Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam - Nhân tố quyết định xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “tinh, gọn, mạnh” trong tình hình mới

QĐND Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp tổ chức, xây dựng, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện; là Quân đội của dân, do dân, vì dân, mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc. Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Quân đội là nguyên tắc bất biến, nhất quán, xuyên suốt tiến trình cách mạng Việt Nam; nhân tố quyết định mọi thắng lợi, bảo đảm cho Quân đội ngày càng trưởng thành, lớn mạnh. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quân đội luôn giữ vững bản chất Quân đội cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân, kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng; vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức; trở thành lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả.

Quân đoàn 12 và các lực lượng thực hành diễn tập ĐT-23, tháng 12-2023.

Trong điều kiện cách mạng mới, trước tình hình thế giới, khu vực và trong nước bên cạnh những thuận lợi cơ bản cũng có nhiều diễn biến phức tạp, chúng ta đã coi trọng củng cố, tăng cường sức mạnh quốc phòng, xây dựng QĐND Việt Nam “tinh, gọn, mạnh”. Đây là nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2020-2025 tầm nhìn 2030 của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; trong đó, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam-nhân tố quyết định, được thể hiện trên những nội dung sau:

Thứ nhất, Đảng đề ra chủ trương, định hướng đúng đắn về xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh” trong tình hình mới.

Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Xây dựng QĐND, Công an nhân dân (CAND) cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội, Công an “tinh, gọn, mạnh”, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng QĐND, CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Đây là chủ trương, định hướng đúng đắn của Đảng trong xây dựng Quân đội; trong đó, chia thành hai giai đoạn: 2021-2025 và 2025-2030. Mỗi giai đoạn có mục tiêu, yêu cầu riêng nhưng gắn kết chặt chẽ với nhau, giai đoạn trước là tiền đề của giai đoạn sau và ngược lại, giai đoạn sau là kết quả tổng hợp, tiếp nối giai đoạn trước. Trọng tâm của xây dựng Quân đội từ năm 2021-2025 là xây dựng tổ chức Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Để triển khai thực hiện chủ trương trên, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 17-1-2022 về “Tổ chức QĐND Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo”; Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 26-1-2022 về “Đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo”; Quân ủy Trung ương ban hành Nghị quyết số 230-NQ/QUTW ngày 2-4-2022 về “Lãnh đạo thực hiện tổ chức QĐND Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo”. Đây là những chủ trương, định hướng đúng đắn của Đảng về xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh” trong tình hình mới.

Thứ hai, Đảng chỉ đạo quá trình xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh” chặt chẽ, kiên quyết, kiên trì, có lộ trình, bước đi thích hợp, không chủ quan, nóng vội.

Xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh” là vấn đề rất lớn, rất hệ trọng, liên quan đến công tác tư tưởng, công tác chính sách; do đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo: “Quá trình thực hiện phải chặt chẽ, kiên quyết, kiên trì, có lộ trình, bước đi thích hợp, không chủ quan, nóng vội; phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác chính sách. Kịp thời phát hiện, giải quyết các vấn đề phát sinh, không làm ảnh hưởng đến những mặt công tác khác. Quản lý tốt cơ sở vật chất, tài sản, vật tư, trang thiết bị; chống thất thoát, lãng phí, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Triển khai xây dựng đồng bộ các quy định về chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm mọi mặt hoạt động của các đơn vị được điều chỉnh nhịp nhàng, hiệu quả. Sau điều chỉnh, sáp nhập, toàn quân phải giữ vững được sự ổn định; sức mạnh chiến đấu phải mạnh lên, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ”.

Quán triệt tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, cấp ủy, tổ chức đảng, người chỉ huy các cấp trong toàn quân đã và đang làm tốt việc rà soát, điều chỉnh, kiện toàn tổ chức, biên chế, bảo đảm trang bị phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện có và nghệ thuật quân sự Việt Nam trong điều kiện mới. Chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án tổ chức QĐND Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo. Về tổ chức, chỉ đạo tiến hành điều chỉnh tổ chức từ cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng đến các cơ quan, đơn vị cấp chiến dịch, chiến thuật. Điều chỉnh thế bố trí lực lượng để đáp ứng nhiệm vụ trên cả 5 môi trường tác chiến (trên không, trên bộ, trên biển, không gian mạng, không gian vũ trụ). Trong đó, chú trọng chỉ đạo việc giải thể, sáp nhập, điều chuyển một số cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng; điều chỉnh và tổ chức lại các đơn vị thuộc khối quân khu, quân chủng, quân đoàn, binh chủng; khối học viện, nhà trường; khối viện, trung tâm nghiên cứu; khối kho hậu cần-kỹ thuật; khối doanh nghiệp quốc phòng... Về quân số, trên cơ sở của Luật Quốc phòng về tổng quân số, chỉ đạo tiến hành điều chỉnh cơ cấu quân số theo hướng nâng tỷ lệ thành phần hưởng lương để đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng và làm chủ vũ khí, trang bị mới, hiện đại...

Lãnh đạo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cùng các đại biểu chúc mừng Quân đoàn 12 tại Lễ công bố quyết định thành lập Quân đoàn (ngày 2-12-2023).

Đối với khối cơ quan cấp chiến dịch, chiến lược, tập trung rà soát, điều chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng giảm đầu mối trung gian và quân số phục vụ, bảo đảm; bổ sung chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, khắc phục sự chồng chéo để tăng cường quân số cho các đơn vị thành lập mới, đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện trên các địa bàn chiến lược, biên giới, biển, đảo. Đối với khối đơn vị chiến đấu, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị để điều chỉnh tổ chức theo hướng tăng cường sức mạnh chiến đấu, khả năng cơ động. Sắp xếp lại các nhà máy sản xuất, cơ sở sản xuất quốc phòng và điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, biên chế các nhà trường Quân đội phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ. Quá trình rà soát, điều chỉnh bảo đảm tính khách quan, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, theo hướng có giảm, có tăng trên cơ sở yêu cầu, nhiệm vụ của từng loại hình cơ quan, đơn vị và lực lượng. Đây là mục tiêu có ý nghĩa rất quan trọng, tạo tiền đề, cơ sở vững chắc để đến năm 2030 phấn đấu xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Thứ ba, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhiệm vụ xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh” bước đầu đạt được những kết quả quan trọng.

Sau khi kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trước yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới, Đảng đã lãnh đạo thực hiện điều chỉnh lớn về tổ chức, lực lượng Quân đội, từ 11 quân khu và 2 bộ tư lệnh thành phố rút gọn lại thành 8 quân khu. Đặc biệt, sau chiến tranh bảo vệ biên giới, Quân đội đã giải thể một số quân đoàn trong quân khu, đặc khu Quảng Ninh; một số sư đoàn đủ quân trở thành sư đoàn khung thường trực; năm 2008, tổ chức lại Quân khu Thủ đô thành Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội. Về số lượng, thực hiện giảm đáng kể quân số, bảo đảm duy trì số quân hợp lý, theo hướng “tinh, gọn, mạnh”.

Phát huy những thành tựu đạt được trong điều chỉnh tổ chức, lực lượng, tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, trực tiếp là đường lối xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cũng như yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”.

Từ năm 2016 đến nay, Quân đội đã tích cực nghiên cứu tinh giản tổ chức, biên chế theo hướng "tinh, gọn, mạnh", phù hợp với thực tiễn đất nước và yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng; tăng cường lực lượng bảo vệ biên giới, biển, đảo và lực lượng, đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu. Các cơ sở sản xuất, sửa chữa, công nghiệp quốc phòng, đoàn kinh tế-quốc phòng được điều chỉnh hợp lý, giảm bớt các tổ chức trung gian, từng bước khắc phục sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ. Các đơn vị dự bị động viên, phương tiện kỹ thuật được tổ chức, sắp xếp đủ 100% số đầu mối đơn vị theo quy định. Đã triển khai quyết liệt, đồng bộ và hoàn thành tốt nhiệm vụ trọng tâm năm 2022-“Năm triển khai kế hoạch điều chỉnh lực lượng”; xây dựng, ban hành bộ tiêu chí QĐND Việt Nam hiện đại trong tình hình mới; các giải pháp xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; tiếp tục điều chỉnh tổ chức, biên chế Quân đội theo hướng “tinh, gọn, mạnh” theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Tổ chức QĐND Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo”.

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị và chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xác định chủ đề của năm 2023 là “Năm điều chỉnh tổ chức lực lượng” với mục tiêu cụ thể là triển khai nghiêm túc, chặt chẽ Nghị quyết số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) và Nghị quyết số 230-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về tổ chức Quân đội giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo. Dưới sự chỉ đạo chặt chẽ, kịp thời của Đảng, trực tiếp là sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, bước đầu đạt được một số kết quả quan trọng; bảo đảm sự cân đối, tương đối đồng bộ giữa các quân chủng, binh chủng, giữa cơ quan và đơn vị, giữa lực lượng thường trực và lực lượng dự bị động viên. Đặc biệt, chú trọng xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, bảo đảm cho Quân đội luôn tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu ở các đơn vị; đẩy mạnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng huấn luyện-đào tạo ở các học viện, nhà trường Quân đội theo phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”.

Công nghiệp quốc phòng từng bước phát triển theo hướng hiện đại, lưỡng dụng, đáp ứng một phần nhu cầu vũ khí, trang bị kỹ thuật cho lực lượng vũ trang và góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong đó, nghiên cứu, thiết kế, làm chủ công nghệ chế tạo và sản xuất được một số loại vũ khí chiến lược cần thiết cho phòng thủ đất nước; từng bước bảo đảm đủ số lượng, nâng cao chất lượng, đáp ứng kịp thời vũ khí, trang bị kỹ thuật cho các đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ biển, đảo... 

Xây dựng QĐND Việt Nam “tinh, gọn, mạnh”, tiến lên hiện đại là chủ trương lớn, đúng đắn, nhất quán, thể hiện tầm nhìn, tư duy chiến lược của Đảng và Nhà nước ta. Đây là yêu cầu vừa mang tính cấp thiết trước mắt, vừa mang tính cơ bản lâu dài; là giải pháp nền tảng để xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, bảo đảm cho Quân đội ta luôn là công cụ bạo lực sắc bén của Đảng và Nhà nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

 Thượng tướng TRỊNH VĂN QUYẾT,

Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam