Tạo đồng thuận trong vận động tài trợ đầu năm học

Để tạo sự đồng thuận, các cơ sở giáo dục không những cần công khai, minh bạch mà phải tuyên truyền, làm cho phụ huynh hiểu rõ vấn đề. Thực tế, với nguồn ngân sách được cấp hạn chế, các cơ sở giáo dục không thể duy trì, tổ chức nhiều nội dung, hoạt động trong trường học, cần phải thực hiện xã hội hóa để đáp ứng phục vụ dạy và học, chăm sóc, khích lệ học sinh. Tại Trường Tiểu học và THCS Sam Mứn (huyện Điện Biên), thầy Bùi Tiến Phong, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Ngoài nguồn ngân sách, Trường cần phải vận động tài trợ (1 lần cho cả năm học) để thực hiện 4 nội dung cần thiết là khen thưởng học sinh, hỗ trợ hoạt động phong trào trong học sinh (văn nghệ, thể thao, sáng tạo khoa học kỹ thuật...), tu sửa nhỏ liên quan đến cơ sở vật chất (sửa cửa sổ, bóng điện, bàn ghế...) và photo bài kiểm tra. Những năm qua việc xã hội hóa các nội dung này không hề dễ dàng, vì thế chủ yếu vận động tài trợ từ phụ huynh. Các nội dung này được trường rà soát, lập dự toán, xin ý kiến của chính quyền địa phương, phòng giáo dục và đào tạo trước khi phổ biến, thông tin đến phụ huynh. Tại trường chúng tôi, dự toán cần khoảng 100 - 120 triệu đồng trong năm học này”.

Để ngăn chặn lạm thu, thực hiện hiệu quả việc vận động tài trợ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Thông tư số 16/2018/TT-BGDĐT, ngày 3/8/2018, quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Trong đó nhấn mạnh những nguyên tắc cơ bản trong việc tài trợ: “Phải đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch, không ép buộc, không quy định mức tài trợ bình quân, không quy định mức tài trợ tối thiểu, không lợi dụng việc tài trợ cho giáo dục để ép buộc đóng góp và không coi huy động tài trợ là điều kiện cho việc cung cấp dịch vụ giáo dục, đào tạo”.

Bám sát hướng dẫn của Thông tư 16, các trường phổ thông trong tỉnh thường triển khai vận động tài trợ vào đầu năm học mới. Đối với Trường THCS Thị trấn Tuần Giáo (huyện Tuần Giáo), năm học 2022 - 2023 có 679 học sinh. Theo kiểm tra, rà soát, năm nay Trường cần sửa chữa đường điện, cụ thể là dây kết nối máy tính, máy chiếu và thay bóng đèn cũ, không đáp ứng đủ ánh sáng cho các phòng học, phòng công vụ; và tu sửa nhỏ lẻ trong nhà vệ sinh học sinh (thông tắc). Cùng với đó cần kinh phí hỗ trợ học sinh tham gia các phong trào liên quan đến môn Tiếng Anh, văn nghệ, sáng tạo khoa học kỹ thuật... Tổng dự toán hơn 126 triệu đồng. Cô Đỗ Thị Mai Hương, Hiệu trưởng nhà trường khẳng định: “Ngay đầu năm học, sau khi có văn bản hướng dẫn của tỉnh, huyện, phòng về vận động tài trợ, thì trường thành lập hội đồng trong đó có ban cơ sở vật chất, kiểm tra hiện trạng cơ sở xem thực tế hỏng cái gì, nhu cầu cần cái gì. Các nội dung này phải thực sự cần thiết, phục vụ công tác dạy và học, đối tượng thụ hưởng là học sinh trong năm học và các năm tiếp theo. Từ đó dự toán kinh phí, lên kế hoạch vận động tài trợ, báo cáo phòng giáo dục và đào tạo, xin ý kiến UBND thị trấn, được phê duyệt mới triển khai. Tại trường, mọi bước triển khai chặt chẽ, từ họp ban giám hiệu, hội đồng tư vấn, ban đại diện cha mẹ học sinh trường, hội đồng giáo dục nhà trường và họp xin ý kiến phụ huynh các lớp”.

Thực hiện đúng nguyên tắc tự nguyện, không cào bằng, cha mẹ học sinh được thông tin rõ từng căn cứ, hướng dẫn của các cấp và tình hình, nhu cầu vận động tài trợ của nhà trường. Từ đó phụ huynh trực tiếp là người quyết định dự kiến sẽ ủng hộ bao nhiêu. Từng phụ huynh tự tay viết, ký rõ tên mình và số tiền dự kiến gia đình sẽ ủng hộ. Có gia đình dự định ủng hộ 100.000 đồng, có phụ huynh 400.000 đồng, cũng có phụ huynh ghi 20.000 - 30.000 đồng, thậm chí để trống không đóng góp. Hoàn toàn tự nguyện. Tổng thống kê dự kiến đóng góp của toàn trường vượt dự toán ban đầu hơn 10 triệu đồng, nhà trường đã bổ sung hạng mục nhỏ cần thiết, đảm bảo sử dụng tiền đúng mục đích.

Chị Bùi Thị Thu Hương, phụ huynh em Phan Bùi Hải Thi, lớp 6A1, Trường THCS Thị trấn Tuần Giáo chia sẻ: “Lớp con tôi có 41 học sinh. Khi lớp tổ chức họp phụ huynh vào giữa tháng 9, bố mẹ các bạn đều tham gia đông đủ và đồng thuận cao về việc ủng hộ kinh phí cho các nội dung mà trường rà soát, lên kế hoạch, bởi nó phục vụ trực tiếp và cần thiết cho con em mình. Phần đông các gia đình trong lớp dự định đóng góp 200.000 đồng, cũng có nhà điều kiện kinh tế tốt đăng ký ủng hộ 500.000 đồng”.

Nói về vấn đề vận động tài trợ tại các trường trên địa bàn, ông Đỗ Văn Sơn, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tuần Giáo cho biết: “Phòng lập hội đồng thẩm định kế hoạch, dự toán vận động tài trợ của các nhà trường, quan điểm làm sao phù hợp với điều kiện địa phương và đảm bảo đúng tinh thần chỉ đạo. Nếu thấy trường nào dự định vận động hạng mục có thể là gánh nặng cho địa bàn thì hội đồng sẽ không phê duyệt, nhất là nghiêm cấm không xây dựng mà chỉ tu sửa nhỏ. Kể cả tu sửa nhỏ có thể tốn kém thì để ngành bố trí sửa bằng nguồn ngân sách chứ không vận động phụ huynh tài trợ. Với các đối tượng gia đình khó khăn, có hoàn cảnh đặc biệt thì không nên vận động; khuyến khích xã hội hóa từ các tổ chức, doanh nghiệp, đơn vị ngoài nhà trường”.

Trên địa bàn tỉnh chưa ghi nhận trường hợp nổi cộm liên quan đến thu đầu năm học hay vận động tài trợ. Tuy nhiên vấn đề này luôn cần được các cơ sở giáo dục thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ. Nếu các trường và cơ quan quản lý triển khai thực hiện chặt chẽ, có sự kiểm soát sát sao đúng nguyên tắc và hướng dẫn của Thông tư 16, chắc chắn sẽ ngăn chặn được lạm thu, tiêu cực và tạo sự đồng thuận cao, tin tưởng trong phụ huynh cùng toàn xã hội.