Tăng cường công tác quyết toán vốn đầu tư công

Ảnh minh hoạ (Ảnh: M.P)

Việt Nam có 3 chương trình mục tiêu quốc gia là Xây dựng nông thôn mới; Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Xóa đói giảm nghèo bền vững. Các chương trình mục tiêu quốc gia được triển khai đồng bộ tại các địa phương đã tạo cơ hội và điều kiện để người nghèo tiếp cận với các dịch vụ xã hội cơ bản, nâng cao dân trí, tạo việc làm và nâng cao chất lượng nguồn lao động.

Đặc biệt, các chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu được tăng cường đã tạo đà cho phát triển kinh tế - xã hội và tăng hưởng thụ trực tiếp cho người dân. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết, việc bố trí vốn đối ứng ngân sách địa phương thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia chưa đảm bảo tỷ lệ tối thiểu theo quy định các quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, nhiều địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia cho các dự án cụ thể. Bên cạnh đó, một số địa phương phân bổ vốn cho các dự án không đúng đối tượng quy định tại Luật Đầu tư công, quyết định của Thủ tướng Chính phủ như phân bổ vốn đầu tư cho các dự án chỉ thực hiện “sửa chữa”; phân bổ vốn đầu tư ngân sách trung ương hỗ trợ vượt định mức, quy định… do đó, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn này trong năm 2023 chưa được như mong đợi.

Bộ Tài chính nguyên cho biết, nguyên nhân là do kế hoạch vốn năm 2022 giao muộn (tháng 6/2022) dẫn tới tình trạng các địa phương không kịp giải ngân trong năm 2022, phải chuyển nguồn sang năm 2023 để giải ngân với số vốn lớn (hơn 10.000 tỷ đồng).

Cùng với đó, kế hoạch năm 2023 cũng được giao rất lớn, với 25.425 tỷ đồng, nhưng cũng đến 30/6/2023, nguồn vốn này mới được giao cho các địa phương với số vốn trên 24.216 tỷ đồng. Vì vậy nhiều địa phương chờ có vốn mới lập hồ sơ dự án nên chưa kịp hoàn tất thủ tục đầu tư để giải ngân.

Bộ Tài chính cũng cho biết, cơ chế, chính sách hướng dẫn thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia còn chưa đồng bộ, chưa phù hợp với thực tế, phải bổ sung, điều chỉnh, chưa đáp ứng được thời gian. Một số địa phương chưa tuân thủ các quy định về bố trí vốn đầu tư công tại pháp luật về đầu tư công cũng như mức hỗ trợ tại quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ Tài chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện việc phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công hàng năm theo đúng thời gian quy định.

Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát việc bố trí vốn đầu tư công; vốn đối ứng ngân sách địa phương cho các dự án thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia phải đảm bảo theo đúng quy định tại pháp luật về ngân sách nhà nước, pháp luật về đầu tư công, đảm bảo đúng mục tiêu, đối tượng, địa bàn, nội dung, mức hỗ trợ quy định tại các quyết định của Thủ tướng Chính phủ và chịu trách nhiệm về nội dung này.

Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo các chủ đầu tư tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công, khẩn trương nghiệm thu và hoàn thiện các thủ tục giải ngân, tránh dồn vào những tháng cuối năm; tăng cường kiểm tra tình hình thực hiện để tìm ra nguyên nhân giải ngân chậm ở từng dự án, từ đó xử lý theo đúng quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước, đầu tư công và các văn bản hướng dẫn; phấn đấu giải ngân hết kế hoạch được giao.

Bộ Tài chính cũng lưu ý các bộ, ngành, địa phương phải thường xuyên tổ chức giao ban với các chủ đầu tư, ban quản lý dự án về tình hình thực hiện và thanh toán vốn đầu tư công của các dự án, kịp thời giải quyết các khó khăn vướng mắc trong việc thực hiện kế hoạch vốn theo thẩm quyền.