Nguy cơ ô nhiễm rác thải sinh hoạt tại Mường Ảng

Có mặt tại lò đốt rác bản Noong Háng, xã Ẳng Cang những ngày cuối tháng 9, chúng tôi chứng kiến rác thải sinh hoạt được đổ ngổn ngang, chất đầy sườn đồi. Mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, ruồi bọ bâu kín bề mặt trông rất mất vệ sinh và ô nhiễm môi trường. Theo ý kiến của nhiều hộ dân trong bản Noong Háng, từ khi đặt lò đốt rác của huyện ở gần khu vực bản đã ảnh hưởng lớn tới đời sống người dân về vấn đề vệ sinh môi trường, ô nhiễm không khí.

Ông Cà Văn Ðịnh, Trưởng bản Noong Háng cho biết: Vài năm trở lại đây, từ khi có lò đốt rác đặt gần bản, mùi hôi thối rất khó chịu, ruồi nhặng nhiều. Do công nhân tổ đốt rác làm việc không đến nơi, đến chốn, mỗi hôm chỉ lên đốt một lúc rồi về, còn lại đổ rác ra ngoài. Rác không đốt, lâu ngày chất thành đống, ruồi, nhặng bay về nhà dân quá nhiều. Trong các cuộc họp bản, xã đã nhiều lần người dân có ý kiến nhưng tình trạng này vẫn diễn ra. Tôi cũng đã kiến nghị cấp thuốc phun khử ruồi muỗi, nhưng chỉ được cho vài lọ/năm không đủ phân chia cho người dân trong bản phun. Theo tôi được biết đúng quy trình phải thực hiện phân loại rác, các loại rác như: Vỏ dưa, rau củ quả thối không đốt được thì để ủ phân, còn túi giấy bóng, chất rắn phải đốt. Việc đổ trực tiếp ra môi trường, không chỉ gây ô nhiễm không khí, về lâu dài còn có nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân. Hiện nay, cả bản Noong Háng có 139 hộ, thì có trên 30 hộ gần khu vực lò đốt rác bị ảnh hưởng trực tiếp.

Theo thống kê năm 2022, tổng khối lượng rác thải sinh hoạt đô thị phát sinh trên địa bàn thị trấn Mường Ảng khoảng 1.095 tấn, tương đương khoảng 3 tấn/ngày; khối lượng rác thải sinh hoạt nông thôn phát sinh trên địa bàn các xã khoảng 9.380,5 tấn tương đương khoảng 25,7 tấn/ngày. Tổng khối lượng chất thải sinh hoạt được thu gom, vận chuyển và xử lý trên địa bàn các xã, thị trấn khoảng 4.855,5 tấn/năm tương đương khoảng 13,3 tấn/ngày. Trong đó, chỉ tính riêng khu vực thị trấn Mường Ảng khối lượng chất thải sinh hoạt được thu gom, vận chuyển và xử lý 1.023,66 tấn/năm (2,8 tấn/ngày); khu vực các xã khối lượng chất thải sinh hoạt được thu gom, vận chuyển và xử lý 3832,5 tấn/năm (10,5 tấn/ngày).

Ðầu tư lò đốt công suất nhỏ là giải pháp tình thế, góp phần giải quyết nhanh chóng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên địa bàn, đặc biệt ở khu vực nông thôn. Hiện nay, trên địa bàn huyện Mường Ảng có 1 lò đốt rác tại bản Noong Háng, xã Ẳng Cang với công suất 5 tấn/ngày đêm, thực hiện việc xử lý rác thải của khu vực thị trấn Mường Ảng và một phần của các xã Ẳng Nưa, Ẳng Cang, Ẳng Tở. Ðơn vị thu gom là Công ty Cổ phần Môi trường đô thị và xây dựng tỉnh Ðiện Biên. Rác thải sinh hoạt đang được xử lý bằng hai hình thức chủ yếu: Tại khu vực thị trấn và một phần của các xã: Ẳng Nưa, Ẳng Cang và Ẳng Tở thì vận chuyển về lò đốt rác thải để xử lý; các xã còn lại sử dụng hố chôn lấp hoặc đốt tại hộ gia đình theo hướng dẫn của chính quyền địa phương như các xã: Mường Ðăng, Ngối Cáy, Xuân Lao, Nặm Lịch, Mường Lạn. Xã Búng Lao thu gom xử lý chất thải sinh hoạt theo hình thức tập trung tại các điểm và đổ thải tại khu quy hoạch bãi rác của xã.

Ông Lò Văn Thăng, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mường Ảng cho biết: Hiện nay, đa phần các xã chưa có điểm tập trung xử lý rác mặc dù đã được quy hoạch theo chương trình xây dựng Nông thôn mới. Trên địa bàn huyện có 1 lò đốt công suất nhỏ, không có hệ thống xử lý khí thải và trên ống khói không có điểm lấy mẫu khí thải. Phương tiện thu gom còn thô sơ, lạc hậu, chưa bố trí đầy đủ phương tiện thu gom. Lò đốt rác tại địa phương chưa đáp ứng đủ yêu cầu về bảo vệ môi trường, chưa được đầu tư đầy đủ các công trình phụ trợ như: Nhà phơi rác, hệ thống xử lý nước rác, chôn lấp chất thải trơ hoặc tro xỉ, phun chế phẩm diệt côn trùng… nên còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường khu vực xung quanh, đặc biệt là mùi và khí thải.

Hiện nay UBND huyện Mường Ảng đã tiến hành khảo sát vị trí, địa điểm, lập quy hoạch tổng mặt bằng và lập báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng công trình đầu tư khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt cho toàn huyện. Ðịa điểm thực hiện tại bản Pá Sáng, xã Búng Lao với công suất dự tính là 2 tấn/giờ. Phấn đấu đến hết năm 2023 hoàn thiện các thủ tục đầu tư, năm 2024 triển khai thi công xây dựng.