Theo các chuyên gia y tế, việc nhận biết sớm dấu hiệu báo trước của bệnh đột quỵ và can thiệp kịp thời là điều cần thiết để giảm thiểu các di chứng nguy hiểm.

Chăm sóc cho bệnh nhân bị đột quỵ tại Bệnh viện E. Ảnh: Thanh Xuân

Không nghĩ đến khả năng bị đột quỵ

Một ngày trước khi nhập viện, nam bệnh nhân 38 tuổi ở Hà Nội xuất hiện các biểu hiện của cơn thiếu máu não thoáng qua như: Tê yếu một bên tay và chân, đau đầu dữ dội, chóng mặt, giảm thị lực, khó nói… Tuy nhiên, do trước đó nam bệnh nhân này có uống rượu nên nghĩ rằng, các biểu hiện này là say rượu và chỉ cần nghỉ ngơi tại nhà. Đến ngày hôm sau, khi đang điều khiển xe ô tô trên đường, bệnh nhân bất ngờ bị đột quỵ. Khi được đưa đến Khoa Cấp cứu (Bệnh viện E), kết quả xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh sọ não xác định, người bệnh bị đột quỵ nhồi máu não trái.

Tương tự, nữ bệnh nhân (39 tuổi ở Phú Thọ) vào bệnh viện do đau đầu, khó nói, co giật. 5 ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân xuất hiện cơn đau đầu ở vùng trán, thái dương hai bên. Có lúc, bệnh nhân cảm giác chậm chạp hơn bình thường. Thế nhưng, do chủ quan nên khi đang phơi quần áo, bệnh nhân bị ngã xuống đất, mắt mờ, không nói được… Thấy vậy, người nhà lập tức gọi xe cấp cứu đưa bệnh nhân đến Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương. Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán bị đột quỵ nhồi máu não.

Từ những ca bệnh nêu trên, bác sĩ Nguyễn Ngọc Vĩnh Yên (Khoa Cấp cứu, Bệnh viện E) đưa ra cảnh báo, không ít người trẻ chủ quan về sức khỏe của chính bản thân vì nghĩ rằng, mình còn trẻ thì sức khỏe tốt nên không khám sức khỏe, thường bỏ qua các dấu hiệu nhận biết bệnh dẫn đến việc nhập viện muộn và gây khó khăn trong điều trị. Các nguy cơ làm gia tăng đột quỵ ở người trẻ tuổi phải kể đến như thói quen hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, lười vận động, thừa cân, béo phì, thức khuya, stress, căng thẳng trong cuộc sống, công việc…

Ghi nhận tại các bệnh viện, số lượng bệnh nhân dưới 40 tuổi bị đột quỵ tăng 20-25%. Đáng lo là có đến 76% bệnh nhân nhập viện muộn sau 6 giờ khởi phát của bệnh. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu nhận biết sớm của bệnh.

“Các bạn trẻ nghĩ rằng, đột quỵ là bệnh của người già. Do đó, khi xuất hiện những dấu hiệu như: Đau đầu, chóng mặt, nói khó, tê bì nửa người thì nhiều người thường bỏ qua và nghĩ đến các vấn đề sức khỏe khác chứ không phải đột quỵ”, bác sĩ Phạm Văn Cường (Khoa Đột quỵ não, Bệnh viện trung ương Quân đội 108) nói.

Hãy chịu khó lắng nghe cơ thể

Theo Bộ Y tế, tại Việt Nam, tỷ lệ người trẻ và người trung niên bị đột quỵ chiếm đến 1/3 trong tổng số các trường hợp đột quỵ. Tỷ lệ đột quỵ ở nam giới cao gấp 4 lần nữ giới. Đột quỵ là nguyên nhân phổ biến hàng đầu gây ra tàn tật và phổ biến thứ ba gây tử vong tại nước ta. Do đó, các chuyên gia y tế lưu ý, những người trẻ tuổi, nhất là dưới 40 tuổi không nên chủ quan với các triệu chứng như đau đầu kéo dài, đau đầu dữ dội đột ngột, tình trạng chậm chạp bất thường hoặc bất kỳ dấu hiệu nào của rối loạn thần kinh.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Vĩnh Yên nhấn mạnh, các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ có thể xảy ra trước khi khởi phát bệnh khoảng vài giờ hoặc một ngày, một tuần. Những dấu hiệu trước khi đột quỵ hay dấu hiệu cảnh báo đột quỵ có thể xảy ra duy nhất một lần hoặc lặp lại nhiều lần với mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Thời điểm khởi phát bệnh sau khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo thường khó được xác định chính xác. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng bệnh, bệnh nền, sức khỏe tổng thể, thói quen sinh hoạt của người bệnh.

Theo các chuyên gia y tế, nhận biết trước các dấu hiệu đột quỵ là cơ hội giúp chủ động đưa người bệnh đi khám, cứu sống và bảo toàn tối đa chức năng thần kinh và tính mạng. “Giờ vàng” trong cấp cứu đột quỵ được khuyến cáo từ 3 giờ đến 4,5 giờ đầu khởi phát bệnh. Cấp cứu đột quỵ trong thời gian “vàng” có vai trò quan trọng trong cứu sống người bệnh, giúp hạn chế tối đa các biến chứng. Thời gian cấp cứu càng lâu, hệ thần kinh càng bị tổn hại nhiều, gây hậu quả nghiêm trọng dẫn đến người bệnh lâu phục hồi, thậm chí không thể phục hồi, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Để bảo vệ sức khỏe, bác sĩ Nguyễn Ngọc Vĩnh Yên khuyến cáo, mỗi người nên chủ động phòng tránh ngay cả khi chưa xuất hiện các dấu hiệu của bệnh bằng cách tự nâng cao nhận thức về đột quỵ, nhận diện triệu chứng, chịu khó lắng nghe cơ thể. Khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào bất thường cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín có đủ điều kiện điều trị đột quỵ nhằm đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, tránh được những biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, mỗi người cần có lối sống lành mạnh, bỏ thuốc lá và rượu bia, hạn chế thức khuya, giảm stress, tăng cường luyện tập thể dục, thể thao… và đi khám định kỳ để phát hiện sớm nhất các triệu chứng của bệnh.