Thiếu hướng dẫn xây dựng xã nông thôn mới nâng cao

Theo kế hoạch giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh ta phấn đấu hoàn thành 9 xã NTM nâng cao, nhiều hơn 6 xã so với kế hoạch Trung ương giao. Các xã dự kiến đạt chuẩn NTM nâng cao gồm: Thanh Hưng, Noong Hẹt, Thanh Chăn, Pom Lót (huyện Điện Biên); Lay Nưa (TX. Mường Lay), Thanh Minh, Mường Phăng, Nà Tấu, Nà Nhạn (TP. Điện Biên Phủ). Tuy nhiên, đến thời điểm ngày 10/10, các xã đang gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chánh văn phòng điều phối NTM tỉnh cho biết: Nguyên nhân là do bộ tiêu chí và các hướng dẫn thực hiện bộ tiêu chí xây dựng NTM nâng cao ban hành chậm. Đến tháng 3/2022, Trung ương mới ban hành bộ tiêu chí về Chương trình Mục tiêu quốc gia Xây dựng NTM, trong đó có bộ tiêu chí về xây dựng xã NTM nâng cao. Tiếp đó, đến cuối tháng 9/2022, UBND tỉnh mới ban hành bộ tiêu chí xây dựng xã NTM nâng cao của tỉnh. Đến nay, một số văn bản hướng dẫn của Trung ương vừa mới được ban hành, còn văn bản hướng dẫn thực hiện của các sở, ngành tỉnh chưa được ban hành. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, trong tháng 10, các sở, ngành của tỉnh phải ban hành xong hướng dẫn thực hiện các tiêu chí xây dựng xã NTM nâng cao. Đến tháng 11, các huyện, thị xã, thành phố có xã xây dựng NTM nâng cao mới bắt đầu rà soát, đánh giá hiện trạng và xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện.

Xã Noong Hẹt đã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM năm 2016. Giai đoạn 2016 - 2020 xã Noong Hẹt tập trung hoàn thiện 3 tiêu chí còn nợ chỉ tiêu tại thời điểm đón nhận đạt chuẩn là: Giao thông; cơ sở vật chất văn hóa; an ninh trật tự. Để hoàn thiện các tiêu chí này, UBND xã đã tập trung huy động lồng ghép tất cả các nguồn vốn, trong đó huy động đóng góp của nhân dân trong việc làm đường giao thông nông thôn theo cơ chế nhà nước hỗ trợ 50%, 70%; bố trí quỹ đất để làm nhà văn hóa thôn bản; tăng cường chỉ đạo đảm bảo các tiêu chí về an ninh trật tự. Sau 4 năm thực hiện, hàng chục kilômet đường bê tông, đường nhựa được đầu tư xây dựng; nhà văn hóa, nơi sinh hoạt cộng đồng các thôn, bản được hoàn thiện; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Năm 2021, xã Noong Hẹt được UBND huyện Điện Biên lựa chọn đưa vào kế hoạch xây dựng xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Cuối năm 2021, qua tự đánh giá theo Bộ tiêu chí NTM nâng cao kèm theo Quyết định số 330/QĐ-UBND ngày 18/4/2019 của UBND tỉnh Điện Biên, xã đã đạt chuẩn 15/16 tiêu chí (tiêu chí chưa đạt là tỷ lệ người dân tham gia BHYT mới đạt 88%, theo quy định phải đạt từ 90% trở lên); có 3 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là: Hợp Thành, Duyên Long, Tân Biên. Tuy nhiên, ngày 8/3/2022, Chính phủ ban hành Quyết định số 318/QĐ-TTg về Bộ tiêu chí quốc gia NTM và Bộ tiêu chí quốc gia về NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, UBND xã Noong Hẹt tiến hành tự rà soát về kết quả, tiến độ thực hiện giai đoạn 2021 - 2025, kết quả mới đạt được 1/19 tiêu chí NTM nâng cao là tiêu chí số 15 về hành chính công. Bên cạnh đó, có 36/75 chỉ tiêu của 19 tiêu chí chưa đạt hoặc chưa có hướng dẫn của UBND tỉnh và các bộ, ngành trung ương.

Ông Lê Duy Hưng, Chủ tịch UBND xã Noong Hẹt cho biết: Do bộ tiêu chí xây dựng xã NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 có nhiều chỉ tiêu, tiêu chí cao hơn giai đoạn trước nên quá trình xây dựng NTM nâng cao của xã gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, Huyện ủy, UBND huyện Điện Biên vẫn quyết tâm đưa xã Noong Hẹt vào kế hoạch xây dựng các xã đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025. Đến tháng 7/2022, kết quả tự đánh giá, rà soát xã Noong Hẹt đã đạt 7/19 tiêu chí xã NTM nâng cao, đạt 55/75 chỉ tiêu trong 19 tiêu chí (đạt tỷ lệ 73,3%). Phấn đấu đến hết năm 2022, xã Noong Hẹt cơ bản đạt chuẩn các tiêu chí NTM nâng cao. Từ nay đến cuối năm, xã Noong Hẹt phấn đấu trên 90% tuyến đường giao thông thôn, bản đạt tiêu chí sáng - xanh - sạch - đẹp; thu nhập bình quân đạt trên 47 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở mỗi thôn, bản duy trì dưới 7%. Mỗi thôn, bản duy trì ít nhất 1 câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ hoạt động thường xuyên; xây dựng ít nhất 1 mô hình nhà sạch - vườn đẹp, duy trì ít nhất 1 mô hình tự thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, đặc biệt rác thải hữu cơ từ hoạt động chăn nuôi, chế biến thô...

Tương tự xã Noong Hẹt, các xã xây dựng NTM nâng cao theo kế hoạch của tỉnh cũng đang chủ động tự đánh giá hiện trạng, tiến độ xây dựng. Đồng thời chuẩn bị nguồn lực, điều kiện sẵn sàng khi có các văn bản hướng dẫn của các sở, ngành, UBND cấp huyện sẽ triển khai thực hiện.