Truyền đam mê nghiên cứu khoa học cho học trò

Thầy Lê Thành Long (giáo viên môn Tin học) đã gắn bó với Trường Phổ thông DTNT tỉnh 15 năm. Trong hành trình ấy, thầy đã để lại nhiều dấu ấn với nhiều sáng kiến, dự án nghiên cứu, sáng tạo không chỉ của riêng thầy mà còn cùng với các lứa học trò. Thầy đã bồi dưỡng được 45 lượt học sinh đạt giải trong cuộc thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh; hướng dẫn học sinh đạt 9 giải cuộc thi sáng tạo khoa học - kĩ thuật các cấp, 11 giải sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng;  4 giải của học sinh tham gia cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo...

Tiêu biểu như các dự án về website: “DienBien.online” - bán hàng đa chức năng dành cho cơ sở kinh doanhvà khách hàng; “DienBienanhhung.com” - tìm kiếm thông tin các liệt sĩ đã hy sinh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ; “hocbanglaixemay.com” - hỗ trợ người dân tộc thiểu số chưa sử dụng được tiếng Việt ôn luyện thi bằng lái xe máy hạng A1... Đặc biệt có “Dự án hỗ trợ hoạt động tự học chữ viết dân tộc Thái” trên website, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, tiếng nói và chữ viết dân tộc Thái, dưới sự hướng dẫn trực tiếp của thầy đã giành giải Nhất Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 15 năm 2019.

Thầy Long chia sẻ: “Thầy đóng vai trò tư vấn, hỗ trợ, nhất là lên sơ đồ web và những phần việc khó chứ không thể làm thay học sinh. Các em phải tự nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi, phát huy kiến thức học được để hoàn thiện sản phẩm”.

Với nhiều dự án đạt giải cao các cấp, thầy Long có rất nhiều kinh nghiệm hướng dẫn học sinh. Nhưng trên hết là “ý tưởng phải mới, sáng tạo, mang lại giá trị cho cộng đồng. Học sinh phải thực sự đam mê với lĩnh vực, dự án mình làm. Bởi lẽ để hoàn thiện 1 website nói riêng, sản phẩm sáng tạo nói chung đều mất rất nhiều thời gian, công sức. Đôi khi làm xong nhưng chưa hợp lý phải làm lại nhiều lần, sao cho tiện lợi, phù hợp, người dùng dễ thao tác, đạt hiệu quả tốt nhất” – thầy Long cho biết thêm.

Tại Trường Phổ thông DTNT THPT huyện Điện Biên, chúng tôi được thầy Lương Đình Tuấn, Hiệu trưởng Nhà trường giới thiệu cô Trần Thị Phương Thanh (giáo viên môn Hóa học) rất “mát tay” đồng hành nghiên cứu, sáng tạo với học sinh. Từ khi bắt đầu tham gia cùng học sinh thực hiện các dự án khoa học kỹ thuật (năm 2017) đến nay, hầu hết dự án mà cô hướng dẫn đều đạt giải cao cấp huyện, tỉnh. Có thể kể đến như: Website hỗ trợ học tiếng Anh trong môn hoá học; nước súc miệng từ lá trầu không; gel rửa tay diệt khuẩn; nước lau sàn, nước lau đa năng từ tinh dầu sả chanh và tinh dầu bưởi, tổng hợp và nghiên cứu tính chất phức chất benzoat của một số nguyên tố đất hiếm nặng...

Thành công trong mỗi cuộc thi nhưng thành quả thu được đối với cô Thanh không phải những giải thưởng mà là “đã bước đầu cho học sinh làm quen với nghiên cứu khoa học, tiếp cận với những phương pháp học mới, tạo niềm yêu thích, say mê, tìm tòi, khám phá trong các em. Hơn nữa cô và trò cũng tạo ra được sản phẩm có khả năng ứng dụng thực tế, trong đó có những sản phẩm hỗ trợ hữu ích cho học tập, cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của các em” – cô Thanh chia sẻ.

Ngoài ra, điều cô Thanh nhận về sau mỗi dự án còn là những kiến thức mới, mà cô chưa từng nghĩ mình sẽ tìm hiểu. Như dự án Website hỗ trợ học tiếng Anh môn Hóa học, trước đó cô hoàn toàn không biết về lập trình web. Để cùng học sinh hiện thực hóa ý tưởng, cô đã chủ động liên hệ nhờ một số giáo viên Tin học và học sinh cũ hiện đang học ngành khoa học máy tính. Sản phẩm hoàn thiện tuy còn những hạn chế những đảm bảo mục đích, yêu cầu đề ra về hỗ trợ, hướng dẫn người học phát âm tiếng Anh các nguyên tố theo chuẩn danh pháp quốc tế một cách dễ dàng hơn.

Website này còn đa dạng thông tin liên quan đến môn học, là nguồn tài liệu giúp học sinh tự tìm tòi, nghiên cứu, thêm yêu thích Hóa học; cũng là tư liệu phục vụ giảng dạy cho giáo viên. Dự án đã đạt giải C Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh năm 2023.

Cô Thanh tâm sự: “Khi bắt tay vào thực hiện, mỗi dự án đều có những điều mới mẻ, thú vị, là một trải nghiệm, thử thách mà tôi phải vừa nghiên cứu, vừa làm mới có thể hướng dẫn các em. Vì thế cả cô và trò đều học thêm được nhiều kiến thức và dành hết tâm huyết vào đó”.