Bản Nà Sự là nơi cư trú, sinh sống của đồng bào dân tộc Thái trắng với hơn 100 hộ dân còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc như: Trang phục, kết cấu nhà sàn, nghề thủ công, lễ tết truyền thống…

Hòa theo nhịp sống hiện đại, nghề thêu, dệt truyền thống của dân tộc Thái trắng Nà Sự dần mai một, ít người làm. Những năm trở lại đây, cùng với việc phát triển du lịch, lấy các nét văn hóa truyền thống làm sản phẩm dịch vụ để phục vụ du khách nên nghề dệt dần được khôi phục, những khung cửi phủ bụi được dọn sạch, tiếng lạch cạch se sợi, dệt vải dưới hiên nhà sàn lại vang lên.

Ông Thùng Văn Quân, Trưởng bản Nà Sự cho biết: Nghề dệt vải có từ lâu đời, phụ nữ trong bản đa số đều biết làm. Trước kia do nhu cầu không lớn, không có đầu ra nên phụ nữ chỉ làm để phục vụ gia đình. Một vài năm trở lại đây, cùng với việc phát triển các homestay và dịch vụ trải nghiệm, bán đồ lưu niệm cho khách du lịch nên nghề dệt dần phục hồi và phát triển. Các đồ vật dụng được làm từ thổ cẩm, sử dụng tại các điểm lưu trú ngủ nghỉ trong bản khiến du khách rất thích thú.

Để có thể làm thành sản phẩm hoàn thiện cần trải qua rất nhiều công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của người phụ nữ. Thông thường bông sau khi được xe thành sợi sẽ bắt đầu nhuộm, màu sắc thuốc nhuộm phụ thuộc vào các nguyên liệu tự nhiên sẵn có. Hoa văn được dệt, thêu trên các sản phẩm thổ cẩm đa dạng như lá cây, quả trám, các loài hoa… gắn bó với đời sống hàng ngày. Việc phối trộn màu sắc cũng cẩn thận, tỉ mỉ, màu sắc hoa văn thổ cẩm người Thái trắng Nà Sự thường được cách điệu với các màu đối lập, tạo sự tương phản rõ nét các chi tiết nhưng hài hòa về tổng thể.

Chị Lèng Thị Chiên, bản Nà Sự chia sẻ: Để tiết kiệm thời gian sợi thường được thu mua sẵn, khi sử dụng tùy thuộc vào sản phẩm sẽ tiến hành nhuộm màu, dệt vải. Thời điểm hiện tại đa số là dệt ga trải giường, vỏ gối, vỏ chăn, túi đeo thổ cẩm. Các sản phẩm được các homestay thu mua phục vụ du khách hoặc bán cho các thương lái ở các tỉnh: Lai Châu, Hà Giang.

Một khung cửi thường rộng gần 40cm, chiều dài giao động từ 50 - 60m. Nếu chú tâm, tập trung làm chỉ mất khoảng 3 tuần là dệt xong, làm tranh thủ lúc nông nhàn thì mất cả tháng. Tùy thuộc vào sản phẩm, mẫu mã, độ khó sẽ quyết định giá cả của thổ cẩm. Thông thường giá ga, gối, vỏ chăn giao động từ 250.000 - 600.000 đồng/sản phẩm.

Chị Thùng Thị Lâm, chủ homestay tại bản Nà Sự cho biết: Việc sử dụng các sản phẩm thu công đáp ứng các nhu cầu ăn, nghỉ, trải nghiệm sẽ tạo không gian văn hóa truyền thống đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái trắng Nà Sự, đem lại trải nghiệm, ấn tượng tốt nhất cho du khách. Cùng với đó việc bán, trưng bày các sản phẩm thổ cẩm, hàng lưu niệm cũng được khách du lịch ưa thích.

Thời điểm hiện tại bản du lịch cộng đồng Nà Sự đang tái thiết các cơ sở vật chất như đường, bãi đỗ xe, khu vui chơi nhằm thu hút phát triển du lịch. Điều này không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của người dân, mà còn tạo tiền đề bảo lưu và phát triển các làng nghề truyền thống.

Bài, ảnh: Trần Nhâm