bình luận
Back To Top