Tăng chất lượng đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi

Giờ thực hành của học sinh Trường trung học phổ thông Phùng Khắc Khoan - Thạch Thất (Hà Nội).

Yếu tố tạo nên thành công trong công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi bên cạnh sự nỗ lực của học sinh, còn có sự quan tâm, đầu tư, hỗ trợ kịp thời của ngành giáo dục và chính quyền các cấp.

Tạo sự lan tỏa từ trường chuyên

Ngành giáo dục Hải Phòng luôn chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi, và thành quả là trong nhiều năm liên tục, địa phương này đều có học sinh đạt thành tích cao tại các kỳ thi. Chỉ tính riêng năm 2023, Hải Phòng có ba học sinh dự thi Olympic Toán và Vật lý quốc tế thì cả ba em đều đoạt huy chương, gồm một Huy chương vàng và hai Huy chương bạc.

Trường trung học phổ thông chuyên Trần Phú là lá cờ đầu, trong 25 năm gần đây đều có học sinh đoạt giải quốc gia, quốc tế; 21 năm liên tục trường có học sinh đoạt giải quốc tế, trong đó có bộ môn chín năm liên tục có học sinh đoạt giải quốc tế.

Cô giáo Nguyễn Thúy Nga, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, trường luôn quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất trong công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi. Ðể duy trì và đạt được thành tích đáng tự hào này, trường liên tục đổi mới phương pháp, hình thức dạy học và kiểm tra, đánh giá; chú trọng rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học, tự nghiên cứu tài liệu, sách giáo khoa để tiếp nhận và vận dụng kiến thức mới thông qua giải quyết nhiệm vụ học tập đặt ra trong bài học. Ðồng thời, dành nhiều thời gian trên lớp cho học sinh luyện tập, thực hành, trình bày, thảo luận, bảo vệ kết quả học tập của mình; giáo viên tổng hợp, nhận xét, đánh giá, kết luận để học sinh tiếp nhận và vận dụng. Bên cạnh đó, các tổ, nhóm chuyên môn xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phù hợp kế hoạch giáo dục từng môn học, hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh…

Tại Hà Nội, bên cạnh việc quan tâm, đầu tư đối với các trường trung học phổ thông chuyên, ngành giáo dục Thủ đô quan tâm, hỗ trợ để các trường công lập trên địa bàn có điều kiện thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi. Vì vậy, những năm gần đây, một số trường trung học phổ thông ở huyện ngoại thành như: Phùng Khắc Khoan-Thạch Thất (huyện Thạch Thất), Minh Quang (huyện Ba Vì), mặc dù điểm đầu vào lớp 10 thuộc tốp thấp nhất, nhưng đã có một số học sinh tham dự kỳ thi cấp quốc gia và đoạt giải.

Học sinh Ðỗ Chí Tiến, học sinh lớp 12 A2, Trường trung học phổ thông Minh Quang vừa vinh dự là một trong những học sinh ở ngoại thành Hà Nội tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia môn Ðịa lý. Mặc dù chưa có kết quả chính thức, nhưng theo đánh giá của lãnh đạo trường, với sự cố gắng, học đâu chắc đó, khả năng Tiến sẽ đạt kết quả cao tại kỳ thi này. Tiến chia sẻ, những ngày chuẩn bị kỳ thi em đã xa gia đình hơn hai tháng để ôn luyện tại Trường trung học phổ thông chuyên Hà Nội-Amsterdam. Xa nhà, mọi thứ đều bỡ ngỡ nhưng em luôn quyết tâm thi tốt.

Cô giáo Ðinh Thị Hồng Như, Phó Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông Minh Quang chia sẻ, từ năm lớp 8, Tiến đã yêu thích môn học Ðịa lý và đạt nhiều thành tích như: Năm học lớp 9, đoạt giải nhì cấp huyện, giải nhì cấp thành phố; lớp 10 đoạt giải nhì cấp trường; lớp 11 đoạt giải nhất cấp trường, giải nhì cấp cụm, giải nhì cấp thành phố; lớp 12 giải nhì cấp thành phố và được lựa chọn thi học sinh giỏi cấp quốc gia. Ðáng chú ý, năm học 2022-2023 và năm học 2023-2024, Trường trung học phổ thông Minh Quang đều có học sinh đoạt giải nhì, giải khuyến khích môn Ðịa lý, Ngữ văn, Lịch sử, Sinh học cấp thành phố. Ðặc biệt, năm học 2023-2024, trường có học sinh Ðỗ Chí Tiến vinh dự được tham gia đội tuyển dự thi học sinh giỏi cấp quốc gia.

Tại Trường trung học phổ thông Phùng Khắc Khoan-Thạch Thất, thầy giáo Nghiêm Hồng Trung, Hiệu trưởng nhà trường vui mừng cho biết, nhờ sự quan tâm, đổi mới cách dạy, sự nỗ lực của học sinh, một số năm gần đây, trường đều có học sinh tham dự và đoạt giải kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia. Năm học này, trường có một học sinh tham dự kỳ thi cấp quốc gia môn Vật lý.

Quan tâm và đầu tư đúng hướng

Hà Nội nhiều năm liền dẫn đầu cả nước trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia, quốc tế và kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Năm học 2022-2023, Thủ đô có 141 học sinh đạt giải, tăng 16 giải so với năm học trước; năm học 2023-2024, dù mới đi được nửa chặng đường nhưng cũng đã có sáu học sinh đoạt giải quốc tế với ba Huy chương bạc, hai Huy chương đồng và một giải khuyến khích.

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo Trần Thế Cương, có kết quả này là do thành phố có bước chuyển mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và của chính mỗi trường học trên địa bàn. Ðể duy trì kết quả bền vững, thành phố sẽ tiếp tục duy trì các giải pháp nâng cao chất lượng, nhất là giáo dục mũi nhọn. Sở Giáo dục và Ðào tạo Hà Nội tiếp tục đề xuất Bộ Giáo dục và Ðào tạo chính sách cộng điểm trong tuyển sinh vào lớp 10 cho học sinh lớp 9 đoạt giải chính thức trong kỳ thi học sinh giỏi thành phố; có hình thức khen thưởng kịp thời đối với học sinh đoạt giải và giáo viên có học sinh đoạt giải…

Theo Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo Hải Phòng Ðỗ Văn Lợi, những năm qua, ngành giáo dục đặc biệt quan tâm và đầu tư đúng hướng công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi. Trong đó, đã tham mưu lãnh đạo thành phố xây dựng các trường trọng điểm ở các quận, huyện để tạo nguồn cho trường chuyên; bồi dưỡng, tuyển chọn giáo viên có năng lực công tác ở những trường có thể phát huy được hết khả năng, thế mạnh. Không chỉ vậy, Hải Phòng thường xuyên tổ chức thi tuyển giáo viên không chỉ ở địa phương mà cả thầy, cô giáo ở các tỉnh, thành phố khác vào Trường trung học phổ thông chuyên Trần Phú. Thành phố xây dựng nghị quyết về công tác phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ thầy, cô giáo có thành tích cao trong công tác đào tạo học sinh giỏi quốc gia, quốc tế. Với sự nỗ lực của các thầy, cô giáo, sự quan tâm của thành phố, của ngành giáo dục, cho nên kết quả có được là sự tổng hợp của nhiều yếu tố.

Hiện nay, Hải phòng có nhiều cơ chế, chính sách cho ngành giáo dục như: Hỗ trợ 100% học phí đối với học sinh mầm non, phổ thông; học sinh đoạt giải nhất cấp quốc gia được thưởng 50 triệu đồng, giải nhì 40 triệu đồng; Huy chương vàng quốc tế thưởng 500 triệu đồng, Huy chương bạc 400 triệu đồng, Huy chương đồng 300 triệu đồng. Các thầy giáo, cô giáo trực tiếp hướng dẫn, ôn luyện được thưởng bằng 50% số tiền mà học sinh đoạt giải... Qua thi tuyển, những giáo viên được tuyển vào trường chuyên thành phố hỗ trợ ban đầu 300 triệu đồng để bảo đảm cuộc sống cho nên ngày càng thu hút được nhiều giáo viên dạy giỏi…

Theo Bộ Giáo dục và Ðào tạo, 5 năm gần đây, kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia được tổ chức hằng năm đã được đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả. Kết quả thi phản ánh đúng chất lượng thực tế về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của các địa phương, đơn vị trên phạm vi toàn quốc, góp phần nâng cao thành tích của các đội tuyển học sinh giỏi Việt Nam dự thi Olympic khu vực và quốc tế. Công tác tổ chức thi và kết quả đạt được đã tác động mạnh mẽ đến phong trào thi đua dạy tốt, học tốt của các trường phổ thông, nhất là các trường trung học phổ thông chuyên, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Ðào tạo Ngô Thị Minh cho biết, các đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic khu vực và quốc tế đều đạt kết quả cao, giữ ổn định trong nhiều năm. Một số đội tuyển có xếp thứ hạng cao trong các kỳ thi như: Ðội tuyển Toán, Hóa học, Vật lý và Tin học. Nhiều học sinh xuất sắc đoạt hai Huy chương vàng trong hai năm liền dự thi hoặc đạt điểm cao nhất (thủ khoa). Thành tích của các đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic quốc tế và khu vực liên tục có những chuyển biến, tiến bộ theo hướng năm sau cao hơn năm trước. Ðiều đó đã khẳng định chính sách đúng đắn trong phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi suốt nhiều năm qua.

Năm 2023, Việt Nam có bảy đoàn học sinh tham dự Olympic khu vực và quốc tế (gồm 36 lượt học sinh tham gia) thì đoạt tám Huy chương vàng, 12 Huy chương bạc, 12 Huy chương đồng và bốn Bằng khen; tiếp tục giữ thành tích trong tốp 10 quốc gia đạt kết quả cao nhất.

(Nguồn Bộ Giáo dục và Ðào tạo)