Thời gian qua, công tác quản lý và bảo vệ rừng tại xã Mường Pồn đã có nhiều chuyển biến tích cực. Ngành chức năng đã triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn tình trạng phá rừng và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Tuy nhiên, việc chặt phá rừng làm nương của người dân tiếp tục diễn ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến diện tích rừng tự nhiên. Bản Pá Chả đã trở thành một trong những điểm nóng về tình trạng xâm hại rừng khi lực lượng chức năng phát hiện, xử lý nhiều vụ phá rừng tại đây.

Ông Nguyễn Xuân Hưng, kiểm lâm địa bàn xã Mường Pồn cho biết: “Dù lực lượng kiểm lâm địa bàn đã tham mưu cho UBND xã triển khai đồng bộ giải pháp tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng, nhưng thời gian qua vẫn xảy ra 8 vụ phá rừng tại bản Pá Chả. Đáng lo ngại là trong số đó có 4 vụ vượt quá mức xử lý vi phạm hành chính. Qua tìm hiểu, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do thiếu đất sản xuất, người dân có thói quen canh tác trên nương luân canh, sau vài năm bỏ hoang lại quay về khai thác. Diện tích đất quy hoạch cho lâm nghiệp lớn khiến bà con thiếu đất canh tác, dẫn đến vi phạm các quy định về bảo vệ rừng”. 

Bà Lò Thị Thi, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Điện Biên cho biết: “Ngay sau khi phát hiện các vụ phá rừng tại bản Pá Chả, chúng tôi đã tiến hành kiểm tra, xác minh nguyên nhân và xác định đối tượng vi phạm. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa tìm ra đối tượng cụ thể thực hiện hành vi này. Đối với 8 vụ việc phát hiện, chúng tôi đã xác lập hồ sơ và khởi tố 4 vụ, ban hành quyết định xử phạt hành chính 4 vụ. Đồng thời, chúng tôi triển khai các biện pháp bảo vệ diện tích rừng bị phá để ngăn chặn người dân tiếp tục đốt rừng làm nương. Hạt Kiểm lâm đã thành lập tổ công tác liên ngành kiểm tra công tác quản lý, bảo vệ rừng của các chủ rừng tại một số xã, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm”. 

Không riêng bản Pá Chả, tình trạng phá rừng làm nương còn diễn ra tại một số địa phương khác trong tỉnh. Đời sống của đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, nhận thức về bảo vệ rừng hạn chế. Một bộ phận người dân vẫn giữ tập quán canh tác nương xen lẫn với rừng, làm nhà bằng gỗ, sử dụng củi làm chất đốt, đã tác động tiêu cực đến công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Bên cạnh đó, nhu cầu đất sản xuất ngày càng tăng, trong khi tỷ lệ đất quy hoạch cho lâm nghiệp khá cao, khiến tình trạng phá rừng tiếp diễn. Công tác quản lý rừng của một số chủ rừng còn hạn chế, thiếu trách nhiệm, thậm chí có trường hợp bao che cho đối tượng vi phạm. Một số cấp ủy chính quyền cấp xã chưa thực sự quan tâm, thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp, lực lượng kiểm lâm mỏng, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. 

Ông Hà Lương Hồng, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh nhận định: “Điện Biên là tỉnh nhiều cộng đồng dân cư có tập quán canh tác trên đất dốc, chủ yếu là sản xuất lương thực trên nương. Ruộng nước ít, đời sống phụ thuộc nhiều vào rừng, trong khi đó nhu cầu làm nhà bằng gỗ, sử dụng củi đun nấu vẫn phổ biến. Sự phát triển của kinh tế - xã hội, các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng được triển khai, cộng với tình trạng dịch chuyển cơ cấu cây trồng đã tạo áp lực lớn lên đất lâm nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng. Tình trạng phá rừng làm nương vẫn xảy ra tại một số huyện như Nậm Pồ, Điện Biên, Điện Biên Đông, Tuần Giáo, Mường Chà, gây nhiều khó khăn trong công tác bảo vệ rừng”. 

Trước thực trạng trên, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã đề ra nhiều giải pháp ngăn chặn tình trạng phá rừng trái phép. Trong đó, chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đến từng hộ dân, bảo đảm người dân chấp hành nghiêm quy định về lâm nghiệp. Lực lượng kiểm lâm tăng cường bám nắm địa bàn, kiểm tra thường xuyên, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vụ xâm phạm rừng. Tỉnh tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ chuyển đổi sinh kế cho người dân, khuyến khích mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững nhằm giảm áp lực lên đất rừng. 

Tình trạng phá rừng làm nương hiện nay đáng báo động, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền và ngành chức năng. Bên cạnh các biện pháp quản lý và xử lý vi phạm, điều quan trọng nhất là nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của rừng đối với môi trường và cuộc sống. Khi cộng đồng hiểu rõ giá trị của rừng, kết hợp với chính sách hỗ trợ phù hợp, tình trạng phá rừng mới có thể được kiểm soát hiệu quả, hướng đến phát triển bền vững.