Cấp “sổ đỏ” sai, ai chịu trách nhiệm?
Bức xúc vì nhiều lẽ
Ngay sau khi tiếp nhận đơn kiến nghị, phóng viên Báo Điện Biên Phủ đã trực tiếp làm việc với bà Nguyễn Thị Hải, tổ dân phố 22, phường Mường Thanh, TP. Điện Biên Phủ để làm rõ hơn các nội dung bà đề cập trong đơn. Bà Hải cho biết: Năm 1998, vợ chồng bà là Nguyễn Thị Hải và Lê Văn Lưu (gọi tắt là vợ chồng bà Hải Lưu) được bố mẹ bà Hải (ông bà Lộc Dung) bàn giao quản lý trông nom hộ phần đất đai, hồ ao khoảng 7.000m2 tại khối 4, thị trấn Mường Ảng mà họ đã thầu khoán, khai hoang từ năm 1992 của Hội Cựu chiến binh thị trấn Mường Ảng (huyện Mường Ảng) để chuyển vào Điện Biên sinh sống. Trong diện tích đó, có 400m2 ông bà Lộc Dung cho riêng vợ chồng bà Hải Lưu làm đất ở và đã được làm tờ khai sử dụng đất mang tên ông Lê Văn Lưu (năm 1998). Trước khi bàn giao, ông bà Lộc Dung dặn, không được cho tặng, mua bán chuyển nhượng cho ai khi chưa được sự đồng ý của ông bà. Tháng 10/2001, ông Lê Văn Đại (em ruột ông Lê Văn Lưu) lên tiếp quản phần đất đó để vợ chồng bà Hải Lưu chuyển lên Điện Biên sinh sống. Vợ chồng bà Hải Lưu giao lại toàn bộ giấy tờ, hợp đồng để ông Đại nộp sản thay cho ông bà Lộc Dung và giao hẹn miệng “để chú Đại mượn đất 7 năm”, không sang tên, không viết giấy mua bán, không cho tặng khi không được sự đồng ý của ông bà Lộc Dung. Trong diện tích đó, có 400m2 đất ở ghi trong tờ khai mang tên ông Lê Văn Lưu. Năm 2009, vợ chồng bà Hải Lưu ra Tòa án ly hôn. Trong quá trình phân chia tài sản, ông bà Lộc Dung yêu cầu vợ chồng bà Hải Lưu trả lại diện tích đất cho mượn tại khối 4, thị trấn Mường Ảng. Lúc đó, gia đình bà Hải mới phát hiện ông Lê Văn Lưu và ông Lê Văn Đại là 2 anh em ruột đã “cấu kết” với cán bộ địa chính, UBND thị trấn Mường Ảng hủy bỏ hợp đồng thầu khoán, chia mảnh đất thành các sổ khác nhau từ năm 2008; trong đó: 1 thổ đất ở mang tên vợ chồng ông Lê Văn Đại; 1 sổ đất nông nghiệp 2.500m2 mang tên vợ chồng bà Hải Lưu. Còn 400m2 đất khai hoang ông bà Lộc Dung cho vợ chồng bà Hải Lưu đã được “biến hóa” thành sổ đỏ đất ở với diện tích 300m2 mang tên vợ chồng bà Hải Lưu mà bà Hải không hề hay biết.
Khu vực đất trong đơn kiến nghị của bà Nguyễn Thị Hải, tại khối 4, thị trấn Mường Ảng (huyện Mường Ảng).
Bức xúc vì những việc làm sai trái trên, bà Nguyễn Thị Hải làm đơn kiến nghị gửi UBND thị trấn Mường Ảng mong được giải quyết thỏa đáng, tuy đã nhận được công văn trả lời của thị trấn nhưng bà Hải, ông bà Lộc Dung (bố mẹ bà Hải - người cho vợ chồng bà Hải Lưu mượn đất) không đồng ý. Vì UBND thị trấn Mường Ảng trả lời: Căn cứ để cấp GCNQSDĐ cho ông Lê Văn Đại là có giấy mua bán viết tay do ông Lê Văn Lưu viết bán đất cho ông Lê Văn Đại! Diện tích đất của ông bà Lộc Dung cho vợ chồng bà Hải Lưu mượn miệng thì làm sao ông Lưu bán được cho ông Đại? Hơn nữa, vào thời điểm đó bất kể hành vi mua bán, cho tặng, chuyển nhượng gì thì đều phải có chữ ký của cả vợ chồng. Đất không phải của ông Lưu và ông Lưu viết giấy mua bán chỉ có tên 1 người là ông Lưu thì hà cớ gì mà cán bộ địa chính, UBND thị trấn, UBND huyện Mường Ảng vẫn làm thủ tục rồi cấp GCNQSDĐ? Có khuất tất gì hay không trong việc cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Lê Văn Đại? Bà Hải cũng cho biết thêm: Bố mẹ tôi tuổi cao sức yếu nên ủy quyền cho tôi mang đơn đi gõ cửa các cơ quan chức năng “kêu cứu” nhưng đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng…
Cơ quan chức năng nói gì?
Đem những thắc mắc từ đơn kiến nghị của bà Nguyễn Thị Hải, chúng tôi về thị trấn Mường Ảng tìm gặp những người có liên quan. Người chúng tôi gặp đầu tiên là gia đình ông Lê Văn Đại, khối 4, thị trấn Mường Ảng. Hiện nay gia đình ông Đại vẫn sinh sống trên phần đất trong đơn kiến nghị đã nêu. Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Đại, cho biết: Diện tích đất ở hiện nay là do ông Đại mua của gia đình bà Hải Lưu năm 2007 với giá 50 triệu đồng; có giấy tờ mua bán viết tay. Vừa nói, ông Đại vừa đưa ra bản phô tô giấy tờ mua bán viết tay được lập vào tháng 7/2007 với nội dung mua 400m2 đất ở và diện tích ao hồ xung quanh. Được biết, đây cũng là cơ sở để ông Đại làm hồ sơ đề nghị UBND huyện Mường Ảng cấp GCNQSDĐ cho gia đình mình. Tuy nhiên, trên giấy mua bán chỉ có chữ ký của bên bán là ông Lê Văn Lưu và bên mua là ông Lê Văn Đại, chứ không có chữ ký của bà Nguyễn Thị Hải và xác nhận của chính quyền địa phương. Trả lời cho câu hỏi của chúng tôi, tại sao giấy mua bán chỉ có chữ ký của ông Lê Văn Lưu mà không có chữ ký của bà Nguyễn Thị Hải? ông Lê Văn Đại cho rằng, vào thời điểm năm 2007 tất cả các giao dịch mua bán đất tại khu vực Mường Ảng đều làm như vậy, còn có theo Luật hay không ông… không cần biết. Như để tăng thêm tính thuyết phục cho lời nói của mình, ông Đại đề nghị chúng tôi đi hỏi cả thị trấn Mường Ảng xem vào thời điểm đó bao nhiêu người mua bán đất có đủ 2 chữ ký của cả vợ và chồng!
Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất thiếu chữ ký của người vợ nhưng vẫn được làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Rời nhà ông Đại, chúng tôi đến cơ quan trực tiếp thực hiện hồ sơ để cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Lê Văn Đại là UBND thị trấn Mường Ảng. Do Chủ tịch UBND thị trấn Mường Ảng tiền nhiệm đã chuyển công tác nên chúng tôi làm việc với bà Nguyễn Thị Bích Hồng, cán bộ địa chính thị trấn từ năm 2005 đến nay. Bà Nguyễn Thị Bích Hồng, cho biết: Việc cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Đại căn cứ dựa trên phiếu lấy ý kiến khu dân cư các hộ giáp ranh, sống cùng thời điểm và giấy chuyển nhượng viết tay cùng hợp đồng tặng, cho đất không có tranh chấp sử dụng liên tục. Theo đó, gia đình ông Lê Văn Đại mua một phần đất trong Tờ khai số 084k4 - 1998 và một phần đất vườn liền kề chưa kê khai của ông Lê Văn Lưu. Còn về vấn đề giấy mua bán viết tay tại sao lại chỉ có một người ký, bà Hồng giải thích: Trong tờ khai sử dụng đất bán cho ông Lê Văn Đại không có tên bà Nguyễn Thị Hải mà chỉ có tên chồng là Lê Văn Lưu nên không cần chữ ký của bà Hải. Còn muốn xem trực tiếp hồ sơ của gia đình ông Đại phải lên Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mường Ảng, UBND thị trấn không lưu!
Như lời bà Hồng nói, chúng tôi đến Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mường Ảng nhờ cung cấp hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho ông Lê Văn Đại và phát hiện có dấu hiệu bất thường. Cụ thể, là hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất được lập ngày 10/5/2008 giữa bên tặng cho là ông Lê Văn Lưu, bà Nguyễn Thị Hải và bên nhận tặng cho là ông Lê Văn Đại, bà Nguyễn Thị Hảo (vợ ông Đại) với nội dung: Tặng 400m2 đất theo Tờ khai số 084 tại thửa số 48, tờ bản đồ số 10 tại khối 4, thị trấn Mường Ảng. Hợp đồng có chữ ký của ông Lê Văn Lưu, ông Lê Văn Đại nhưng không có chữ ký xác nhận của bà Nguyễn Thị Hải. Hợp đồng có xác nhận của chính quyền địa phương ngày 14/5/2008 do ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch UBND thị trấn Mường Ảng ký. Tuy nhiên, trong hồ sơ không có giấy tờ mua bán viết tay giữa ông Lưu và ông Đại như thông tin ông Đại cung cấp.
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Hữu Hiệp, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Ảng thừa nhận những sai sót về việc kiểm tra, kiểm soát thủ tục hồ sơ trong quá trình thẩm định, cấp giấy CNQSDĐ cho gia đình ông Lê Văn Đại. Theo ông Hiệp, do cơ quan chuyên môn tham mưu chưa đảm bảo, đặc biệt là cán bộ địa chính thị trấn Mường Ảng, người tiếp nhận và hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục hồ sơ. Bên cạnh đó, “người gác cổng cuối cùng” là Phòng Tài nguyên Môi trường huyện thời điểm đó cũng còn “non” về trình độ nghiệp vụ hành chính nên mới để xảy ra trường hợp như vậy. Bởi hợp đồng không đủ chữ ký của vợ chồng không được tham mưu cho lãnh đạo huyện cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Lê Văn Đại.
Về hướng giải quyết trong thời gian tới, ông Nguyễn Hữu Hiệp cho biết: UBND huyện sẽ chỉ đạo Phòng Tài nguyên Môi trường huyện, UBND thị trấn Mường Ảng xem xét kiểm tra lại thủ tục cấp GCNQSDĐ đảm bảo tính hợp pháp từ cấp cơ sở, sau đó báo cáo UBND huyện để có hướng giải quyết. Giải pháp cuối cùng về lĩnh vực thủ tục hành chính, chính quyền phải hủy hợp đồng, thu hồi GCNQSDĐ đã cấp để tiếp tục triển khai các bước tiếp theo. UBND huyện sẽ tập trung xử lý trường hợp này trong thời gian sớm nhất và sẽ có thông báo chính thức bằng văn bản gửi Báo Điện Biên Phủ.