Khó thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới

Thói quen chăn nuôi gia súc thả rông và làm chuồng trại gần nhà, khiến tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM ở Tuần Giáo khó hoàn thành.

Qua thực tiễn triển khai xây dựng NTM, hầu hết các xã trên địa bàn huyện Tuần Giáo đều đánh giá môi trường là một trong những tiêu chí khó đạt nhất. Để đạt được tiêu chí môi trường, các địa phương cần hoàn thành 5 chỉ tiêu: Có từ 80% số hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó 45% số hộ được sử dụng nước sạch đáp ứng quy chuẩn quốc gia; trên 90% cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn đạt chuẩn về môi trường; đường làng ngõ xóm, cảnh quan từng hộ xanh - sạch - đẹp, không có hoạt động làm suy giảm môi trường; nghĩa trang có quy hoạch và quản lý theo quy hoạch, có ít nhất một nghĩa trang tập trung; rác thải, chất thải, nước thải được thu gom và xử lý, trong đó thôn (xóm), xã phải có tổ dịch vụ thu gom rác thải và xử lý tại bãi rác tập trung.

Quài Nưa là một trong 3 xã điểm về xây dựng NTM của huyện Tuần Giáo. Bắt tay thực hiện xây dựng NTM từ năm 2012, đến nay xã đã đạt 9/19 tiêu chí. Tuy nhiên, tiêu chí môi trường đang là trở ngại lớn trong việc hoàn thiện các tiêu chí xây dựng NTM của xã. Là xã có thế mạnh về phát triển chăn nuôi, toàn xã có gần 3.000 con trâu, bò; 1.200 con dê; hơn 23.000 con gia cầm... Tuy nhiên, người dân vẫn có thói quen làm chuồng nuôi gia súc, gia cầm gần nhà hay dưới gầm sàn. Cùng với đó là tình trạng nhà vệ sinh tạm bợ...

Bà Bạc Thị Thúy, Chủ tịch UBND xã Quài Nưa, cho biết: Để phấn đấu trở thành xã NTM, Đảng ủy, UBND xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lồng ghép các nội dung cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, thực hiện quy ước bảo vệ môi trường nông thôn, vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn minh, xây dựng gia đình văn hoá; khuyến khích phát triển sản xuất, chăn nuôi gắn với bảo vệ môi trường; phát động các phong trào thi đua chỉnh trang đường làng ngõ xóm, khuôn viên gia đình và xây dựng các công trình vệ sinh kiên cố. Để đạt được tiêu chí về môi trường thì cần thiết phải nâng cao được thu nhập, chất lượng đời sống của người dân, từ đó người dân tự có ý thức bảo vệ môi trường.

Không chỉ xã điểm Quài Nưa, mà tất cả các xã khác trên địa bàn huyện Tuần Giáo đang gặp nhiều khó khăn về tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM. Theo tìm hiểu, hiện nay việc thu gom và xử lý rác thải chủ yếu do người dân tự xử lý bằng phương pháp chôn lấp kết hợp với đốt thủ công. Chất thải phát sinh trong quá trình sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật chưa được thu gom một cách triệt để. Điều này không những gây ô nhiễm môi trường mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát các loại dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dân, đồng thời làm mất mỹ quan đường làng ngõ xóm.

Đối với việc quy hoạch nghĩa trang trên địa bàn cũng gặp nhiều khó khăn. Theo quy định tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM thì nghĩa trang phải quy hoạch về điểm tập trung, đảm bảo các phân khu chức năng, phân lô, khoảng cách, kích thước... Trước đây, do các xã đều chưa chú trọng đến việc này nên người dân thường tự chôn cất người chết theo từng khu vực. Vì vậy vẫn tồn tại nhiều nghĩa trang do nhân dân tự lập nên, thiếu hợp lý, nằm rải rác ở các bản. Bởi thế, để thực hiện được tiêu chí này, hầu hết các xã đều phải quy hoạch những địa điểm khác, hoặc phải mở rộng diện tích các nghĩa trang hiện có trong khi nguồn vốn rất ít.

Bà Phạm Thị Tuyên, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tuần Giáo, cho biết: Thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM giai đoạn 2011 - 2015, đến nay huyện Tuần Giáo có 73% số hộ dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 17% số hộ dân có nhà tắm, nhà tiêu, bể chứa nước hợp vệ sinh; 58% số hộ có chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm đảm bảo. Tuy nhiên, vẫn chưa có xã, thị trấn nào đạt tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM. Đặc biệt, với những đòi hỏi cao hơn của tiêu chí môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm trong xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020, thì đây là nhiệm vụ hết sức nặng nề, cần sự vào cuộc quyết liệt từ các cấp, ngành và người dân. Trong khi nguồn lực đầu tư cho bảo vệ môi trường còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thì để cải thiện môi trường, cần tích cực tuyên truyền, vận động người dân hạn chế sử dụng túi nilon, thực hiện phân loại rác để xử lý và tái chế, sử dụng hầm biogas và men vi sinh để xử lý chất thải trong chăn nuôi, trồng nhiều cây xanh…