Hy vọng mới cho những người mắc bệnh Parkinson

09:46 - Thứ Năm, 23/05/2019 Lượt xem: 7929 In bài viết

Các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa thực hiện thành công chín ca phẫu thuật đặt điện cực kích thích não sâu cho người bệnh Parkinson nặng đáp ứng kém với thuốc. Thành công này mở ra hy vọng cho những người mắc bệnh tương tự và những người bị rối loạn vận động.

 

Kiểm tra sức khỏe, đánh giá khả năng phục hồi của người bệnh sau thực hiện đặt điện cực kích thích não sâu. Ảnh: Kim Oanh

Người đầu tiên ở khu vực phía bắc được áp dụng kỹ thuật này là ông Hoàng Minh P. (sinh năm 1964), chẩn đoán bị Parkinson từ năm 2006. Triệu chứng khởi đầu của người bệnh là run vùng ngọn chi, chủ yếu tay phải, kèm theo co cứng các cơ nửa người phải làm cho nói khó, viết khó. Người bệnh được điều trị khởi đầu với Artan 2 mg x 2 viên/ngày, nhưng đến năm 2007, các triệu chứng bệnh nặng dần lên với các biểu hiện run, đi lại khó khăn, hay vã mồ hôi, táo bón... Các bác sĩ đã phải tăng thêm thuốc và tăng dần liều... Ðến thời điểm đến khám, người bệnh đã dùng tới 6 viên syndopa/ngày. Thuốc chỉ có tác dụng trong khoảng vài giờ, ngoài ra sau khi sử dụng thuốc khoảng 30 phút đến một giờ người bệnh có các biểu hiện loạn động, xoắn vặn... cho nên rất chán nản, bi quan.

Sau khi được khám sàng lọc và làm các bài kiểm tra (test), đánh giá về thần kinh, tâm lý cũng như test UPDRS để đánh giá khả năng phẫu thuật, người bệnh được nhận định có chỉ định phẫu thuật. Ê-kíp phẫu thuật gồm nhiều chuyên ngành: nội thần kinh, ngoại thần kinh, gây mê hồi sức, chẩn đoán hình ảnh. Sau khi hội chẩn xác định đường vào vùng đặt điện cực, TS Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng Khoa Nội - Hồi sức Thần kinh (Bệnh viện Hữu nghị Việt Ðức) cho biết: đường vào được xác định dựa trên hình ảnh chụp cắt lớp và cộng hưởng từ, gắn với một khung định vị để xác định chính xác vị trí đặt điện cực với sai số vài mi-li-mét. Người bệnh được khoan hai lỗ trên sọ và luồn điện cực vào vị trí được xác định ban đầu. Ðáng chú ý, hầu hết quá trình phẫu thuật người bệnh vẫn tỉnh và các bác sĩ nội thần kinh thăm khám đánh giá sự cải thiện của triệu chứng cũng như tác dụng phụ xảy ra do quá trình đặt điện cực để điều chỉnh vị trí điện cực. Sau khi đặt điện cực bên trái, người bệnh được tiến hành đặt điện cực bên phải với quy trình như trên và nối dây điện cực ra cục pin đặt dưới da ngực phải. Toàn bộ quá trình phẫu thuật từ lúc gắn khung định vị đến khi kết thúc kéo dài từ bảy đến tám giờ. Người bệnh lưu lại viện ba, bốn ngày để theo dõi các biến chứng chảy máu, nhiễm trùng, sau đó được xuất viện. Trong những tuần đầu, người bệnh sẽ được tái khám hằng tuần và các bác sĩ chuyên khoa nội thần kinh điều chỉnh cường độ, vị trí phát xung thích hợp, kèm theo với việc duy trì sử dụng thuốc hợp lý. Ba tuần sau khi phẫu thuật và duy trì thêm thuốc, kết hợp điều chỉnh cường độ kích thích phù hợp, ông Hoàng Minh P. đã có thể đi lại, tự phục vụ bản thân.

Parkinson là bệnh lý thoái hóa thần kinh có tiến triển từ từ và nặng dần theo thời gian. Bệnh có những biểu hiện lâm sàng là triệu chứng vận động mà biểu hiện điển hình là chứng run và co cứng cơ, chậm chạp, mất ổn định về tư thế, người bệnh đi lại dễ bị ngã và một số triệu chứng liên quan trầm cảm, tiêu hóa, rối loạn thần kinh thực vật... Khi bị mắc chứng bệnh này, những người bệnh ở giai đoạn sớm thường có biểu hiện run ở phần ngọn chi và miệng, kèm theo co cứng các cơ, động tác chậm chạp dẫn đến hạn chế vận động. Ở những giai đoạn sau, triệu chứng nặng dần, run và cứng cơ nhiều hơn khiến người bị mất ổn định về tư thế, dễ bị ngã khi đi lại. Ngay những động tác đơn giản như cài khuy áo, tự mặc quần áo cũng không tự làm được…

Việc điều trị cho người bệnh Parkinson chủ yếu là dùng thuốc. Ở những giai đoạn đầu, thuốc thường đem lại hiệu quả ấn tượng và giai đoạn này được gọi là "thời kỳ trăng mật" (thường là từ bốn đến 5 năm sau khi khởi phát bệnh). Tuy nhiên, ở những giai đoạn sau, khả năng đáp ứng với thuốc ngày càng kém dần, người bệnh có xu hướng phải tăng liều điều trị và đây cũng là giai đoạn xuất hiện nhiều biến chứng do thuốc.

Kỹ thuật "kích thích não sâu" là một trong những kỹ thuật hiện đại nhất hiện nay trong điều trị bệnh Parkinson và một số rối loạn vận động khác. Các nước châu Âu và Mỹ khuyến cáo sử dụng kỹ thuật này để điều trị người bệnh ở giai đoạn đáp ứng kém với thuốc, thường tối thiểu 5 năm kể từ khi chẩn đoán mắc Parkinson. Phẫu thuật kích thích não sâu là một phương pháp phẫu thuật sọ não nhằm đưa một que kim loại (còn gọi là điện cực) vào đúng các cấu trúc sâu trong não. Sau đó, điện cực được nối với một dây dẫn ra khỏi não, luồn dưới da từ vùng đầu đến vùng trước ngực rồi gắn vào máy tạo nhịp được đặt ở đó. Tuổi thọ pin trung bình khoảng 5 năm tùy thuộc vào cường độ điện sử dụng. Giống như máy tạo nhịp tim, khi được kích thích, dòng điện sẽ theo dây dẫn vào điện cực, từ đó tác động vào nhân não giúp cải thiện triệu chứng cho người bệnh.

Từ cuối tháng 4 đến nay, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Ðức đã thực hiện thành công chín ca phẫu thuật đặt điện cực kích thích não sâu cho những bệnh nhân Parkinson nặng đáp ứng kém với thuốc. Ðánh giá những ca đầu cho thấy ba tuần sau khi phẫu thuật được duy trì dùng thuốc và điều chỉnh cường độ kích thích phù hợp, người bệnh đã có thể đi lại, tự phục vụ bản thân. Các biểu hiện loạn động được kiểm soát, triệu chứng cứng cơ được cải thiện 80 đến 90%, triệu chứng run được cải thiện 70%... Thành công bước đầu này không chỉ khẳng định tay nghề của các bác sĩ trong nước mà mở ra cơ hội cho những người bệnh Parkinson nặng đáp ứng kém với thuốc có thể điều trị ngay tại cơ sở y tế trong nước, với chi phí chỉ bằng một phần ba so với nước ngoài.

P.V (Theo Nhân dân)
Bình luận
Back To Top