Đầu tháng 9/2024, tại bản Huổi Hoi và Sín Chải, xã Nà Hỳ (huyện Nậm Pồ) xuất hiện dịch tả lợn châu Phi làm chết 3 con lợn, với trọng lượng 106kg. Ngay sau đó, dịch bệnh lây lan rộng trên địa bàn xã, khiến nhiều hộ chăn nuôi lợn thiệt hại nặng. Theo thống kê của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Nậm Pồ, từ tháng 9/2023 đến tháng 9/2024, địa bàn xã Nà Hỳ ghi nhận 22 con lợn, tổng trọng lượng 571kg bị mắc dịch tả lợn châu Phi đã tiêu hủy. Trước nguy cơ bùng phát dịch tả lợn châu Phi, UBND huyện Nậm Pồ ban hành quyết định công bố dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn xã Nà Hỳ và triển khai các biện pháp dập dịch.
Xã Nà Hỳ thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi, tổ chức tiêu hủy lợn mắc bệnh, chết; thực hiện phun hóa chất tiêu độc khử trùng môi trường chăn nuôi; thành lập chốt kiểm dịch khống chế ổ dịch. Bên cạnh đó, xã thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát việc chăn nuôi, vận chuyển và giết mổ lợn, các sản phẩm từ lợn ra vào địa bàn và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Tuyên truyền, khuyến cáo người dân hiểu tính chất nguy hiểm của dịch bệnh; không buôn bán, vận chuyển, giết mổ lợn, sản phẩm từ lợn mắc bệnh… Đến nay, địa bàn xã Nà Hỳ không phát sinh dịch bệnh.
Từ năm 2024 đến nay, Điện Biên Đông là một trong hai huyện không có dịch tả lợn châu Phi. Để đạt được kết quả này, UBND huyện chỉ đạo các xã, thị trấn liên tục thông báo tình hình dịch bệnh để người dân biết và thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch. Đồng thời, thực hiện phun tiêu độc, khử trùng với phương châm “phòng ngừa là chính”. Đặc biệt tổ chức ký cam kết thực hiện “5 không” đối với các hộ, cơ sở chăn nuôi: Không giấu dịch; không mua bán, vận chuyển lợn bị bệnh, lợn chết; không giết mổ, tiêu thụ lợn bệnh, chết; không vứt xác lợn ra ngoài môi trường; không sử dụng thức ăn thừa chưa qua xử lý chế biến làm thức ăn cho lợn.
Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Điện Biên Đông đã phối hợp với UBND các xã, thị trấn tăng cường theo dõi và giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh tại từng hộ chăn nuôi nhằm chủ động phát hiện và xử lý kịp thời các ổ dịch. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng như công an, quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc vận chuyển động vật và sản phẩm động vật ra, vào huyện. Công tác quản lý giống vật nuôi trong các chương trình, dự án hỗ trợ nông dân được chú trọng; tổ chức kiểm tra định kỳ các cơ sở giết mổ, tập kết, trung chuyển động vật và sản phẩm động vật.
Với các giải pháp đồng bộ, chặt chẽ, đến nay công tác kiểm soát, khống chế bệnh dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn tỉnh được thực hiện hiệu quả. Tính đến giữa tháng 12/2024, toàn tỉnh có 340 hộ chăn nuôi ở 112 thôn, bản của 34 xã thuộc 8 huyện, thị xã, thành phố (trừ huyện Điện Biên Đông và Mường Ảng) đã tiêu hủy 1.414 con lợn mắc bệnh, trọng lượng 70.365kg. Theo nhận định của các cơ quan chức năng, so với tình hình dịch bệnh các năm trước, dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn tỉnh đã giảm số lượng ổ dịch, số lượng và trọng lượng vật nuôi phải tiêu hủy. Đến nay, tất cả các xã đã qua 30 ngày không có trường hợp phát sinh lợn mắc bệnh.
Nhờ triển khai hiệu quả các biện pháp phòng chống dịch tả lợn châu Phi, việc chăn nuôi lợn tại tỉnh dần phục hồi, trong đó quan tâm phát triển chăn nuôi theo hướng trang trại, gia trại. Đến hết tháng 2/2025, tổng đàn lợn toàn tỉnh ước đạt 332.915 con, tăng 3,68% so với cùng kỳ năm 2024.
Chị Lò Thị Pâng, xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên, chia sẻ: "Trước đây, gia đình tôi cùng nhiều hộ chăn nuôi trong xã bị thiệt hại nặng nề từ dịch tả lợn châu Phi. Tuy nhiên, sau một thời gian dài không có trường hợp nào bị dịch, gia đình tôi đã chủ động thực hiện phun phòng, tiêu độc và khử trùng toàn bộ khu vực chuồng trại. Đồng thời, chúng tôi lựa chọn lợn giống từ những cơ sở uy tín để tái đàn. Hiện nay, gia đình tôi đang nuôi 20 con lợn thịt và một số lợn giống".
Từ đầu năm đến nay trên địa bàn tỉnh không phát sinh ổ dịch tả lợn châu Phi, nhưng người chăn nuôi không nên chủ quan, lơ là vì đây là thời điểm giao mùa các loại dịch bệnh rất dễ bùng phát. Trong khi đó, dù đã có vắc xin dịch tả lợn châu Phi bán thương mại trên thị trường, song hiện nay vắc xin mới dùng cho lợn thịt từ 4 tuần tuổi trở lên; không tiêm được cho lợn nái, đực giống - là những đối tượng mang vi rút dịch tả lợn châu Phi và mắc bệnh khá phổ biến. Ngoài ra giá vắc xin cao, dao động từ 60.000 – 80.000 đồng/liều, cao hơn nhiều so với giá thành các loại vắc xin sử dụng cho đàn lợn, cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêm phòng cho đàn lợn.
Dịch tả lợn châu Phi hiện chưa có vắc xin đặc trị. Để khống chế dịch, tạo điều kiện cho người dân tái đàn, UBND tỉnh chỉ đạo tăng cường triển khai các biện pháp phòng, chống dịch tả lợn châu Phi. Theo đó, UBND các huyện, thị xã, thành phố và ngành nông nghiệp huy động cả hệ thống chính trị tham gia phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là chấn chỉnh các xã thiếu quan tâm và chỉ đạo công tác phòng chống dịch. Tăng cường thông tin, tuyên truyền về mức độ nguy hiểm của dịch tả lợn châu Phi, nguy cơ tái phát và các biện pháp phòng, chống dịch. Hướng dẫn người chăn nuôi thực hiện vệ sinh, sát trùng và tiêm vắc xin cho đàn lợn.
Chủ động bố trí kinh phí mua hóa chất thực hiện "Tháng tổng vệ sinh, khử trùng, tiêu độc". Chỉ đạo các đơn vị phối hợp theo dõi, giám sát tình hình dịch bệnh, ngăn chặn kịp thời các trường hợp buôn bán, vận chuyển lợn mắc bệnh, đặc biệt tại khu vực biên giới. Thành lập các đoàn kiểm tra công tác phòng chống dịch bệnh và báo cáo định kỳ về tình hình dịch bệnh. Phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn người chăn nuôi, thú y cơ sở thường xuyên theo dõi đàn lợn, áp dụng các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi, vệ sinh tiêu độc khử trùng bằng vôi bột, hóa chất; từng bước xây dựng cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh.