Khai hội “Hương cốm mùa thu vàng” trên cao nguyên trắng Bắc Hà

Mùa vàng, mùa cốm trên cao nguyên trắng Bắc Hà. (Ảnh: TRÁNG CƯỜNG)

Cốm nếp là sản phẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Tày ở huyện Bắc Hà (Lào Cai), nổi tiếng là cốm ở thôn Na Lo (xã Tả Chải) và xã Na Hối, Bản Liền…, được du khách và người tiêu dùng ưa chuộng.

Từ nguyên liệu quen thuộc là cốm, người dân tộc Tày đã chế biến thành nhiều món ăn đặc sản như: bánh cốm, xôi cốm, chè cốm, chả cốm, kem cốm, phô mai que bọc cốm, xúc xích cốm, bánh trung thu nhân cốm, cốm khô sấy, rượu cốm…

Xôi ngũ sắc làm từ cốm ở Bắc Hà.

Mỗi độ thu về, các gia đình người Tày thường chế biến món cơm cốm “khẩu mẩu” với các nguyên liệu đơn giản như gạo nếp cái, gạo nếp nương. Sau khi chọn được bông lúa thơm ngon, chắc mẩy thì phải sấy thật khéo để tạo ra những mẻ cốm mới.

Để cốm thơm ngon, người Tày thường làm lò sấy riêng. Sấy xong thì cho vào máng, dùng chày dài giã bằng tay, giã chừng 4 lượt là được.

Người Tày thường chế biến cốm theo những cách phổ biến như cơm cốm, cốm ép và mọc cốm.

Theo những người phụ nữ Tày, sau khi giã cốm xong, sảy hết cám, tấm, trấu thì được hạt cốm nguyên. Người ta thường dùng tay nắm lại thành khối sao cho khi buông tay nó lại tự bung ra thì cơm cốm mới ngon và đạt chuẩn.

Còn cốm ép được để vào lá dong, dùng nước nóng hoặc nước luộc vịt tưới ướt đều rồi gói lại, đặt lên tấm ván, đè 1 tấm ván nữa ở trên.

Người ta dùng sức 2 cánh tay ép mạnh hoặc dùng sức nặng, có khi ngồi hẳn lên tấm ván 1 lúc, cho gói cốm hình vuông dẹt mỏng, thành từng lớp, quyện chặt với nhau.

Cốm là sản phẩm đặc trưng của đồng bào dân tộc Tày ở Bắc Hà (Lào Cai) mỗi độ thu về. Cùng với mận Tam Hoa, múa xòe Tà Chải, đua ngựa thồ nông dân, hội thi trang phục dân tộc... đã làm nên sản phẩm du lịch độc đáo, mang thương hiệu “Cao nguyên trắng” ở tỉnh Lào Cai và vùng Tây Bắc.

Khai hội “ Hương cốm mùa thu vàng” trên cao nguyên trắng Bắc Hà.

Ông Đinh Văn Đăng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Bắc Hà cho biết, Festival “Lễ hội mùa thu” nhằm giới thiệu, quảng bá tiềm năng, thế mạnh du lịch, giá trị văn hóa của các dân tộc bản địa, tạo ra sản phẩm du lịch nổi bật, nhằm thu hút khách du lịch đến với cao nguyên trắng Bắc Hà.

Dùng bát để tuốt hạt lúa ra khỏi bông và sàng, sảy cẩn thận cho thật sạch, loại bỏ hạt lép, thối hỏng.

Hạt lúa được rang chín và cho vào cối gỗ để giã cho bong vỏ trấu. (Ảnh: MINH TÂM)

Sau đó sàng, sảy để loại bỏ vỏ trấu, chỉ lấy hạt cốm sạch đã được giã cho dẹt và mềm ra để sử dụng. (Ảnh: MINH TÂM)

Du khách đến Lễ hội cốm Bắc Hà để tận mắt xem và trải nghiệm cách thức làm cốm của đồng bào dân tộc Tày nơi đây. (Ảnh: MINH TÂM)