Thời gian qua, căn cứ điều kiện thực tế và loại hình, diễn biến, phương án ứng phó thiên tai, các địa phương triển khai xây dựng, củng cố lực lượng xung kích PCTT cấp xã theo quy định, đảm bảo tinh gọn, không làm phát sinh bộ máy, tránh hình thức, lãng phí. Đến nay, toàn tỉnh có 129/129 xã, phường, thị trấn đã thành lập và củng cố đội xung kích PCTT, với tổng số hơn 6.500 thành viên. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các địa phương tập huấn kiến thức, kỹ năng và từng bước trang bị công cụ, phương tiện cần thiết để đảm bảo hiệu quả, an toàn cho lực lượng PCTT cấp xã khi tham gia thực thi nhiệm vụ; bố trí ngân sách, quỹ PCTT và huy động các nguồn lực hợp pháp khác đảm bảo chế độ chính sách cho lực lượng xung kích khi thực hiện nhiệm vụ.

Xã Sá Tổng, huyện Mường Chà là một trong những xã thường xuyên phải gánh chịu thiệt hại do thiên tai gây ra. Để góp phần bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho người dân trong mùa mưa lũ, xã Sá Tổng chú trọng xây dựng lực lượng xung kích PCTT, sẵn sàng xử lý các sự cố cũng như ứng phó các tình huống thiên tai xảy ra theo phương châm “4 tại chỗ”. Đội xung kích PCTT được tuyển chọn từ đoàn viên, thanh niên, dân quân, công an… và được tập huấn, hướng dẫn các kỹ năng về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai. Trong thực hiện phương châm “4 tại chỗ”, lực lượng này đóng vai trò nòng cốt, hướng dẫn người dân PCTT, hỗ trợ khắc phục thiệt hại do mưa lũ gây ra.

Theo tổng hợp của Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh, từ đầu năm 2022 đến hết tháng 7, trên địa bàn tỉnh chịu ảnh hưởng của các loại hình thiên tai như: Mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất đá… làm 10 người chết, 4 người bị thương; 509 ngôi nhà bị thiệt hại, hơn 1.000ha lúa, hoa màu bị vùi lấp, ngập úng; trên 1.400 con gia súc, gia cầm bị chết; 18 điểm trường, 3 trạm y tế bị thiệt hại. Mưa lớn còn làm hơn 6.300m đường tỉnh, huyện bị sạt lở hư hỏng... Ước tổng thiệt hại khoảng 93 tỷ đồng. Với sự chủ động của các đơn vị, địa phương, đặc biệt lực lượng xung kích PCTT đã kịp thời khắc phục hậu quả sau thiên tai như hót sụt sạt đường tránh ách tắc giao thông; khôi phục diện tích lúa bị vùi lấp, thiệt hại; di chuyển nhà dân trong vùng nguy cơ thiên tai đến nơi an toàn; hỗ trợ thăm hỏi, động viên gia đình có người bị chết, tìm kiếm người bị mất tích…

Hạn chế hiện nay là lực lượng xung kích PCTT tại các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh hầu hết chưa được đào tạo, huấn luyện bài bản về kỹ năng ứng phó với từng tình huống thiên tai cụ thể nên trong quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn. Ở một số địa phương nhân lực để xây dựng lực lượng xung kích khó khăn, nhiều trường hợp đã được lập danh sách để tham gia công tác PCTT nhưng khi cần huy động thì lại không có mặt tại địa phương. Bên cạnh đó, kinh phí để thực hiện chế độ, chính sách, mua sắm thiết bị PCTT cứu hộ, cứu nạn và dụng cụ bảo hộ cho lực lượng xung kích PCTT còn thiếu.

Để hỗ trợ các địa phương xây dựng lực lượng xung kích theo một mô hình bài bản, thống nhất, phù hợp với điều kiện cụ thể từng vùng, khu vực, Ban chỉ đạo quốc gia về PCTT ban hành tài liệu “Hướng dẫn xây dựng và củng cố Đội xung kích PCTT cấp xã”. Ngành chức năng, chính quyền địa phương tăng cường quán triệt đầy đủ, kịp thời chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn; tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của lực lượng xung kích trong PCTT. Cùng với đó, giải quyết đầy đủ các chế độ, chính sách đối với lực lượng xung kích PCTT; xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn bảo đảm khả năng sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở.