Khó hỗ trợ con giống cho người dân

Nếu như trước đây, số trâu, bò, dê cung ứng thuộc các chương trình, dự án chủ yếu được các cơ sở, doanh nghiệp mua thu gom ngay tại các địa phương trong tỉnh. Sau đó thực hiện đầy đủ các quy trình tiêm phòng và nuôi tân đáo trước khi bàn giao cho dân. Tuy nhiên, hiện nay tại điều 18, 22 và 24 của Luật Chăn nuôi năm 2018 quy định: “Các tổ chức, cá nhân sản xuất con giống vật nuôi phải áp dụng hệ thống quản lý chất lượng phù hợp và công bố tiêu chuẩn áp dụng; các tổ chức, cá nhân mua bán con giống vật nuôi phải có bản công bố tiêu chuẩn áp dụng của cơ sở sản xuất con giống vật nuôi”. Theo đó yêu cầu các tổ chức, cá nhân sản xuất con giống vật nuôi phải đáp ứng được các điều kiện như: Cơ sở nuôi giữ giống gốc, cơ sở tạo dòng, giống vật nuôi phải có nhân viên kỹ thuật đạt trình độ từ đại học trở lên về một chuyên ngành chăn nuôi, thú y, sinh học hay cơ sở nuôi đàn giống cấp bố mẹ đối với lợn, gia cầm, đàn nhân giống, sản xuất con giống vật nuôi phải có nhân viên kỹ thuật được đào tạo một trong các chuyên ngành chăn nuôi, thú y, sinh học… Cùng với đó là các quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc công bố tiêu chuẩn cơ sở khiến các hộ sản xuất chăn nuôi nhỏ lẻ khó đáp ứng các điều kiện để công bố tiêu chuẩn cơ sở. Đồng nghĩa với đó là việc sử dụng con giống vật nuôi do người dân tự phát sản xuất, cung ứng cho các chương trình, dự án là không đảm bảo theo quy định.

Nậm Pồ cũng như nhiều địa phương khác đang gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các dự án hỗ trợ sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp cho người dân trên địa bàn. Vì vậy, huyện đã đề nghị cơ quan chuyên môn xem xét, hướng dẫn cụ thể nội dung hỗ trợ giống vật nuôi để các địa phương áp dụng triển khai thực hiện. Ông Quàng Văn Thảnh, Phó trưởng Phòng NN và PTNT huyện Nậm Pồ cho biết: UBND huyện đã có văn bản đề nghị Sở NN và PTNT hướng dẫn cụ thể, quy định nội dung tổ chức mời thầu, đấu thầu đối với mua bán con giống vật nuôi thực hiện các chương trình dự án hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình MTQG đối với các tổ chức, cá nhân cung ứng giống. Ngày 15/8, Cục Chăn nuôi (Bộ NN và PTNT) ban hành văn bản trả lời, thống nhất về nguyên tắc sử dụng các giống vật nuôi tại địa phương. Tuy nhiên, việc cung ứng, sử dụng vật nuôi tại địa phương phải đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành về quản lý giống vật nuôi theo quy định của Luật Chăn nuôi. Chính vì vậy, để triển khai thực hiện, UBND huyện cũng chỉ yêu cầu các đơn vị, cơ quan liên quan và các xã thực hiện đúng theo Luật Chăn nuôi và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan… mà chưa có giải pháp cụ thể, tháo gỡ vướng mắc.

Còn với huyện Mường Chà, để việc triển khai hỗ trợ cho người dân đúng theo các quy định của Luật Chăn nuôi và các văn bản liên quan, cơ quan chuyên môn huyện hướng đến giải pháp tháo gỡ vướng mắc bằng cách thay vì hỗ trợ trâu, bò sẽ hỗ trợ hươu giống cho người dân để nuôi theo nhóm hộ. Ông Bùi Tuấn Thanh, Phó trưởng Phòng NN và PTNT huyện Mường Chà cho biết: Việc hỗ trợ trâu, bò cho bà con cũng rất tốt để phát triển chăn nuôi nhưng hầu hết các tổ chức, cá nhân mua bán, con giống vật nuôi về trâu, bò trên địa bàn tỉnh không đủ điều kiện, không đáp ứng đủ các yêu cầu mà Luật Chăn nuôi và các văn bản liên quan, gây khó khăn cho quá trình triển khai thực hiện. Vì vậy, đơn vị đã tham mưu cho UBND huyện chuyển hướng sang hỗ trợ con hươu giống cho người dân phát triển chăn nuôi… Để tìm hiểu cách làm và có thêm kinh nghiệm thực hiện mô hình nuôi hươu phổ biến, hướng dẫn cho người dân, huyện Mường Chà dự kiến tổ chức đoàn công tác vào tỉnh Hà Tĩnh để tham quan học hỏi kiến thức, quy trình kỹ thuật nuôi hươu.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh chủ yếu phát triển chăn nuôi theo phương thức nhỏ lẻ, quy mô nông hộ chiếm trên 95%; còn quy mô trang trại lại chưa nhiều. Theo thống kê của Phòng NN và PTNT các huyện, toàn tỉnh hiện có trên 300 trang trại (quy mô lớn, vừa, nhỏ). Đối với trang trại chăn nuôi trâu, bò, dê, 100% là quy mô nhỏ và vừa của các hộ dân tự phát, tập trung nhiều ở các huyện: Điện Biên, Nậm Pồ, Mường Nhé, Mường Chà và Điện Biên Đông. Và trên địa bàn tỉnh có 01 cơ sở sản xuất giống; 05 doanh nghiệp kinh doanh, cung ứng giống các loại, phục vụ các chương trình, dự án hỗ trợ con giống phát triển sản xuất trên địa bàn tỉnh; 02 Hợp tác xã hoạt động dịch vụ cung ứng giống trâu, bò, dê cho người chăn nuôi trong và ngoài tỉnh. Về việc hỗ trợ con giống cho người dân, Cục Chăn nuôi thống nhất về quan điểm sử dụng các giống vật nuôi tại địa phương để vật nuôi thích ứng với khí hậu, thổ nhưỡng, sinh trưởng và phát triển tốt; song việc cung ứng giống vật nuôi phải đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành về quản lý giống vật nuôi theo quy định của Luật Chăn nuôi 2018 và các văn bản hướng dẫn liên quan khác thì hầu hết các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh không đủ điều kiện.

Ông Đỗ Thái Mỹ, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, thú y và thủy sản (Sở NN và PTNT tỉnh) chia sẻ: Trên cơ sở văn bản trả lời của Cục Chăn nuôi và các quy định hiện hành; đồng thời để thống nhất việc triển khai thực hiện việc cung ứng giống vật nuôi thuộc các chương trình, dự án triển khai trên địa bàn tỉnh, Sở NN và PTNT đã có Văn bản số 1957/SNN-CNTYTS ngày 23/8/2023 phúc đáp kiến nghị, khó khăn trong việc cấp giống vật nuôi thuộc các chương trình, dự án gửi UBND các huyện, thị xã, thành phố. Và để đảm bảo trong việc quản lý về điều kiện sản xuất, mua bán con giống vật nuôi theo đúng các quy định của pháp luật, góp phần nâng cao chất lượng con giống vật nuôi phục vụ nhu cầu sản xuất chăn nuôi trên địa bàn tỉnh, ngày 19/9, Sở đã ban hành Hướng dẫn số 2196/HD-SNN hướng dẫn một số nội dung liên quan đến điều kiện sản xuất, mua bán con giống vật nuôi. Trong đó có nội dung hướng dẫn về trình tự, thủ tục công bố tiêu chuẩn cơ sở giống vật nuôi, đáp ứng với các điều kiện quy định của Luật Chăn nuôi; đồng thời cũng kèm theo một số mẫu tiêu chuẩn cơ sở để các tổ chức, cá nhân sản xuất con giống vật nuôi tham khảo.

Trước thực tế đó, cơ quan chuyên môn và các địa phương cũng đang tìm giải pháp để tháo gỡ khó khăn. Và trên cơ sở Văn bản hướng dẫn của Sở NN và PTNT đã có một số cơ sở chăn nuôi đang nghiên cứu, xây dựng các thủ tục, trình tự để thực hiện công bố tiêu chuẩn chất lượng giống vật nuôi theo quy định. Đó là việc làm cần thiết vì về lâu dài, các cơ sở, đơn vị, tổ chức hay cá nhân muốn cung ứng con giống vật nuôi cũng cần tự xây dựng và công bố tiêu chuẩn chất lượng giống vật nuôi cho mình. Có như vậy mới đáp ứng được các quy định của Luật Chăn nuôi, đảm bảo các điều kiện cung ứng giống vật nuôi cho người dân thuộc các chương trình, dự án trong thời gian tới.