Kiểm soát chặt chẽ kinh doanh thuốc qua thương mại điện tử

Trình bày báo cáo tiếp thu giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, đề cập đến các quy định về kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc theo phương thức thương mại điện tử, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, thuốc là mặt hàng đặc biệt, tác động trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người sử dụng. Về quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuốc theo phương thức thương mại điện tử, tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý theo hướng: bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm; quy định loại thuốc, nguyên liệu làm thuốc, các phương tiện điện tử cụ thể được phép kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử; quy định trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dược theo phương thức thương mại điện tử, bao gồm cả trách nhiệm tổ chức tư vấn, hướng dẫn sử dụng thuốc và tổ chức thực hiện giao thuốc theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

Theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn Bình Định), tình trạng bán thuốc tràn lan trên môi trường mạng với một số sản phẩm không phải là thuốc, gây nguy hại cho sức khỏe, bức xúc trong dư luận. Vì vậy, đại biểu tán thành việc quy định chặt chẽ về kinh doanh thuốc qua thương mại điện tử.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn Bình Định) đề nghị quy định chặt chẽ về kinh doanh thuốc qua thương mại điện tử. Ảnh: TL.

Đại biểu nêu quan điểm, các thuốc bán online phải là loại thuốc được cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Bên cạnh đó, các thuốc bán qua thương mại điện tử phải bao gồm thuốc không kê đơn và thuốc theo đơn được cơ sở y tế kê trên hệ thống đơn thuốc điện tử, sổ khám bệnh điện tử, bệnh án điện tử. Nhà thuốc được bán online cần đảm bảo tiêu chuẩn mà Bộ Y tế ban hành, thẩm định, cấp phép. Đại biểu cho rằng, sau khi Luật được thông qua, Bộ Y tế có Thông tư hướng dẫn, chắc chắn các bệnh viện sẽ triển khai được, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, hạn chế tình trạng lộn xộn như hiện nay.

Theo đại biểu, dự thảo Luật cũng cần có điều, khoản cụ thể quy định rằng Bộ Y tế cần có bộ phận chuyên trách chống thuốc giả mạo trên các mạng xã hội, tiếp nhận thông tin, kiểm tra tính chính xác của thông tin thuốc quảng cáo để đẩy lùi tình trạng quảng cáo thuốc kém chất lượng bừa bãi, tràn lan trên mạng xã hội.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc quy định bổ sung thêm các tiêu chí kiểm soát để đảm bảo chất lượng thuốc khi giao dịch theo phương thức kinh doanh dược qua thương mại điện tử. Vì với sự phát triển của thương mại điện tử, các quy định này sẽ đảm bảo việc giao dịch thuốc trực tuyến được kiểm soát nghiêm ngặt, tránh tình trạng mua bán thuốc không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng.

“Tôi đề nghị cân nhắc quy định cụ thể về trách nhiệm của các sàn giao dịch thương mại điện tử trong việc kiểm soát chất lượng và nguồn gốc của thuốc được bán trên sàn. Việc này giúp đảm bảo người tiêu dùng mua được thuốc đúng chất lượng và tránh tình trạng bán thuốc không đúng quy định trên các sàn giao dịch”, đại biểu đề xuất.

Chỉ rõ dự thảo Luật quy định thuốc được bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử là thuốc không kê đơn, thuốc được bán buôn theo phương thức thương mại điện tử bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và nguyên liệu làm thuốc, đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Đoàn TP. Hà Nội) cho rằng, nếu quy định như dự thảo hiện nay có thể xảy ra tình trạng doanh nghiệp đưa thuốc kê đơn là thuốc phải quản lý và phải có đơn của thầy thuốc vào kênh bán lẻ thương mại điện tử hoặc là doanh nghiệp sẽ lấy thông tin bệnh nhân cần mua thuốc kê đơn trên sàn thương mại điện tử và sẽ thực hiện giao dịch mua thuốc ở chỗ khác.

“Dự thảo cần quy định chỉ bán thuốc không kê đơn theo phương thức thương mại điện tử. Đây cũng là quy định theo kinh nghiệm của hầu hết các quốc gia trên thế giới”, đại biểu nói.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan tham gia giải trình tại Phiên họp. Ảnh: TL.

Giải trình thêm về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay: kinh doanh thương mại điện tử đối với thời đại hiện nay là một điều vô cùng cần thiết, trong thực tiễn cũng còn khoảng trống pháp lý, đặc biệt là đối với mặt hàng đặc thù như thuốc. Chính vì vậy, trong dự thảo luật chỉ cho phép việc kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử, ứng dụng thương mại điện tử bán hàng, website thương mại điện tử bán hàng có chức năng đặt hàng trực tuyến để xác định rõ được pháp nhân phải chịu trách nhiệm. Ngoài ra, quy định thêm các quy định về điều kiện kinh doanh loại thuốc, đối tượng được tham gia mua bán, vấn đề bảo mật thông tin người mua, vấn đề truy xuất nguồn gốc, vấn đề quản lý chất lượng, quản lý giá thuốc, vấn đề tư vấn, hướng dẫn sử dụng thuốc, quy trình giao thuốc, vận chuyển, trách nhiệm của người thực hiện kinh doanh thương mại điện tử. Điều kiện này để đáp ứng về mặt cơ sở pháp lý trong một loại hình kinh doanh.

‘Đây là loại hình kinh doanh, các doanh nghiệp thực hiện kinh doanh thương mại điện tử vẫn là những doanh nghiệp đang thực tế hoạt động, có giấy phép đáp ứng đầy đủ các quy định về kinh doanh dược, không phải chúng ta mở tung cho tất cả các loại thuốc, kể cả thuốc không đăng ký lưu hành, còn những chỗ nào sai quy định thì chúng ta có các cơ quan để xử lý”, Bộ trưởng nói.