Xây dựng và duy trì xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế

Trạm Y tế xã Pa Thơm (huyện Ðiện Biên) được công nhận đạt tiêu chí quốc gia về y tế năm 2017. Sau hơn 2 năm được công nhận, cơ sở vật chất của trạm khang trang, đội ngũ cán bộ y tế đáp ứng nhu cầu về chăm sóc sức khỏe thiết yếu cho người dân. Qua chấm điểm của ngành Y tế năm 2019 theo Bộ Tiêu chí quốc gia về y tế xã, Trạm đạt 91,5/100 tổng điểm, là 1 trong 2 trạm y tế trên địa bàn huyện Ðiện Biên có số điểm cao nhất và đặc biệt là không có tiêu chí bị tụt điểm so với năm 2018. Trao đổi với chúng tôi, Y sĩ Lò Văn Thiêng, Phó trưởng Trạm Y tế xã Pa Thơm cho biết: Cùng với việc thực hiện tốt công tác khám, chữa bệnh cho người dân, Trạm luôn duy trì và thực hiện nghiêm chế độ trực 24/24 giờ, đảm bảo xử trí, cấp cứu kịp thời; tiếp đón, khám chữa bệnh, cấp thuốc cho người dân. Cán bộ của Trạm tích cực xuống các bản tuyên truyền, vận động nhân dân cách phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là tư vấn kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình. Nhiều năm qua trên địa bàn không xảy ra dịch bệnh, sức khỏe của nhân dân được đảm bảo.

Xác định việc xây dựng xã đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế là điều kiện giúp cho y tế tuyến cơ sở phát triển toàn diện, triển khai tốt các chương trình, dự án quốc gia về y tế, tăng cường phòng chống dịch bệnh và nâng cao chất lượng công tác khám chữa bệnh cho nhân dân. Ngành Y tế tỉnh đặc biệt quan tâm tới công tác xây dựng trạm y tế đạt tiêu chuẩn quốc gia bằng nhiều giải pháp. Nhờ đó hầu hết các trạm y tế đạt chuẩn này cơ bản được đầu tư xây dựng đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị. Ðội ngũ cán bộ, y, bác sĩ được chú trọng phát triển cả về số lượng và trình độ chuyên môn, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Công tác phòng chống dịch được triển khai thực hiện hiệu quả, tạo niềm tin với người dân mỗi khi đau ốm, góp phần giúp giảm tình trạng quá tải cho tuyến trên. Bên cạnh đó, các chương trình mục tiêu quốc gia ở các xã, phường, thị trấn cũng được triển khai kịp thời; chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng mở rộng… được thực hiện hiệu quả. Cùng với việc duy trì 84 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, UBND tỉnh vừa công nhận 15 trạm y tế xã đạt tiêu chuẩn quốc gia y tế xã năm 2019, nâng tổng số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế lên 99 xã trong toàn tỉnh (chiếm 76,1% tổng số xã trong tỉnh đạt chuẩn quốc gia y tế).

Tuy nhiên, qua rà soát các tiêu chí, chỉ tiêu cụ thể đối với các trạm y tế xã duy trì thực hiện năm 2019 của Sở Y tế cho thấy, vì nhiều nguyên nhân nên có tới 41,7% số xã có tổng điểm tụt so với năm 2018. Cụ thể, một số tiêu chí đạt thấp (chỉ đạt từ 59 - 79,5% điểm) như: Tiêu chí 4 (trang thiết bị, thuốc và phương tiện khác), tiêu chí 6 (y tế dự phòng, phòng chống HIV/AIDS, vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm), tiêu chí 7 (khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng và y học cổ truyền), tiêu chí 8 (chăm sóc sức khỏe bà mẹ - trẻ em), tiêu chí 9 (dân số - kế hoạch hóa gia đình). Các tiêu chí này đều liên quan đến việc tổ chức thực hiện trang thiết bị, thuốc và các phương tiện phục vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân. Ða số trạm y tế các xã này không thực hiện được 70% danh mục kỹ thuật theo phân tuyến kỹ thuật, tỷ lệ điều trị bằng y học cổ truyền không cao, vườn thuốc nam chưa được củng cố theo đúng quy định. Các chỉ tiêu về y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em còn thấp. Chỉ tiêu nhà tiêu hợp vệ sinh nhiều xã không đạt. Ðặc biệt rất nhiều xã bị mất điểm ở tiêu chí dân số - kế hoạch hóa gia đình, như: Tỷ suất tăng dân số tự nhiên, tỷ lệ sinh con thứ 3 và tỷ lệ suy dinh dưỡng cao…

Phân tích, đánh giá đúng thực trạng các xã đạt chuẩn y tế để tiếp tục duy trì, củng cố, nâng cao chất lượng; ngành Y tế tỉnh phấn đấu nâng tỷ lệ xã đạt chuẩn quốc gia y tế xã từ 99 xã (năm 2019) lên 111 xã (năm 2020), góp phần thực hiện tiêu chí nông thôn mới và nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Ðối với các xã đã đạt các tiêu chí, y tế tuyến huyện thực hiện đánh giá định kỳ mỗi quý một lần kết quả thực hiện; đối với tuyến xã đánh giá định kỳ mỗi tháng một lần, tìm ra nguyên nhân để chủ động các giải pháp khắc phục cụ thể, duy trì điểm tối thiểu đối với nhóm chỉ tiêu khó thực hiện và nâng điểm đối với nhóm chỉ tiêu thuận lợi. Với các xã đăng ký phấn đấu đạt chuẩn năm 2020, Sở Y tế cũng đã chỉ đạo các đơn vị tuyến huyện sơ bộ đánh giá ngay từ tháng 1/2020 để xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng xã. Trước rất nhiều khó khăn do một số trạm y tế xây dựng đã lâu nên cơ sở vật chất xuống cấp, phòng làm việc không đủ theo quy định, tỷ lệ sinh con thứ ba cao, tỷ lệ nhà tiêu hợp vệ sinh thấp… Ðể giải quyết vấn đề này đòi hỏi không chỉ trách nhiệm của ngành Y tế mà rất cần sự vào cuộc đồng bộ của các cấp chính quyền và sự chung tay của các tầng lớp nhân dân thì mới có thể hoàn thành mục tiêu đề ra.