Giữ trong tim nỗi nhớ Điện Biên

Luông Pha Băng nằm ở phía Bắc của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, cách trung tâm TP. Điện Biên Phủ khoảng 500km. Để đến được đó, nếu đi ô tô đoàn công tác phải di chuyển non một ngày trời. Còn nếu đi ô tô đến tỉnh U Đôm Xay - cách TP. Điện Biên Phủ 200km rồi di chuyển bằng tàu điện cao tốc thì thời gian sẽ ngắn hơn rất nhiều. Vừa tới khách sạn ở Luông Pha Băng, Danuta Vethpunya - cô bạn lâu năm của tôi đã tới đón. Còn nhớ cách đây 12 năm, khi học lớp K1CĐA2, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên, cô gái nhỏ nhắn, xinh xắn, nước da trắng ngần này thường được gọi bằng tên tiếng Việt là Đà Nụ Tà hoặc Tun cho thân mật. Hiện nay, Tà đang công tác tại Sở Ngoại vụ tỉnh Luông Pha Băng và có rất nhiều dịp được trở lại Điện Biên trong vai trò phiên dịch.

Đà Nụ Tà có một nửa dòng máu Việt, mẹ là người gốc Thanh Hóa. Gia đình nhà ngoại cô vẫn có thể hiểu và giao tiếp bằng tiếng Việt. Bởi vậy, khi mới sang Điện Biên học tiếng tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh, Tà là một trong những học sinh nổi trội nhất lớp. Nhắc lại ngày mới sang Điện Biên, Tà kể: “Em sang Điện Biên năm 2007, lúc đó mới 17 tuổi. Lần đầu tiên xa gia đình sang một môi trường mới hết sức lạ lẫm. May sao có những người thầy, người cô dìu dắt, giúp đỡ em. Anh còn nhớ cô Huệ nấu ăn tại bếp Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên không? Cô coi em như con gái, dạy em nấu ăn các món Việt Nam, quan tâm, chăm sóc lúc em đau ốm… Bây giờ, em vẫn không thể nào quên được. Mỗi lần sang Điện Biên công tác, bận mấy em cũng đến thăm cô…”.

Quen biết nhau đã nhiều năm, tôi biết hoàn cảnh của Tà. Mẹ không may mất sớm, lại xa gia đình từ lúc mới trưởng thành. Thế nên, sự quan tâm của những người thầy, cô tại trường, những người bạn Việt Nam và đặc biệt là cô Huệ như lời Tà kể là sự động viên tinh thần rất lớn. Với cô gái Lào này, cô Huệ như người mẹ thứ hai ở Việt Nam. Và có lẽ, mảnh đất Điện Biên cũng được Tà coi là quê hương thứ hai để mỗi lần nhắc đến lại bồi hồi, thương nhớ. Để qua đi phút giây xúc động, tôi “đánh lạc hướng” hỏi Tà: Dạo này em còn gặp các bạn học cùng lớp, cùng khóa ngày xưa không? Thoáng chút ngập ngừng, Tà trả lời: Cũng ít thôi anh ạ! Các bạn học khóa ngày xưa giờ sinh sống rải rác các tỉnh Bắc Lào. Ở Luông Pha Băng chỉ có mấy bạn thôi. Công việc bận rộn, cuộc sống gia đình nên chúng em ít có thời gian gặp nhau. Nhưng lần nào gặp nhau là cũng nấu món Việt Nam, ôn lại chuyện thời còn đi học. Vui lắm! Hay ngày mai em mời các bạn đến nhà để anh gặp nhé?

Y lời hẹn, tôi đến ngôi nhà nhỏ nhưng ấm cúng của Tà, nằm cách trung tâm thành phố Luông Pha Băng khoảng 7km. Ngay trước hiên nhà là một khoảng sân rộng nơi Tà và một vài người bạn đang chế biến món ăn. Chỉ cần nhìn thoáng qua là tôi biết hôm nay, dù ở nước bạn xa xôi nhưng chắc chắn được thưởng thức món Việt Nam đặc trưng: Nem rán cuộn rau sống. Món ăn quen thuộc thì nhận ra nhưng những người bạn khác thì phải một lúc sau, khi Tà giới thiệu thì tôi mới ồ lên kinh ngạc. Những gương mặt quen thuộc 12 năm trước nay đã thay đổi rất nhiều, ai cũng trưởng thành, chín chắn hơn. 12 năm gặp lại, ai nấy đều vui vẻ, chuyện trò rôm rả. Và để hồi ức trở lại đủ đầy hơn, cô bạn Saymani còn tinh nghịch, lấy điện thoại mở lại những bài nhạc Việt rất thịnh hành trong thập niên đầu của thế kỷ XX…

Nhạc lên, bia mở, bữa tiệc hội ngộ khai màn. Uống cạn một hơi ly bia Lào mát lạnh, đậm đà tình cảm của những người bạn cũ, tôi quay sang hỏi Nọy - tên thật là Sangvan Khounmany, học lớp K1CĐA1, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên năm xưa: Bạn còn nhớ gì về Điện Biên không? Cô gái nhỏ nhắn hiện đang làm việc tại Ngân hàng Thương mại ngoại thương Lào tâm sự: “Nhớ Điện Biên lắm chứ! Cả thanh xuân của mình ở đấy. Cả ông xã bây giờ cũng từng học tại Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên. Quen nhau, yêu nhau từ ngày còn ở bên đó cơ. Thế mà ra trường từ 2011, phải đến năm 2017 mới được quay lại thăm Điện Biên. Dịp gần đây nhất là Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023, cả gia đình vừa sang Điện Biên đón năm mới cùng gia đình một người bạn thân thiết của bố chồng mình. Tết Việt Nam vui lắm, người dân Điện Biên vẫn tình cảm, nhiệt tình như thế. Bây giờ, chắc mình sẽ được sang Điện Biên nhiều hơn, nhất là vào dịp tết đấy…”.

Những hồi ức về Điện Biên cứ lần lượt trở lại trong câu chuyện. Chúng tôi như đang sống lại những ngày tháng của 12 năm trước. Từ hình ảnh mái trường, kí túc xá… đến những kỷ niệm thời sinh viên đều được kể lại để thêm một lần ghi nhớ. Còn các bạn khác thì quả quyết, Tết Giáp Thìn 2024 này sẽ sang thăm Điện Biên và dặn tôi nhớ chuẩn bị để tiếp khách… Chẳng biết nói gì vào lúc đó, tôi chỉ biết nắm tay các bạn thật chặt, cảm ơn những người bạn dù ở Luông Pha Băng xa xôi nhưng luôn dành những tình cảm tốt đẹp nhất cho Điện Biên. Hẹn gặp tại Điện Biên - miền đất hoa ban luôn dang tay đón các bạn, như những người anh em thân thiết, như những người con lâu ngày trở lại quê hương…