Công nghệ số đem đến cho báo chí nhiều cơ hội phát triển

Các đại biểu tham dự Diễn đàn. (Ảnh: Việt Dũng)

Chiều 15/3, tại TP Hồ Chí Minh, trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc năm 2024, Hội Nhà báo Việt Nam chủ trì, phối hợp UBND TP Hồ Chí Minh cùng sự phối hợp chỉ đạo của Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã khai mạc Diễn đàn báo chí toàn quốc.

Đến dự Diễn đàn có đồng chí Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh; Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi và gần 700 đại biểu các bộ, ban, ngành, các cơ quan báo chí, truyền thông ở trung ương và địa phương.

Tại diễn đàn, các tham luận của các tác giả đã nhìn nhận, đánh giá về nền báo chí cách mạng Việt Nam đang tiến đến mốc 100 năm phát triển. Trải qua hành trình phát triển gần một thế kỷ, báo chí ngày càng thể hiện rõ tính định hướng, đề cao sứ mệnh, trách nhiệm và nâng cao hiệu quả hoạt động, từng bước khẳng định tính chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại, đóng góp rất quan trọng vào thành tựu chung của đất nước, dân tộc.

Phát biểu tại Diễn đàn, đồng chí Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết: Quốc hội đã có cơ chế, chính sách cho TP Hồ Chí Minh bằng Nghị quyết 98. Đồng thời, để giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng thì hiện nay thành phố cũng tập trung các nguồn lực để tăng tốc hoàn thành, đảm bảo tiến độ đã đề ra. Do vậy, thành phố mong muốn các cơ quan báo chí, truyền thông sẽ đồng hành trong công tác tuyên truyền đến người dân và phản ánh sinh động quá trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Đồng chí Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND  TP Hồ Chí Minh phát biểu tại Diễn đàn.

Theo Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, công nghệ số ảnh hưởng đầu tiên và mạnh mẽ nhất đối với lĩnh vực báo chí, truyền thông và tạo ra sự thay đổi căn bản của lĩnh vực này.

Không gian mạng bây giờ là trận địa chính, là trận chiến chính của báo chí. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công nghệ số, chuyển đổi số cũng đã diễn ra hơn chục năm, bây giờ không chỉ là lên không gian mạng mà còn là giành lại không gian mạng, tạo ra dòng chủ lưu trên không gian mạng. Ngoài ra, nguồn thu chính của báo chí cũng sẽ đến từ không gian mạng.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, công nghệ số lấy đi một số việc cũ nhưng cũng tạo ra những việc mới. “Vậy là báo chí phải làm những việc mới. Đổi mới báo chí nằm ở chỗ báo chí phải làm hơn những gì đang làm. Báo chí cần một không gian rộng hơn là “Ai, cái gì, khi nào và ở đâu". Độc giả mong muốn biết những gì ở sau những tin tức kia. Đó có thể là một sự diễn giải, phân tích hoặc bình luận tin tức. Đó cũng có thể là một cái nhìn đa chiều, một sự thấu hiểu sâu sắc và trí tuệ, một sự diễn giải thú vị, đầy tính gợi mở, hoặc một giải pháp cho những vấn đề của đất nước”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.

Theo đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng, những khó khăn và những vấn đề của báo chí gần đây không làm giảm đi vai trò của báo chí - như một số người nghĩ - mà chỉ nói lên một điều là báo chí cần phải đổi mới. Không thay đổi thì sẽ bị thay thế. Công nghệ số, internet và truyền thông xã hội là những cú huých mạnh mẽ để đổi mới báo chí. Sự đổi mới này sẽ chỉ làm tăng lên vai trò và sự đóng góp của báo chí cách mạng vào sự nghiệp xây dựng Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.

Đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng - Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông phát biểu tại Diễn đàn.

"Muốn đi xa thì phải về gần. Báo chí muốn đổi mới thì phải tìm về và giữ vững những giá trị cốt lõi và sứ mệnh ban đầu của báo chí cách mạng. Giữ cái bất biến này để ứng vạn biến. Cái vạn biến này chính là cách mà chúng ta làm báo. Không gian sáng tạo vô hạn của chúng ta là ở đây. Công cụ để thực hiện sự sáng tạo vô hạn đó chủ yếu là công nghệ số", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Để giúp đại biểu có cái nhìn tổng quan hơn về thách thức và yêu cầu đổi mới báo chí, đồng chí Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt nêu ra thực tế, kết quả khảo sát cho thấy tình hình phát hành báo in đang sụt giảm không chỉ ở phạm vi toàn cầu, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đối với nhiều cơ quan báo chí trong nước.

Trong đó, đồng chí Lê Quốc Minh chỉ ra những số liệu thu thập về quy mô tòa soạn, độ tuổi trung bình trong cơ quan báo chí, biến động doanh số phát hành (so với năm 2022), lượt truy cập và lượng độc giả trên website, các nền tảng số. Cùng với đó là các vấn đề nguồn thu, khó khăn và những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển cơ quan báo chí. Từ những kết quả khảo sát, chuyên đề cũng chỉ ra sự phát triển của trí tuệ nhân tạo AI trong hoạt động báo chí tạo nên sự cạnh tranh thông tin và cơ hội để các cơ quan báo chí truyền thống đổi mới, phát triển bền vững...

Các đại biểu khẳng định, trong giai đoạn hiện nay, báo chí đã không ngừng đổi mới, sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả, đẩy mạnh ứng dụng và làm chủ công nghệ truyền thông hiện đại với sự ra đời nhiều chương trình, sản phẩm mới, lan tỏa sâu rộng trên các nền tảng số, có hiệu ứng tốt trong xã hội. Tuy nhiên, các đại biểu cũng dự báo, trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các loại hình thông tin mới (mạng xã hội) nên hiện tại đang là thời điểm vô cùng khó khăn của báo chí thế giới cũng như báo chí Việt Nam.

Sau phiên toàn thể, đại biểu tham dự các phiên thảo luận với nhiều chuyên đề như: “Nâng cao tính Đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí”; “ Xây dựng môi trường văn hóa báo chí”; “Báo chí dữ liệu và chiến lược nội dung vượt trội”.