Trung thực về virus Zika

00:00 - Thứ Tư, 09/03/2016 Lượt xem: 2044 In bài viết
Trong bối cảnh bệnh virus Zika ngày càng lan rộng, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) bày tỏ lo ngại về những tin đồn và thông tin sai lệch, vô căn cứ làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. WHO kêu gọi các tổ chức, cơ quan và lực lượng truyền thông “trung thực” với những diễn biến, kết quả nghiên cứu hạn chế về bệnh virus Zika.

Trong hướng dẫn tạm thời mới nhất được WHO phát hành ngày 1-3-2016, tổ chức này thừa nhận: Chưa chứng minh được mối quan hệ nhân quả giữa nhiễm virus Zika và những biến chứng tiềm năng. Trong khi muỗi Aedes là nguồn truyền bệnh chủ yếu, đã ghi nhận những trường hợp cho thấy virus Zika có thể lây truyền qua đường tình dục. Do đó, trong các cách thức ngăn ngừa bị nhiễm virus Zika, lời khuyên về thực hành tình dục an toàn hơn cần được chú ý.

Các nhà khoa học ĐH Brock, Canada đang nghiên cứu bệnh virus Zika.

Hầu hết những gì mọi người cần biết phụ thuộc vào việc tìm kiếm bằng chứng khoa học xác nhận hoặc bác bỏ mối liên hệ giữa virus Zika và những bất thường về thần kinh. Truyền thông cần nhận thức được sự không chắc chắn và các giới hạn của bằng chứng khoa học mới làm tốt chức năng định hướng dư luận.

WHO khuyến cáo cần đưa thông tin về sự không chắc chắn một cách thẳng thắn và trung thực, trên cơ sở đó xây dựng và duy trì niềm tin.

Hiện nay có nhiều câu hỏi không có câu trả lời dứt khoát về bệnh virus Zika mà truyền thông cần nắm được, bao gồm:

- Virus Zika gây biến chứng thần kinh như tật đầu nhỏ ở trẻ và hội chứng Guillain-Barré ở người lớn có phải không?

- Nếu một người phụ nữ bị virus Zika trong khi mang thai, nguy cơ đứa con cô ấy bị nhiễm bệnh gì? Nguy cơ em bé đang phát triển dị tật đầu nhỏ là gì?

- Ai là người có nhiều nguy cơ bị nhiễm virus Zika? Nguy cơ lớn thế nào?

- Virus Zika có thể được truyền qua đường truyền máu không? Nó có thể dễ dàng lây truyền qua quan hệ tình dục không? Nó có thể được truyền qua sữa mẹ không?

- Phụ nữ ở các nước bị ảnh hưởng bởi bệnh virus Zika có nên trì hoãn mang thai? Nếu có thì trong bao lâu?

- Phụ nữ mang thai từ các nước không bị ảnh hưởng có nên đi đến các nước bị ảnh hưởng bởi bệnh virus Zika?

Trong khi đang được nghiên cứu, có thể mất một thời gian trước khi các nhà khoa học tìm được bằng chứng rõ ràng xác định có hay không mối liên hệ giữa virus Zika và các rối loạn thần kinh. Khi khoa học không chắc chắn thì truyền thông nguy cơ đóng vai trò hết sức quan trọng. Các nhà quản lý cần lắng nghe, theo dõi thông tin sai lạc và những tin đồn, xem xét các thức người dân xử trí với các thông tin kiểu như vậy, sau đó tìm kiếm cách xử trí.

Nhân viên truyền thông nguy cơ phải duy trì các hoạt động truyền thông đang diễn ra với các cộng đồng bị ảnh hưởng và các bên liên quan, bất chấp sự thật là virus Zika vẫn đang phát triển. Truyền thông phải thường xuyên và đáng tin cậy, cập nhật thông tin khi có tiến triển và thu hút sự chú ý của dân cư bị ảnh hưởng và các bên liên quan. Mọi người có quyền được thông tin, nhất là khi họ có thể bị nguy hiểm.

Truyền thông phải tạo dựng và duy trì lòng tin bằng cách trung thực về những gì đã biết cũng như chưa biết. Hãy rõ ràng về sự không chắc chắn. Cung cấp các sự kiện và thường xuyên cập nhật những sự kiện này khi nghiên cứu khoa học có tiến triển. Thừa nhận và làm rõ những tin đồn, hoang tưởng, quan niệm sai lầm và tìm cách giải quyết có hiệu quả các quan niệm sai lầm như vậy.

Nhu cầu thông tin về bệnh virus Zika và các can thiệp được dự kiến ​​sẽ tiến triển theo thời gian khi những kiến ​​thức và các công cụ mới được tạo ra. Hiện nay mối liên hệ giữa virus Zika và các biến chứng thần kinh tiềm năng chưa được xác định một cách thuyết phục, vì vậy các can thiệp truyền thông hiện nay cần tập trung vào:

- Cung cấp thông tin cơ bản về virus Zika, cách ngăn ngừa nhiễm bệnh, các dấu hiệu và triệu chứng, cách thức và thời gian tìm kiếm chăm sóc y tế;

- Thu hút cộng đồng tham gia kiểm soát vector ở các cấp độ môi trường, hộ gia đình và cá nhân trong khu vực có muỗi Aedes;

- Nhấn mạnh đồng lợi ích của việc kiểm soát vector (muỗi) để bảo vệ chống lại các bệnh khác như sốt xuất huyết và chikungunya được chứng minh là nghiêm trọng và đôi khi gây chết người;

- Tư vấn cho các nhóm dân cư nguy cơ cao - phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, phụ nữ mang thai hoặc những phụ nữ dự định có thai trong tương lai gần - bao gồm tư vấn về phòng ngừa lây truyền tình dục tiềm năng;

- Tư vấn cho các thành viên gia đình và các bên liên quan khác, những người có ảnh hưởng tới sức khỏe của phụ nữ và quyết định liên quan đến mang thai;

- Cung cấp thông tin cho các cơ quan chăm sóc sức khỏe về các vấn đề lâm sàng như an toàn truyền máu, quản lý thai, chẩn đoán tật đầu nhỏ và phòng ngừa lây truyền tình dục tiềm năng;

- Tư vấn việc đi lại cho công chúng nói chung và thông tin về diệt côn trùng cho ngành du lịch;

- Xử trí các tin đồn, chẳng hạn như sự liên kết giữa dị tật đầu nhỏ với vắc-xin và/hoặc thuốc trừ sâu.

- Nhiễm virus Zika có thể không có triệu chứng. Các triệu chứng, khi chúng xảy ra, thường nhẹ và tự giới hạn, các triệu chứng phổ biến nhất là sốt, nhức đầu, phát ban da, mắt đỏ và đau khớp. Do đó, phụ nữ mang thai có thể không nhất thiết phải biết họ có bị nhiễm virus Zika hay không, nhưng có thể lo lắng về tác động đối với thai nhi của họ. Việc quản lý thai nghén trong bối cảnh virus Zika là một vấn đề rất tế nhị liên quan đến quyền sinh sản, cần tiếp cận đầy đủ các dịch vụ sinh sản và kế hoạch hóa gia đình.

- Cuối cùng, cộng đồng cần kiểm soát vector hiệu quả (thuốc trừ sâu, phá hủy nơi sinh sản của muỗi), và thực hành bảo vệ cá nhân (mặc quần áo che càng nhiều cơ thể càng tốt, ngủ dưới màn chống muỗi, sử dụng các thuốc chống côn trùng).

Theo Nhân dân
Bình luận
Back To Top