Sáng mai (3/1), hai cựu Bộ trưởng và nhiều cựu quan chức hầu tòa trong vụ kit test Việt Á

Trước đó, từ ngày 27 đến 29/12/2023, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội đã xét xử sơ thẩm 4 cựu sĩ quan của Học viện Quân y và 3 bị cáo khác, trong đó có Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) và tuyên phạt Phan Quốc Việt 25 năm tù về hai tội: “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Trong vụ án được TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm, cáo trạng của Viện KSND tối cao xác định, Phan Quốc Việt cùng đồng phạm có ba sai phạm chính về nghiên cứu kit test COVID-19; đăng ký lưu hành kết quả nghiên cứu cho Công ty Việt Á và vi phạm đấu thầu tại nhiều tỉnh, thành phố. Về chất lượng kit test của Công ty Việt Á, các cơ quan chuyên môn đều đánh giá sản phẩm đạt tiêu chuẩn xét nghiệm, phục vụ phòng chống dịch.

Cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh.

Sai phạm đầu tiên xảy ra trong nghiên cứu thể hiện, năm 2020, dịch COVID-19 bùng phát nên Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ tích cực nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phòng chống dịch. Việc nghiên cứu kit test COVID sau đó được giao Học viện Quân y chủ trì với kinh phí 18,9 tỷ đồng.

Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng (khi đó là Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ) tác động người liên quan để Công ty Việt Á được tham gia cùng Học viện Quân y. Bị cáo Chu Ngọc Anh, khi là Bộ trưởng Khoa học Công nghệ đã ký quyết định đồng ý việc này.

Kết quả nghiên cứu là tài sản Nhà nước, do bị cáo Chu Ngọc Anh đại diện sở hữu, nhưng bị cáo Chu Ngọc Anh cùng cấp dưới là bị cáo Phạm Công Tạc, khi đó là Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ để Công ty Việt Á mang đi đăng ký sở hữu.

Sau khi thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật có lợi cho Công ty Việt Á, bị cáo Chu Ngọc Anh nhận từ Phan Quốc Việt 200.000 USD; bị cáo Phạm Công Tạc nhận từ Phan Quốc Việt 50.000 USD và bị cáo Trịnh Thanh Hùng nhận từ Phan Quốc Việt 350.000 USD.

Tổng Giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt.

Cáo trạng truy tố bị cáo Chu Ngọc Anh và bị cáo Phạm Công Tạc về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Riêng bị cáo Trịnh Thanh Hùng phạm tội “Nhận hối lộ” và vừa bị Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội tuyên phạt 15 năm tù trong vụ án xảy ra tại Học viện Quân y.

Sai phạm thứ hai xảy ra tại Bộ Y tế trong quá trình cấp phép lưu hành sản phẩm kit test cho Công ty Việt Á thể hiện, Phan Quốc Việt dùng kết quả nghiên cứu cùng Học viên Quân y đi đăng ký tại Bộ Y tế, để Công ty Việt Á sản xuất thương mại và bán ra thị trường.

Bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng) khi đó đã lợi dụng chức vụ, hướng dẫn Phan Quốc Việt soạn thảo các văn bản liên quan cấp phép, tác động đến người của Bộ Y tế để giúp Phan Quốc Việt. Sau đó, bị cáo Nguyễn Văn Trịnh được Phan Quốc Việt cảm ơn 200.000 USD. Với hành vi trên, bị cáo Nguyễn Văn Trịnh bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi hành công vụ”.

Một số bị cáo khác ở Bộ Y tế cũng bị cáo buộc có hành vi nhận hối lộ, làm sai quy định giúp Công ty Việt Á được phép sản xuất kit test để bán thương mại. Trong số này có bị cáo Nguyễn Thanh Long khi giữ chức Thứ trưởng (nhận 2,25 triệu USD); Nguyễn Huỳnh (cựu Phó trưởng Phòng giá, Cục Quản lý Dược) nhận 4 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị công trình) nhận 300.000 USD; Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Tài chính - kế hoạch) nhận 100.000 USD.

Cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật (Bộ Khoa học và Công nghệ) Trịnh Thanh Hùng.

Sai phạm thứ ba vi phạm quy định về đấu thầu xảy ra khi Công ty Việt Á bán kit test với giá cao cho nhiều cơ quan trên địa bàn cả nước. Thời điểm đó, Phan Quốc Việt cũng hối lộ nhiều bị cáo là những người có chức vụ, quyền hạn.

Cáo trạng xác định, một kit test của Công ty Việt Á chỉ có giá 143.000 đồng, gồm tất cả chi phí kèm theo 5% lợi nhuận. Nhưng Phan Quốc Việt bán với giá cao hơn nhiều, trong đó tại Hải Dương là 470.000 đồng một kit test... Tổng cộng, có hơn 4,5 triệu kit test được Công ty Việt Á bán ra thị trường, gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng, trong đó 402 tỷ đồng thuộc về Nhà nước.

Trong số 402 tỷ thiệt hại của Nhà nước, có 222 tỷ đồng do CDC các tỉnh: Hải Dương, Bắc Giang, Nghệ An, Bình Dương gây ra trong quá trình mua, tiêu thụ kit test của Công ty Việt Á. Còn 15 tỉnh, thành phố khác gây thiệt hại 180 tỷ đồng.

Phiên tòa lần này sẽ xử lý các bị cáo về những hành vi: đưa hối lộ, nhận hối lộ và vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng của các bị cáo là người trong Công ty Việt Á, hoặc cơ quan Nhà nước các tỉnh: Hải Dương, Bắc Giang, Bình Dương, Nghệ An. Hành vi phạm tội của bị cáo Phan Quốc Việt và Công ty Việt Á tại các tỉnh thành khác được công an các địa phương giải quyết.

Một sai phạm khác thuộc vụ án này liên quan đến quá trình mua bán kit test thuộc về bị cáo Nguyễn Thị Thanh Thủy (cựu chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục) và bị cáo Nguyễn Bạch Thùy Linh (Giám đốc Công ty SNB Holdings).

Hai bị cáo Thủy và Linh bị cáo buộc lợi dụng ảnh hưởng của mình với người có thẩm quyền trong cơ quan Nhà nước để yêu cầu Công ty Capital (của Singapore) mua số kit test trị giá 1 triệu USD (23,5 tỷ đồng) từ Công ty Việt Á để tặng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, dùng cho phòng chống dịch.

Qua đây, Phan Quốc Việt đã chi 40% hoa hồng cho Thủy và Linh, tương đương hơn 8 tỷ đồng. Hai bị cáo Thủy và Linh bị truy tố về tội “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”.

38 bị cáo hầu tòa trong vụ án gồm:

Nhóm bị truy tố về các tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và “Đưa hối lộ”:

1. Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á (bị Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội tuyên phạt 25 năm tù, bản án chưa có hiệu lực pháp luật).

2. Vũ Đình Hiệp (Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, bị Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội tuyên phạt 6 năm tù, bản án chưa có hiệu lực pháp luật).

Nhóm bị truy tố về tội “Nhận hối lộ”:

3. Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ, bị Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội tuyên phạt 15 năm tù, bản án chưa có hiệu lực pháp luật).

4. Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế).

5. Nguyễn Huỳnh (cựu Phó trưởng Phòng giá, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế).

6. Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị công trình, Bộ Y tế).

7. Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Y tế).

8. Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương).

Nhóm bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”:

9. Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ).

10. Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ).

Nhóm bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”:

11. Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng).

12. Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương).

13. Phạm Mạnh Cường (cựu Giám đốc Sở Y tế Hải Dương).

Nhóm bị truy tố về tội “Đưa hối lộ”:

14. Phạm Tôn Noel Thảo (Trợ lý tài chính Công ty Việt Á).

15. Hồ Thị Thanh Thảo (Thủ quỹ Công ty Việt Á).

Nhóm bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”:

16. Trần Thị Hồng (nhân viên Công ty Việt Á).

17. Lê Trung Nguyên (nhân viên Công ty Việt Á).

18. Trần Tiến Lực (nhân viên Công ty Việt Á).

19. Nguyễn Mạnh Cường (cựu Kế toán trưởng CDC Hải Dương).

20. Nguyễn Thị Trang (cựu Giám đốc Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài chính, Sở Tài chính tỉnh Hải Dương).

21. Lâm Văn Tuấn (cựu Giám đốc CDC Bắc Giang).

22. Ngụy Thị Hậu (cựu Phó trưởng Phòng Tài chính, CDC Bắc Giang).

23. Phan Huy Văn (Giám đốc Công ty Dược vật tư y tế Phan Anh, tỉnh Bắc Giang).

24. Phan Thị Khánh Vân (lao động tự do).

25. Vũ Văn Doanh (Giám đốc Công ty Thẩm định giá Thăng Long).

26. Tạ Ngọc Chức (Giám đốc Công ty Thẩm định và đầu tư Toàn Cầu).

27. Nguyễn Văn Định (cựu Giám đốc CDC Nghệ An).

28. Nguyễn Thị Hồng Thắm (cựu Kế toán trưởng CDC Nghệ An).

29. Hồ Công Hiếu (Thẩm định viên Công ty Thẩm định giá Miền Nam, Chi nhánh Nghệ An).

30. Nguyễn Thành Danh (cựu Giám đốc CDC Bình Dương).

31. Tiêu Quốc Cường (cựu Kế toán trưởng Sở Y tế tỉnh Bình Dương).

32. Lê Thị Hồng Xuyên (nhân viên CDC Bình Dương).

33. Trần Thanh Phong (Phó trưởng Phòng tài chính, CDC Bình Dương).

34. Nguyễn Trường Giang (Tổng Giám đốc Công ty VNDAT).

35. Nguyễn Thị Thúy (Giám đốc dự án Công ty VNDAT).

36. Ninh Văn Sinh (cựu Phó Giám đốc Công ty thẩm định giá Trung Tín).

Nhóm bị truy tố về tội “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”:

37. Nguyễn Thị Thanh Thủy (cựu chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục).

38. Nguyễn Bạch Thùy Linh (Giám đốc Công ty SNB Holdings).