Kiềm chế một cuộc xung đột leo thang ở Trung Đông

Israel và Mỹ đã cáo buộc Tổ chức vũ trang Hồi giáo Hezbollah thực hiện cuộc tấn công vào làng Majdal Shams tại Cao nguyên Golan hôm 27-7. Nội các an ninh của Israel đã tổ chức một cuộc họp kéo dài một ngày sau đó và trao quyền cho Chính phủ Thủ tướng Benjamin Netanyahu để quyết định về tính chất và thời điểm đáp trả Hezbollah. Hôm 28-7, trong chuyến thăm Majdal Shams, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant đã thề sẽ "đánh mạnh vào kẻ thù", làm dấy lên nỗi lo ngại rằng cuộc chiến ở Gaza có thể lan rộng.

Trong khi đó, Iran đã cảnh báo Israel rằng bất kỳ "cuộc phiêu lưu" quân sự mới nào ở Lebanon đều có thể dẫn đến "hậu quả không lường trước được".

Thật vậy, những người quan sát khu vực lo ngại, bất kỳ hành động trả đũa lớn nào đối với cuộc tấn công của Israel thậm chí có thể lôi kéo những người Iran ủng hộ Hezbollah vào cuộc chiến.

Tuy nhiên, ngày 29-7, hai quan chức Israel tiết lộ trên Reuters rằng, Tel Aviv muốn gây tổn hại cho Hezbollah nhưng không muốn kéo Trung Đông vào một cuộc chiến rộng lớn và tàn khốc. "Ước tính là phản ứng này sẽ không dẫn đến một cuộc chiến tranh toàn diện. Điều đó không nằm trong lợi ích của chúng tôi vào thời điểm này", nguồn tin ngoại giao cho biết. Do đó, theo các quan chức này, phản ứng của Israel sẽ "hạn chế đáng kể". Và hành động đáp trả đầu tiên của Israel là cuộc đột kích sáng 29-7 ở miền Nam Lebanon khiến hai chiến binh Hezbollah thiệt mạng và 3 dân thường bị thương.

Trên thực tế, Hezbollah có hỏa lực vượt trội hơn nhiều so với phong trào Hồi giáo Hamas, thế nên các nhà phân tích cho rằng, việc châm ngòi cho một cuộc chiến tranh ở phía Bắc Israel trong khi nước này đang tham gia vào Gaza sẽ gây quá tải cho lực lượng quân đội.

Một nhà ngoại giao giấu tên dự đoán, Israel sẽ giữ hành động trả đũa trong ranh giới không dẫn đến một cuộc chiến toàn diện, tương tự như cuộc không kích giữa Iran và Israel hồi đầu năm nay, sau khi Tel Aviv tấn công một tòa nhà lãnh sự quán Iran ở Syria. “Rõ ràng là họ (Israel) muốn đưa ra lập trường nhưng không dẫn đến xung đột tổng thể. Chắc chắn sẽ có hành động trả đũa nhưng chỉ mang tính tượng trưng”, nhà ngoại giao này cho biết.

Tiến sĩ Joseph A. Kéchichian, thành viên cấp cao tại Trung tâm King Faisal ở Riyadh (Saudi Arabia) tin rằng, khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh toàn diện giữa Israel và Hezbollah là "tương đối nhỏ".

Điều này là do cả yếu tố chính trị và quân sự. “Ở trong nước, Thủ tướng Netanyahu đang bất đồng với liên minh của mình, và trong khi các cuộc thăm dò ý kiến gần đây ủng hộ các chính sách của ông, một bộ phận lớn dân chúng lại phản đối. Về mặt quân sự, một cuộc chiến ở Nam Lebanon sẽ không giống với các cuộc tấn công ở Dải Gaza. Hezbollah là một đội quân thực sự, được trang bị vũ khí sát thương hạng nặng và quyết tâm tấn công sâu vào Israel”, Tiến sĩ Kéchichian nhận định.

Trong khi đó, lực lượng Hezbollah khẳng định không liên quan đến vụ tấn công Cao nguyên Golan. Một quan chức giấu tên của Lebanon tiết lộ với Hãng tin AP rằng, lập trường của Hezbollah vẫn không thay đổi và nhóm này không muốn một cuộc chiến tranh toàn diện với Israel. Tuy nhiên, trong trường hợp chiến tranh nổ ra, họ sẽ dồn toàn lực chiến đấu. Vì vậy, ngày 28-7, Hezbollah đã bắt đầu di chuyển một số "tên lửa dẫn đường chính xác thông minh" để sử dụng trong trường hợp cần thiết.

Israel và Hezbollah đã bắn tên lửa vào nhau gần như hằng ngày kể từ khi Hamas tấn công Israel từ ngày 7-10 năm ngoái, và những cuộc giao tranh ngày càng trở nên bất ổn. Hezbollah, đồng minh của phong trào Hamas, cho biết, chiến dịch tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào Israel chỉ ngừng lại khi cuộc tấn công của Tel Aviv vào Gaza dừng lại.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, sự kiểm soát của cả hai bên đều không phải là sự bảo đảm an toàn nhất. Con đường giảm leo thang hiệu quả nhất là một lệnh ngừng bắn ở Gaza. Cùng với đó, các bên liên quan cần nỗ lực để kiềm chế và ngăn chặn một cuộc chiến tranh tổng lực có thể gây thảm họa nghiêm trọng cho khu vực Trung Đông.